Nhưng một số dự án điện của doanh nghiệp này đang gặp khó khăn, vướng mắc về pháp lý. Điển hình, dự án điện mặt trời Trung Nam - Thuận Nam tại Ninh Thuận kết hợp đầu tư trạm biến áp và các đường dây 500 kV, 220 kV đấu nối vào hệ thống điện quốc gia, do Công ty TNHH Điện mặt trời Trung Nam - Thuận Nam (thuộc Trung Nam) làm chủ đầu tư.

Dự án này có phần công suất 172 MW bị Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) dừng huy động từ tháng 9/2022 với lý do không đáp ứng quy định hưởng giá FIT (giá bán điện cố định). Bởi, trong 172 MW có 86 MW trên diện tích đất (khoảng 108 ha) được chủ đầu tư thực hiện không đúng quy định pháp luật, tức đất chưa được chấp thuận, chưa đánh giá tác động môi trường, chưa nghiệm thu phòng cháy chữa cháy. Tới tháng 10/2023, phần công trình nhà máy điện trên diện tích 108 ha của Trung Nam đã được Bộ Công Thương nghiệm thu trên cơ sở các xác nhận điều kiện về phòng cháy chữa cháy, đánh giá tác động môi trường, hợp đồng thuê đất dự án... để đưa vào khai thác, sử dụng.

Trong đơn gửi Thủ tướng, Trung Nam cho biết, nhà máy điện mặt trời này đang đối diện với tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng doanh thu từ nguồn phát điện. Cụ thể, sản lượng điện phát lên lưới từ tháng 10/2020 đến tháng 8/2022, khoảng 687 triệu kWh thuộc phần công suất 172 MW, chưa được EVN thanh toán. Phần sản lượng này tương đương 813,6 tỷ đồng được tạm xác định theo khung giá điện của các nhà máy điện mặt trời chuyển tiếp.

Theo chủ đầu tư này, họ đã nhiều lần đề nghị tạm thanh toán với đơn giá bằng 40% mức giá khung với các nhà máy điện mặt trời chuyển tiếp, nhằm giảm bớt khó khăn về tài chính nhưng chưa được giải quyết.

Trung Nam thừa nhận vướng mắc là dự án được xây dựng trên ba xã Phước Minh, Nhị Hà và Phước Ninh, huyện Thuận Nam nhưng giấy phép hoạt động điện lực chỉ thể hiện ở xã Phước Minh. Do vậy, từ tháng 10/2023 đến nay, EVN chỉ thanh toán một phần doanh thu phát điện tương ứng phần diện tích nhà máy thuộc xã Phước Minh. Tổng giá trị chưa thanh toán tương ứng phần diện tích còn lại khoảng 274,2 tỷ đồng.

Đặc biệt, theo chủ đầu tư, việc thiếu hụt doanh thu kéo dài khiến họ không thể đảm bảo nguồn kinh phí để vận hành, bảo trì hệ thống truyền tải 500 kV Thuận Nam.

Nhà đầu tư cho biết sau gần 4 năm đi vào vận hành, các thiết bị của hệ thống truyền tải 500 kV hoạt động liên tục có thể hư hỏng. Bởi, ngoài truyền tải nguồn điện từ dự án Trung Nam, đường dây còn giúp giải tỏa công suất cho toàn bộ các dự án năng lượng khác trong khu vực, gồm Nhiệt điện BOT Vân Phong 1, công suất 1.432 MW.

"Các thiết bị hoạt động công suất cao có nguy cơ hư hỏng và cần được thay thế", chủ đầu tư cho hay. Họ thêm rằng việc không có kinh phí để đầu tư, mua sắm vật tư dự phòng, thay thế thiết bị hư hỏng sẽ dẫn tới sập hệ thống truyền tải, gây thiệt hại nặng về kinh tế, gồm trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho nhà đầu tư BOT Vân Phong.

Nhằm tránh nguy cơ xảy ra sự cố nghiêm trọng, công ty kiến nghị Chính phủ xem xét chỉ đạo EVN thanh toán đầy đủ doanh thu phát điện, hỗ trợ chủ đầu tư gỡ khó về tài chính, đảm bảo đủ kinh phí vận hành hệ thống truyền tải 500kV Thuận Nam.

Audun Amundsen, hiện đã 40 tuổi, lần đầu tiên đặt chân lên đảo Siberut nằm ngoài khơi phía tây Indonesia từ năm 2004 - lúc ấy anh mới 24 tuổi.

Trước đó, Audun sống trong một căn hộ tiện nghi ở thành phố Trondheim, Na Uy. Anh là kỹ sư trên một giàn khoan dầu ngoài khơi Scotland. Công việc mang lại cho anh một mức thu nhập rất tốt.

Tuy nhiên, Audun đã quyết định bỏ việc để đi du lịch. Anh tới Ấn Độ, Nepal, sau đó tới Indonesia để ‘làm ấm’ lại không khí giá lạnh từ dãy Himalayas.

Sau khi tới Tây Sumatra - một tỉnh phía tây của Indonesia, anh muốn ‘thoát khỏi con đường mòn và đi càng xa càng tốt quê hương của mình’.

‘Tôi đã nghe nói đến việc những con người truyền thống này đang sống trong rừng rậm trên đảo Siberut và tôi đã nghĩ ‘chà, thật thú vị. Tôi muốn được gặp họ’’.

Audun đặt chân tới hòn đảo sau chuyến đi dài 12 giờ trên chiếc thuyền gỗ tồi tàn. Anh cũng mất 1 tuần để thuyết phục người ta đưa anh ngược dòng tới nơi bộ lạc đang sinh sống.

‘Khi tôi đến nơi, người đàn ông này tiến về phía tôi. Đó là khoảnh khắc khá thú vị’, anh kể.

‘Thật may là anh ấy mỉm cười. Mặc dù không thể giao tiếp nhiều nhưng chúng tôi đã trở thành bạn của nhau’.

Người đàn ông mà Audun gặp lúc đó là Aman Paksa - một pháp sư, cũng là người của bộ lạc Mentawai. Aman đồng ý tiếp đón Audun.

Audun và Aman ở trong rừng. Anh học được cách sống dựa vào thiên nhiên của bộ tộc này.

Đi săn

Audun làm tấm quang năng để đưa điện về nhà Aman.

Mentawai là một trong những bộ lạc lâu đời nhất ở Indonesia với dân số khoảng 64.000 người sống rải rác trên nhiều hòn đảo ngoài khơi tỉnh Tây Sumatra.

‘Vì anh ấy quý tôi nên chúng tôi thoả thuận với nhau là tôi xin ở lại vài tuần’, Audun nói.

Để đáp lại sự hiếu khách của Aman, Audun giúp anh các công việc hằng ngày như săn khỉ, bắt tôm, làm một số vật dụng như ca nô, mũi tên, giỏ đựng.

Audun đã ở lại 1 tháng trước khi trở về Na Uy. Đến năm 2009, anh quay trở lại với một hành trang được chuẩn bị chu đáo hơn - từ vựng tốt hơn, thuốc men, máy quay để ghi hình. Lần này, anh sống cùng bộ tộc Mentawai trong 3 năm.

Trải nghiệm của anh được ghi lại trong một bộ phim tài liệu mới phát sóng có tên Newtopia. ‘Tôi đã học được cách sống và thích nghi với nhịp điệu của thiên nhiên’, Audun nói.

Những khó khăn và rắc rối là điều không thể tránh khỏi trong suốt thời gian anh sống trong rừng rậm cùng bộ lạc. Mắt anh bị nhiễm trùng.

Trang phục hiện đại đang xuất hiện ở bộ tộc Mentawai nhiều hơn.

Con đường do Chính phủ Indonesia xây dựng cho bộ tộc Mentawai.

Audun cũng cho biết, anh đã chứng kiến bóng dáng của thế giới hiện đại ngày càng len lỏi vào cuộc sống của bộ lạc nhiều hơn. Họ đã bắt đầu có đồ nhựa và quần áo hiện đại.

Audun cũng làm tấm quang năng cho cộng đồng để sạc chiếc máy quay của anh và đưa điện về ngôi nhà của Aman.

Thời gian sống cùng bộ lạc đã cho Audun hiểu hơn về thế giới mà mình đang sống. Anh nói: ‘Tôi nghĩ rằng rồi thì cuối cùng chúng ta cũng sẽ tìm được sự cân bằng giữa tự nhiên và cuộc sống hiện đại’.

‘Nhưng thật không may, tôi cho rằng rất nhiều loài và hệ sinh thái sẽ biến mất trước khi chúng ta làm được điều đó’.

Bộ phim tài liệu Newtopia mới được chiếu ở Na Uy, thu hút được sự quan tâm của nhiều khán giả. Toàn bộ số tiền thu được từ bộ phim sẽ được gửi tới ủng hộ cộng đồng bộ tộc người Mentawai.

Những bộ tộc kỳ lạ, tự đục môi và giãn cổ làm đẹp

Nhiều bộ tộc trên thế giới vẫn duy trì những phong tục kỳ lạ từ thời xa xưa. Họ sử dụng các phương pháp làm đẹp độc nhất vô nhị như giãn dài cổ, đục môi...