Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), từ năm 2020 đến năm 2023, Việt Nam có gần 270.000 ca tử vong do đề kháng kháng sinh.

Tỷ lệ kháng kháng sinh tại Việt Nam ở mức cao do nhiều yếu tố như lạm dụng và sử dụng kháng sinh quá mức, bán thuốc kháng sinh mà không có đơn, chỉ định sử dụng kháng sinh chưa phù hợp…

Ông Thomas Gass, Đại sứ Thụy Sĩ tại Việt Nam, cho biết, ở Việt Nam, vấn đề kháng kháng sinh có thể dẫn đến bẫy đói nghèo, làm gia tăng tổn hại về kinh tế cũng như các gánh nặng đối với nhiều gia đình và những người bệnh.

Theo ông, hiện nay các phương pháp điều trị đáng tin cậy nhất như kháng sinh, thuốc kháng virus, kháng nấm đang trở nên kém hiệu quả hơn do tình trạng kháng kháng sinh, dẫn đến bệnh diễn biến dai dẳng lâu hơn. Đồng thời khiến cho chi phí chăm sóc, điều trị cao hơn và trong trường hợp xấu nhất là tử vong mà chúng ta có thể phòng ngừa được.

Đáng lưu ý, tình trạng kháng kháng sinh như một thách thức với toàn nhân loại, tạo ra gánh nặng và đây như một đại dịch thầm lặng. Vấn đề này không chỉ ở một quốc gia mà có mối liên hệ giữa các quốc gia với nhau.

Dược sĩ Nguyễn Thị Kim Anh, Phó Chủ tịch Hội Dược học TPHCM, Chủ tịch Chi hội Dược Nhà thuốc TPHCM, cho biết, kháng sinh là chất được chiết xuất từ vi sinh vật và nấm, được tổng hợp hoặc bán tổng hợp, có khả năng tiêu diệt hoặc kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn một cách đặc hiệu.

Hiện nay có khoảng hơn 100 loại kháng sinh được dùng trong y học. Kháng sinh là giải pháp vàng và gần như không thể thiếu trong y học hiện đại. Tuy nhiên, việc sử dụng kháng sinh không đúng cách sẽ biến nó thành con dao hai lưỡi.

"Chúng tôi không thể cam kết 100% nhà thuốc ở TPHCM với hơn 8.000 nhà thuốc tuân thủ quy định bán thuốc kháng sinh phải có đơn nhưng chúng tôi kêu gọi các nhà thuốc cùng chung tay để đẩy lùi vấn đề kháng kháng sinh.

Trước kia, bác sĩ vừa kê đơn vừa bán thuốc, dược sĩ cũng tự tư vấn thuốc cho người bệnh thì nay bác sĩ, dược sĩ cần làm đúng vai trò của mình. Bác sĩ không thể làm thay vai trò của dược sĩ, tương tự dược sĩ cũng không làm thay vai trò của bác sĩ", bà Kim Anh nói.

Tại Việt Nam, theo kết quả giám sát kháng thuốc gần đây, tỷ lệ kháng kháng sinh cao đã được ghi nhận ở các vi khuẩn thông thường, đặc biệt trong bệnh viện. Việc sử dụng sai mục đích và lạm dụng kháng sinh trong y tế và nông nghiệp là nguyên nhân chính gây ra kháng thuốc.

Với chủ đề "Kháng sinh đúng liều - Đủ yêu tổ ấm", chương trình cộng đồng này nhằm giải quyết mối đe dọa sức khỏe nghiêm trọng trên phạm vi toàn cầu với tác động đáng kể tại Việt Nam. Chương trình được triển khai trong thời gian 5 năm (2024-2028).

Kháng kháng sinh làm tăng cao chi phí điều trị, bác sĩ buộc phải dùng kháng sinh thế hệ mới để điều trị các bệnh viêm nhiễm thông thường.

Vì thế, chúng ta cần tăng cường truyền thông, cảnh báo nguy cơ tiềm tàng của kháng kháng sinh với cộng đồng, nêu cao vai trò trách nhiệm xã hội của bác sĩ, dược sĩ... để chung tay góp sức đẩy lùi kháng kháng sinh.

Nguồn kinh phí hỗ trợ từ nguồn chi sự nghiệp y tế (kinh phí hỗ trợ chính sách thu hút bác sĩ trình độ cao và các bác sĩ làm việc tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập giai đoạn 2021-2025) trong dự toán ngân sách tỉnh Thanh Hóa năm 2024.

Phó Chủ tịch tỉnh Thanh Hóa giao Sở Y tế, Sở Tài chính chịu trách nhiệm toàn diện về tính pháp lý, thẩm quyền phê duyệt của nội dung tham mưu, thẩm định, số liệu báo cáo và việc đảm bảo các điều kiện, tiêu chuẩn theo đúng quy định.

Sở Tài Chính phối hợp với Kho bạc Nhà nước Thanh Hóa thực hiện các thủ tục nghiệp vụ hỗ trợ kinh phí cho Sở Y tế, đảm bảo theo đúng quy định hiện hành; tổng hợp báo cáo UBND tỉnh trình Hội đồng nhân dân tỉnh xem xét quyết định đối với kinh phí hỗ trợ hàng tháng năm 2025 theo quy định, kịp thời tham mưu đề xuất, báo cáo nếu có khó khăn, vướng mắc khi thực hiện.

Sau khi kinh phí hỗ trợ được cấp vào tài khoản, Sở Y tế có trách nhiệm quản lý, sử dụng kinh phí được giao đúng chế độ, chính sách, công khai, minh bạch, chống thất thoát, lãng phí.

Đồng thời, Sở Y tế thực hiện chi trả kinh phí hỗ trợ cho đối tượng thụ hưởng chính sách và thực hiện thanh quyết toán theo đúng quy định; có trách nhiệm chủ động theo dõi, hướng dẫn, kiểm tra và giải quyết các công việc liên quan đến tổ chức thực hiện.

Các nhà nghiên cứu đến từ Đại học Georgia (Mỹ) đã phân tích dữ liệu y tế từ hơn 250,000 người trong Ngân hàng tế bào sinh học Anh quốc (UK Biobank) suốt 13 năm. Những người này được theo dõi nồng độ omega-3 và omega-6 trong máu, cũng như tỷ lệ mắc 19 loại ung thư cụ thể.

Theo Tiến sĩ Kaixiong 'Calvin' Ye, khoa Di truyền học, thuộc Trường Nghệ thuật và Khoa học Franklin, Đại học Georgia và là tác giả của nghiên cứu, trong quá trình ghi nhận, nhóm đã phát hiện những ai có nồng độ omega-3 và omega-6 trong máu cao hơn có tỷ lệ mắc ung thư nói chung thấp hơn.

Cụ thể, những người tham gia nghiên cứu có nồng độ omega-3 cao trong máu có tỷ lệ mắc ung thư hệ tiêu hóa và ung thư phổi thấp hơn.

Các nhà khoa học cũng chứng minh những người có nồng độ omega-6 cao hơn có ít nguy cơ mắc 14 loại ung thư bao gồm ung thư não, tuyến giáp, thận, bàng quang, phổi, tuyến tụy và ruột kết.

"Ngoài ra, chúng tôi cũng phát hiện omega-3 có tác dụng tốt hơn trong việc ngăn ngừa ung thư ở nhóm tuổi trẻ và ở phụ nữ. Trong khi đó, omega-6 lại có nhiều tác dụng đối với nhóm lớn tuổi, nam giới và những người hút thuốc", Tiến sĩ Ye thông tin.

Ông Ye cũng cho rằng từ kết quả này, các nghiên cứu trong tương lai cần tìm ra sự khác biệt về tác động của omega-3 và omega-6 đối với các loại ung thư. 

Trao đổi với Medical News Today, chuyên gia dinh dưỡng Monique Richard, cho rằng nghiên cứu một lần nữa nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc tiêu thụ các nguồn axit béo lành mạnh khác nhau đối với cơ thể.

"Các axit béo này có khả năng ngăn ngừa và giảm nguy cơ ung thư, mắc các bệnh mãn tính. Chúng cũng hỗ trợ sức khỏe tim mạch và khả năng nhận thức", bà Richard giải thích.

Theo vị chuyên gia, để bổ sung omega-3 và omega-6 cho cơ thể, bên cạnh uống viên dầu cá, mọi người cần tập trung vào chế độ ăn uống trước tiên. 

Cụ thể, một số nguồn thực vật giàu hai loại axit béo này là hạt lanh, hạt chia, quả óc chó, đậu nành, hạt cây gai dầu, rong biển, tảo, mầm lúa mì, hạt hướng dương, đậu phụ, rau bina và rau lá xanh.

Ngoài ra, các loại cá như cá hồi, cá thu, cá cơm, cá mòi, cá trích, cá ngừ cũng là nguồn thực phẩm giàu axit béo omega-3 mọi người nên lựa chọn bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày.

Diệu Linh