Ngô Kiến Huy hội ngộ Ninh Dương Lan Ngọc, bất ngờ vì được mừng sinh nhật

Các bác sĩ BV Việt Đức chuẩn bị cho ca ghép phổi

“Về nguyên tắc, có thể ghép phổi theo cách này nhưng không ai làm thế vì cắt một lượng phổi lớn sẽ khiến người bình thường thành tàn phế”, PGS Ước nhấn mạnh.

PGS Ước đánh giá, nếu ghép tim khó 1 thì ghép phổi khó gấp 3, thậm chí 5 lần vì rất phức tạp với hàng trăm quy trình, chỉ một khâu nhỏ bị lỗi sẽ làm hỏng toàn bộ ca phẫu thuật.

Thứ nhất, phổi là tạng nhiễm khuẩn ở cả người cho và người nhận. Trường hợp phải thở máy hoặc chấn thương, phổi rất nhiều vi khuẩn. Ngoài lọc rửa, chăm sóc sau ghép sẽ rất khó khăn.

Thứ hai, kỹ thuật ghép phổi khó, cần phải đồng bộ từ các khâu chuẩn bị trước, trong mổ và chăm sóc hậu phẫu.

Thứ ba, hậu phẫu rất vất vả do mạch máu nuôi phổi là các động mạch phế quản bé như sợi tóc, không thể nối. Vì vậy, phổi sau ghép chỉ được cung cấp máu một phần từ động mạch phổi, nguồn máu không dồi dào như lá phổi nguyên bản.

Trong giai đoạn chuẩn bị, luôn phải bộc lộ phổi người cho trước, đánh giá phổi tốt có thể ghép lúc đó ê-kíp thứ 2 mới mở ngực người ghép, bóc phổi hỏng.

PGS Ước cho biết, khi lấy tim, chỉ cần bơm thuốc để bảo vệ rồi bóc ra. Trong khi đó, với phổi, bác sĩ phải lấy trong trạng thái phồng to nhất với đường kính khoảng 30 cm, nếu xẹp sẽ không ghép được và khi lấy phải bảo vệ được cuống phổi.

Sau khi đưa ra ngoài cơ thể, bác sĩ phải rửa lại phổi bằng dung dịch đặc biệt trong các chậu inox lớn khi phổi phồng như bong bóng.

Thường bệnh nhân cần ghép sẽ được chạy hỗ trợ tim phổi nhân tạo - ECMO trước khi bóc phổi để đảm bảo chức năng sống cho bệnh nhân.

PGS.TS Nguyễn Hữu Ước

Với người nhận, đa số mắc bệnh phổi mạn tính nên phổi thường bị nhiễm trùng rất nặng, bẩn, đầy mủ, dính vào thành ngực như bê tông. Bác sĩ phải mất nhiều tiếng để gỡ dính, nhanh thì 2-3 tiếng, lâu phải 6 tiếng mới gỡ được phổi hỏng ra khỏi lồng ngực bệnh nhân.

“Trung bình để ghép 2 lá phổi chỉ mất khoảng 6 tiếng, nhưng tổng thời gian mỗi ca ghép phổi nhanh, chậm khác nhau tùy thuộc thời gian bóc dính. Ca đầu tiên chúng tôi mất tới 14 tiếng, các ca sau giảm còn 12 tiếng rồi 8 tiếng và ca mới nhất chỉ hơn 6 tiếng”, PGS Ước nói.

Thời gian tối ưu nhất để ghép phổi là từ 6 tới 8 tiếng sau khi mở ngực người cho, tối đa là 10 tiếng. Trường hợp nếu vận chuyển phổi vào Huế, hay TP.HCM phải đảm bảo khung giờ vàng này.

Khác với tim, gan bảo quản càng lạnh càng tốt, nhiệt độ tốt nhất để bảo quản phổi là 8-10 độ C, trong dung dịch đặc biệt.

Cắt gọt phổi khi ghép, ghép xong vẫn mở ngực

Khi ghép phổi từ người hiến chết não, thể tích phổi người tặng phải tương đương phổi của người nhận, không được chênh lệch quá 30%. Nguồn tạng ghép cũng phải đáp ứng các điều kiện về miễn dịch và nhiều chỉ số hòa hợp khác.

Trước ca mổ, bác sĩ sẽ đo đạc kích thước phổi người cho và người nhận. Tuy nhiên, thực tế khi phổi lấy ra, kích thước thường lớn hơn lồng ngực người nhận, do vậy 4/5 ca ghép phổi tại BV Việt Đức đều phải cắt bớt phổi trước khi ghép.

PGS Ước giải thích, dù người cho và nhận có chiều cao, cân nặng tương đương nhau nhưng do người nhận mắc bệnh phổi đã lâu, phổi co nhỏ nên lồng ngực bị xẹp.

"Nếu chênh 30% thì có thể không cần cắt nhưng ca ghép gần đây chênh tới 166%, các bác sĩ phải cắt mỗi bên một thùy phổi mới vừa lồng ngực người nhận”, PGS Ước thông tin.

Khi ghép phổi, phải ghép trong trạng thái phổi căng phồng nên người nhận cần mở đường mổ rất lớn, cắt ngang ngực. Bác sĩ sẽ nối các động, tĩnh mạch, phế quản với nhau. Nếu bác sĩ làm chủ tốt kỹ thuật ghép tim, khi ghép phổi sẽ rất thuận lợi.

Ca ghép phổi đầu tiên tại BV Việt Đức hồi phục sau 10 tháng

Sau ghép, phổi tiếp tục phù lên, nếu đóng ngực ngay sẽ gây xẹp phổi, chảy máu, bệnh nhân nguy cơ tử vong cao. Vì vậy, sau ghép, bác sĩ sẽ tiếp tục mở phanh ngực, che lại bằng dụng cụ vô trùng 2-3 ngày, phổi sẽ co lại, lúc này mới đóng kín.

Ghép phổi xong mới đi được 50% chặng đường, phần hậu phẫu còn lại tốn nhiều công sức. Phổi là tạng nhiễm trùng, sau ghép lại không được tưới máu dồi dào, không có dây thần kinh thực vật nên các phản xạ ho, khạc như người bình thường đều không có.

Do đó, hàng ngày, bác sĩ phải soi, hút dịch phổi liên tục, làm sạch đường thở và ngay khi bệnh nhân tỉnh táo trở lại sẽ cho tập hồi phục cơ hô hấp.

Bệnh nhân mới nhất, sau 5 ngày ghép phổi, đã bắt đầu tập đạp xe để tạo phản xạ cho phổi.

Sau ghép phổi, những ngày đầu bệnh nhân phải mở phế quản vì không thể tự thở, dùng nhiều thuốc kháng sinh và hồi phục chậm, không nhanh như ghép các tạng khác.

PGS Ước dẫn chứng, ca ghép phổi đầu tiên cho nam thanh niên 17 tuổi ở Hải Dương phải chăm sóc hậu phẫu 10 tháng mới có thể ra viện.

“Bệnh nhân này có hàng loạt thay đổi ở phổi sau ghép, sụn phế quản mềm nhũn, phổi bị xơ hóa, xuất hiện các hạt viêm, chúng tôi đã phải cắt nhiều lần. Hiện bệnh nhân khỏe mạnh nhưng các hạt xơ xuất hiện trở lại, sẽ phải cắt tiếp”, PGS Ước nói.

PGS Ước cho biết, không phải bệnh nhân nào cũng ghép được phổi. Nếu bệnh nhân bị nhiễm trùng tại phổi, ngoài phổi chưa được kiểm soát, ung thư, suy đa tạng, rối loạn đông máu, dị dạng cột sống, BMI trên 35, bệnh tâm thần, đang hút thuốc, nghiện rượu… đều có chống chỉ định.

Trên thế giới, hiện có hơn 4.000 ca ghép phổi, trong đó Mỹ ghép hơn 2.000 ca, châu Âu ghép gần 2.000 ca, số còn lại ở châu Á có Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan, Nhật Bản.

“Thống kê cho thấy, tỷ lệ thành công về kỹ thuật của ghép phổi lên đến 85-90%, tuy nhiên khả năng bệnh nhân sống lâu dài chỉ bằng 50% so với ghép tim. Sau 5 năm, chỉ còn 50% bệnh nhân ghép phổi còn sống. Với ghép tim, sau 10 năm, tỷ lệ sống vẫn lên tới 50%”, PGS Ước nhấn mạnh.

Tại Việt Nam, chi phí cho một ca ghép phổi trung bình 1,5-2 tỉ đồng, nếu thời gian chăm sóc sau ghép dài, chi phí sẽ lớn hơn. Chi phí ghép phổi tại Mỹ là hơn 20 tỉ.

Thúy Hạnh

Lý do phi công Anh không thể ghép phổi từ người cho sống

- Dù đã có hơn 60 người đăng ký hiến một phần phổi cho phi công người Anh nhưng không thể ghép phổi từ người cho sống.  

Công an Q.Bình Tân, TP.HCM vừa tống đạt các quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và thi hành lệnh bắt tạm giam đối với Nguyễn Hồng Luân (SN 1981, hiện sống lang thang) để làm rõ, xử lý về vụ tưới xăng đốt bạn gái giữa phố. Nạn nhân là chị L.T.T (SN 1990, quê Thanh Hóa, tạm trú Q.Bình Tân).

Nghi can Nguyễn Hồng Luân

Được biết, Luân và chị T có thời gian dài quan hệ tình cảm nhưng thường xuyên xảy ra mâu thuẫn. Mới đây, chị T đòi chia tay và lánh mặt Luân.

Đêm 9/1, Luân đến quán cà phê võng ở quốc lộ 1, đoạn đi qua P.Bình Hưng Hòa B, Q.Bình Tân – nơi chị T làm việc, để tìm gặp, với ý định tìm cách hàn gắn với bạn gái. Chị T vẫn lánh mặt nên Luân đứng trước quán cà phê chửi bởi.

Một lúc sau, Luân chạy ra cửa hàng xăng dầu gần đó mua 10 ngàn đồng xăng mang về trước quán và dọa sẽ phóng hỏa đốt quán cà phê nếu chị T không ra nói chuyện. Vì sợ Luân làm liều nên chị T có ra nói chuyện.

Chị T vẫn cương quyết chia tay nên 2 người có lời qua tiếng lại gay gắt. Bất ngờ, Luân tưới xăng lên người chị T, châm lửa đốt, với ý định… 2 người chết cùng nhau.

Khi cả 2 cùng cháy, Luân tự chạy ra đường, dập được lửa rồi hô hoán những người xunh quanh cứu chị T, đưa đi cấp cứu.

Chị T hiện đang điều trị tại bệnh viện Nhân dân 115, với chẩn đoán bỏng cấp độ I – II, 40% cơ thể, ở vùng mặt, lưng. Còn Luân bị bỏng cập độ II, 20% ở mặt, cổ… Khi sức khỏe ổn định, Luân bị cơ quan công an bắt giữ để phục vụ công tác điều tra.

Bước đầu Luân thừa nhận hành vi, khai là mục đích chỉ hù dọa chị T, chứ không có ý định phóng hỏa, sát hại bạn gái.

Anh Sinh

Ít ngày trước Giáng sinh 2018, Ole Gunnar Solskjaer bắt đầu hành trình mới cùng MU, khi được bổ nhiệm thay Jose Mourinho gây nhiều thất vọng.

Solskjaer rất nổi bật trong vai trò đóng thế

Khi ấy, Solskjaer được thuê từ CLB Molde (Na Uy), trong vai trò một HLV tạm quyền chứ không có hợp đồng chính thức.

Solskjaer ra mắt cương vị mới theo cách không thể ấn tượng hơn, khi cùng MU giành chiến thắng 5-1 trên sân đối thủ Cardiff.

Sau đó là 7 chiến thắng khác trên các mặt trận. Trong đó, có những chiến thắng trên sân các đối thủ mạnh Tottenham hay Arsenal (thuộc FA Cup).

MU với Solskjaer tạm quyền chỉ bị chặn chuỗi 8 chiến thắng liên tiếp bằng trận hòa 2-2 với Burnley trên sân nhà Old Trafford.

Solskjaer trải qua tổng cộng 19 trận trong vai trò một người đóng thế. Ông giúp MU thắng 14 trận trong số này, chỉ nhận 3 thất bại. Hiệu số của Quỷ đỏ là 40-17.

Một trong những chiến công được nhắc đến nhiều nhất của Ole là loại PSG ở vòng 1/8 Champions League. Đây thực sự là một bất ngờ lớn.

Quy ra điểm số, trung bình MU giành 2,32 điểm/trận với HLV tạm quyền Solskjaer. Đấy là lý do Phó Chủ tịch Ed Woodward dành cho ông bản hợp đồng có thời hạn đến 2022, được ký chính thức vào ngày 28/3/2019.

Tuy nhiên, sau khi ra mắt hợp đồng bằng trận thắng Watford 2-1, Solskjaer mất kiểm soát MU ngay lập tức. Quỷ đỏ nhận 5 thất bại trong 6 trận liên tiếp sau đó.

MU bất ổn trong thời gian dài sau khi Solskjaer ký hợp đồng chính thức

MU trải qua cuộc khủng hoảng nặng nề, kéo dài đến hết mùa 2018-19. Có thể kể đến trận thua Barca 0-3 (chung cuộc 0-4), thua Man City 0-2 ở Old Trafford, và thảm bại 0-4 trước chủ nhà Everton.

Kết quả, MU hụt top 4 Premier League, vỡ mộng bước ra Champions League và buộc phải chấp nhận sân khấu hạng hai Europa League.

Gian nan rõ mặt Solskjaer

Cuộc khủng hoảng của MU tiếp diễn trong giai đoạn đầu mùa giải 2019-20, khiến Solskjaer nhiều lần bị đặt dấu hỏi về tương lai.

MU chỉ ổn định gần đây, nhất là sau khi có Bruno Fernandes

Có một số thời điểm người ta nói về Mauricio Pochettino hay Max Allegri đến tiếp quản chiếc ghế huấn luyện ở Old Trafford, khi MU cách top 4 Premier League quá xa, ảnh hưởng đến hoạt động thương mại.

Dường như Ed Woodward đã tốn quá nhiều tiền sa thải David Moyes, Louis van Gaal và Jose Mourinho, nên quyết định giữ Solskjaer sau nhiều cuộc họp.

Cùng với việc để Solskjaer tiếp tục công việc, Ed Woodward còn chấp nhận giúp chiến lược gia người Na Uy trong mọi tình huống, bằng việc thực hiện "bom tấn" Bruno Fernandes từ Sporting CP.

MU cải thiện tích cực hơn từ đầu năm 2020, đặc biệt là khi Bruno Fernandes xuất hiện trong đội hình. Quỷ đỏ bất bại 11 trận liên tiếp, với 8 chiến thắng mà không thủng lưới.

Đại dịch Covid-19 khiến cho chuỗi phong độ tích cực của MU bị chặn lại. Điều đó cũng có nghĩa, Solskjaer phải chuẩn bị lại từ đầu, sau thời gian dài không thi đấu.

Khó khăn là sự kiểm chứng về năng lực Solskjaer

Sẽ có những nỗi lo khi Premier League trở lại. Có hai vấn đề mà Solskjaer phải đối mặt là cảm giác bóng của cầu thủ, bên cạnh nguy cơ chấn thương.

Covid-19 đẩy MU vào cảnh trở thành con nợ khổng lồ, nên kế hoạch chuyển nhượng cho mùa giải 2020-21 cũng bị ảnh hưởng nặng nề.

Không dễ để MU mua những ngôi sao lớn, đặt ra thách thức về mặt nhân sự. Đội ngũ Quỷ đỏ hiện nay thua khá nhiều về chất lượng so với người hàng xóm Man City, hay đối thủ truyền kiếp Liverpool.

Gian nan thử thách bản lĩnh. Những khó khăn mà MU đã và sắp đối mặt là sự kiểm chứng cho năng lực của Solskjaer - người được Ed Woodward tin tưởng, kỳ vọng về một kỷ nguyên Sir Alex Ferguson mới.

Đại Phong