Phát biểu tại buổi lễ, ông Đầu Thanh Tùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa cho biết, đây là một sự kiện quan trọng thể hiện sự tri ân sâu sắc và lòng tự hào của các thế hệ hôm nay đối với các bậc tiền nhân, những người đã đóng góp to lớn trong sự nghiệp chống giặc ngoại xâm, xây dựng và bảo vệ quê hương đất nước.

Sự kiện này tăng cường giới thiệu và tôn vinh giá trị di sản văn hóa tỉnh Thanh Hóa đến với bạn bè trong nước và quốc tế.

Tại buổi lễ, ông Nông Quốc Thành, Phó cục trưởng Cục Di sản - Bộ VH-TTDL đã trao chứng nhận danh hiệu di sản phi vật thể quốc gia Lễ hội đền Bà Triệu cho đại diện tỉnh Thanh Hóa.

Theo sử sách ghi lại, Bà Triệu, tức Triệu Thị Trinh, sinh ngày 2/10, năm Bính Ngọ (226). Bà  mồ côi cha mẹ từ nhỏ, ở với anh là Triệu Quốc Đạt, một hào trưởng ở Quan Yên.

Năm 20 tuổi, Triệu Thị Trinh cùng anh trai chiêu mộ tráng sĩ dấy binh khởi nghĩa. Sức mạnh của nghĩa quân ngày càng lớn mạnh, khiến quân giặc khiếp sợ. Tuy nhiên, Triệu Quốc Đạt lại lâm bệnh qua đời, Triệu Thị Trinh được tôn làm chủ tướng.

Thấy vậy, quân Ngô cử 8.000 quân hùng mạnh cùng nhiều viên tướng giàu kinh nghiệm trận mạc sang đàn áp nghĩa quân. Do lực lượng quá chênh lệch, nghĩa quân của nữ tướng xứ Thanh thất bại. Bà Triệu tuẫn tiết tại núi Tùng (Hậu Lộc) vào ngày 22/2, năm Mậu Thìn (248).

Để tưởng nhớ công lao của bà, nhân dân địa phương đã lập đền thờ bà trên núi Gai.

Đến tận năm 2017, nhà nghiên cứu văn hoá Trịnh Bách mới có cơ duyên gặp được gia đình cụ Nguyễn Trọng Văn ở Phú Bình. Gia đình cụ Văn đã có truyền thống làm đèn Trung thu từ nhiều đời ở làng Báo Đáp (Nam Định). 

Ngày xưa ở Bắc Bộ có nhiều nơi làm đèn Trung thu cho trẻ em. Nhưng nổi trội nhất phải kể đến làng Báo Đáp ở Nam Trực, Nam Định. Người làng Báo Đáp làm đèn Trung thu bài bản và quy mô hơn mọi nơi khác. Có thể nói là nếu Bát Tràng nổi tiếng với đồ gốm và Vạn Phúc nổi tiếng với vải lụa, thì Báo Đáp được biết đến là làng đèn Trung thu. 

Giữa thập niên 1950, nhiều người dân làng Báo Đáp di cư vào Sài Gòn, tụ họp lại lập ra xóm Phú Bình và tiếp tục nghề làm đèn. Tất cả đèn Trung thu của Sài Gòn và các tỉnh miền Nam từ hơn nửa thế kỷ nay đều được sản xuất từ Phú Bình. Nhưng các loại đèn cầu kỳ, tinh xảo cổ xưa cũng đã bị thất truyền ở Sài Gòn từ vài ba chục năm nay.

Từ khi dọn vào Sài Gòn, gia đình cụ Văn vẫn tiếp tục giữ nghề, dù có phải thay đổi một chút về hình thức của những chiếc đèn. 

“Người làm việc trực tiếp với tôi là em Nguyễn Trọng Bình, con trai cụ Văn. Bình rất khéo tay, kiên nhẫn, sáng dạ. Và quan trọng nhất là cầu tiến, yêu nghề. Em nhẫn nại chữa các lỗi kỹ thuật hay nhận những yêu cầu khó khăn mà không bao giờ than vãn, mệt mỏi…”.

Anh Bình có những kỹ thuật và mẹo để uốn khung tre thành những hình dạng phức tạp một cách thật giản dị và tự nhiên. “Có lẽ đây là những gì còn sót lại từ quê tổ cũ. Chỉ 1-2 ngày sau khi gặp gỡ, cái đèn con thỏ thân thương hồi bé của tôi đã hiện ra trước mặt như chưa hề vắng bóng. Cụ Văn cứ ôm cái đèn mà thì thầm: ‘Đây mới là đèn con thỏ’”. 

Các phác họa khung lồng đèn mà ông đưa ra khó đến đâu anh Bình cũng giải quyết dễ dàng, nhuần nhuyễn như đã quen thuộc.

Hiện nay, các nhà sản xuất đèn lồng ở Phú Bình cũng đã bắt đầu theo mẫu mã của gia đình cụ Văn mà làm lại đèn Trung thu truyền thống, dù lúc đầu họ mới chỉ làm được những mẫu đơn giản về hình dạng. Nhưng số lượng khách đặt hàng đèn Trung thu truyền thống từ khắp nơi trong nước, từ Hà Nội đến Cần Thơ… đã tăng lên gấp bội so với những năm trước. Nhiều trường học bắt đầu cho học sinh làm quen với thú vui rước đèn Trung thu cổ truyền.

Nhưng theo ông Trịnh Bách, đó chưa phải là tất cả trong việc hồi phục lại nghệ thuật cổ truyền quý giá đã mất này. Sau khi đã phục hồi lại được một số đèn Trung thu cao cấp của Sài Gòn cũ, ông vẫn không hiểu người Báo Đáp ngày xưa dán đèn bằng vật liệu gì. Đúng lúc đó thì cụ Văn đã gợi ý về loại giấy có tên là “giấy Nhiễu”. Giấy Nhiễu là loại giấy bên trong có trộn vụn tơ hay sợi vải để chịu nước. Sau khi vẽ xong, đèn sẽ được quết một lớp dầu trẩu để chống thấm nước, và một lớp dầu bạch tùng để giấy trở thành trong. 

Chiếc đèn con cua sống đầu tiên dán bằng giấy nhiễu được hoàn thiện vào năm 2018, dành riêng cho Bảo tàng Hà Nội.

Đến Trung Thu năm 2020, các lồng đèn con cua sống và con cá hóa long của người Báo Đáp ngày xưa, mà cả hai đã mày mò từ khi gặp gỡ 3 năm trước đó, đã được xuất hiện trở lại. 

Đến năm nay 2022, nhà nghiên cứu Trịnh Bách và nghệ nhân Trọng Bình mới phục chế thêm được một số mẫu như cá hoá long, cua luộc. Theo ông Bách chia sẻ, nếu như mẫu đèn thị trường làm bằng giấy bóng kính (vẫn là đèn truyền thống) mỗi ngày có thể làm được hơn chục chiếc thì với những mẫu đèn cao cấp, gần 10 ngày mới xong 1 chiếc vì chưa thuần tay. 

“Ngày xưa cả làng cùng làm, mỗi nhóm làm một khâu, cho nên lúc nào cũng có sẵn đèn. Còn hiện nay chỉ có một người làm khung, một người vẽ, cho nên mất nhiều thời gian”.

Hiện tại, với những chiếc đèn dán giấy bóng, anh em nghệ nhân Trọng Bình đã có thể tự vẽ được. Nhưng với những chiếc đèn cao cấp phải vẽ theo phương pháp Thủy mặc, như con cua và cá hóa long dán bằng vải nhiễu thì anh Bình dán xong sẽ gửi ra Hà Nội cho nhà nghiên cứu Trịnh Bách vẽ. 

Vì kỳ công như vậy nên hiện tại các sản phẩm cao cấp vẫn chưa thể đưa ra thị trường, mà mục đích chủ yếu vẫn là để phục hồi văn hoá xưa. 

Ảnh: NVCC

Đặc biệt, 2 tập phát sóng mới nhất liên quan đến nhân vật ông Sinh một lần nữa bị tình nghi giết người và bị bắt đi dù ông không phải là thủ phạm. Rõ ràng ông Tín - nhân vật bị chết, có tiền sử cao huyết áp, khi qua đời không có dấu hiệu từ ngoại lực nhưng không thấy cơ quan điều tra tiến hành khám nghiệm tử thi hay điều tra về tiền sử bệnh tật của ông Tấn.

Đỉnh điểm là tập phát sóng tối 29/9, nhân vật chính Nam đã âm thầm đến tìm gặp người giúp việc trong gia đình nạn nhân để ghi âm lại lời nói của nhân chứng cung cấp cho luật sư không khác gì cảnh sát điều tra.

Sau bài viết chỉ ra những tình tiết vô lý trong phim, nhiều độc giả đã gửi những góp ý và nhận xét vềHương vị tình thân.

Diễn viên Võ Hoài Nam vào vai ông Sinh phim Hương vị tình thân.

Từ nhiều sạn tới lan man nội dung

Độc giả Ben Cường chỉ ra rằng: ''Trong thực tế, công an chỉ cần trích xuất camera thì thấy được thời gian ông Sinh vào nhà và ra khỏi nhà, thời gian đó không đủ giết người, cộng thêm khám nghiệm tử thi tìm nguyên nhân cái chết là khẳng định được ngay ông Sinh không phải là thủ phạm. Với lại khi đến nhà bắt ông Sinh thì công an phải khám nhà luôn và niêm phong lại căn nhà, làm gì có chuyện bắt đi rồi có kẻ dễ dàng vào nhà tạo nhân chứng giả''.

Bạn Cuong nhận định: "Án giết người mà đưa vào phim cách xử lý của công an như vậy là non nớt, thậm chí xem nhẹ chức năng, nhiệm vụ ngành công an, vô lý nữa là các nghi vấn tội ác lẽ ra phải báo công an làm thì tự làm. Phim cơ bản là hay, hấp dẫn, có ít sạn vậy mong kịch bản được đúc rút ưu nhược cho các phim sau".

Bạn Ngoc Nguyen phân tích mỗi tập phim có thời gian ngắn đã đành, xem phim 10 phút thì quảng cáo 5-6 phút. 'Có tập chẳng thấy nhân vật chính đâu mà giành gần hết thời gian để nói về” tình yêu” của nhân vật Diệp. Phải xem nhân vật này trên phim thấy khó chịu lắm lắm'' - bạn Ngoc Nguyen viết. 

Độc giả Thu lại cho rằng: "Đúng là phim càng về cuối càng ẩu, không logic và lằng nhằng". Trong khi đó, bạn Lê Xuân Vinh cho biết được khen chưa hẳn là hay: "Biết đủ biết dừng đúng lúc đúng chỗ thì hay hơn. Biên kịch và đạo diễn rút kinh nghiệm đừng tham cố cầu".

"Kết cấu của bộ phim rối bời. Không chi tiết nào là hoàn thành chỉ gọi là lướt qua khiến người xem những tập này cảm thấy chán. Và có một chi tiết nhỏ là bộ phim không chỉ quay trong ngày mà rất nhiều ngày nhưng nhân vật Long đường đường là con nhà giàu mà chỉ thấy mặc trang phục đúng cái quần trắng là nhiều... Chắc là trang phục đắt quá'' - bạn Dung Nguyen nêu quan điểm.

Lỗi tại biên kịch?

Mệt mỏi vì những tình huống thừa thãi, vô lý trong những tập phim gần đây, không ít độc giả VietNamNet "đổ tại" biên kịch của Hương vị tình thân. Bạn Nguyễn Văn Thư phân tích: "Những tình tiết cực kỳ vô lý như bài viết nêu ở trên cho thấy biên kịch, đạo diễn không hiểu gì về nghiệp vụ công an, hoặc là không tôn trọng khán giả nên cứ tự ý tung tác các tình tiết vô lý, lê thê gây bức xúc cho người xem".

Các độc giả Nguyễn Đức Học, Nguyen Dang thì cho rằng: "Kịch bản không thuyết phục", "Biên kịch thì dàn trải quá, nhiều chi tiết thừa thãi ngoài tuyến nhân vật chính, cố vấn trong các tình tiết liên quan đến điều tra phá án yếu làm giảm tính hấp dẫn của bộ phim"...

Phương Oanh và Mạnh Trường trong phim Hương vị tình thân.

Độc giả Hoàng LC khá gay gắt: "Các tập gần đây của Hương vị tình thân nói lên một điều: trình độ của biên kịch hết sức hạn chế. Nhất là vụ bắt giam ông Sinh. Biên kịch và đạo diễn chẳng hiểu một tý gì về trình tự điều tra các vụ án (giết người) của cơ quan công an (cho dù là phim). Cứ nghĩ thế nào, hiểu thế nào là tung lên phim, không coi khán giả ra gì. Không hiểu sao VFC lại không giao kịch bản cho những nhà biên kịch cứng tay, như: Nguyễn Thị Thu Huệ, BTV Kim Ngân....? Nếu chiếu cùng giờ, chắc phim 11 tháng 5 ngày sẽ bóp chết Hương vị tình thân. Khán giả sẽ dồn hết sang 11 tháng 5 ngày".

Trong khi bạn Phu xuề xoà: "Trình của đạo diễn mình chỉ đến vậy thôi, mọi người bức xúc làm gì. Không thích thì chuyển kênh khác thôi".

Nhìn vào toàn cảnh truyền hình Việt, bạn Minh cho rằng chuyện "sạn" hay lỗi biên kịch đã lặp lại không ít lần: "Không chỉ phim này mà nhiều phim truyền hình Việt Nam cũng vô số hạt sạn như vậy. Chưa khẳng định về trình độ của biên kịch, đạo diễn nhưng rõ ràng có sự hời hợt, nếu nói quá hơn là coi thường khán giả, trong việc sản xuất phim truyền hình trong khung giờ vàng. Nếu VTV đã muốn dành khung giờ vàng 5 ngày trong tuần cho các phim Việt Nam thì cần đầu tư kỹ lưỡng để có những bộ phim chất lượng, còn không thì hãy chỉ rút bớt số phim để tập trung công sức, thời gian, chi phí đầu tư để có thể ra được ít phim hơn nhưng chất lượng hơn".

Bạn Tạ Minh Giang cho rằng phim có thể kết thúc vì "người xem cũng không mặn mà nữa!'

Ý kiến muốn nhanh thì đừng xem phim truyền hình của bạn VanMinh cũng rất đáng tham khảo: "Nếu kêu chán thì đừng xem nữa, còn đạo diễn người ta đang dẫn dắt câu chuyện từ những tình tiết vô lý ấy để đến cái có lý. Xem phim truyền hình thì phải kiên nhẫn chứ muốn nhanh thì đừng xem phim truyền hình. Thế thôi. Tôi còn nhớ phim Về nhà đi conban đầu cũng có nhiều người "chửi bới" vì họ cho tình tiết em lại yêu con riêng của chồng chị ruột là vô lý, nhưng dần dần đạo diễn đã dàn dựng các diễn biến dần giải quyết cái "vô lý " ấy thành cái rất có lý... rồi cuối cùng phim lại được giải Ấn tượng nhất đấy thôi".

Lê Cúc(tổng hợp)

Tình tiết vô lý trong 'Hương vị tình thân' khiến người xem bức xúc

Khán giả ức chế vì nhiều chi tiết vô lý đến khó hiểu trong các tập phim 'Hương vị tình thân' gần đây.