Nhận lời mời của Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã dẫn đầu Đoàn đại biểu Việt Nam tham dự hội nghị.

Xóa đói giảm nghèo là điều kiện cốt lõi để xây dựng xã hội thịnh vượng 

Hội nghị mở đầu với Lễ phát động Liên minh toàn cầu chống đói nghèo và Phiên thảo luận về cuộc chiến chống đói nghèo.

Tại đây, Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva khẳng định: “Xóa đói giảm nghèo không chỉ đảm bảo công bằng xã hội mà chính là điều kiện cốt lõi để xây dựng xã hội thịnh vượng và thế giới hòa bình”. 

Tổng thống Brazil công bố danh sách các nước sáng lập Liên minh, trong đó có Việt Nam. 

Tại phiên thảo luận, các nhà lãnh đạo nhấn mạnh vai trò, tầm quan trọng của công cuộc xóa đói nghèo, thúc đẩy phát triển bao trùm, đồng thời, thảo luận về sự cần thiết thúc đẩy các giải pháp tăng cường hỗ trợ tài chính cho các nước thu nhập thấp để triển khai các dự án xóa đói giảm nghèo nhằm phát triển bền vững, hiệu quả hơn. Cùng với đó là hỗ trợ các nước đang phát triển tận dụng tốt hơn các cơ hội phát triển số, xanh và thông minh.

Hội nghị cũng nhấn mạnh tầm quan trọng phải giải quyết bất bình đẳng về giới tính, sắc tộc, hỗ trợ các cộng đồng yếu thế, bao gồm người bản địa và phụ nữ để giảm khoảng cách giàu nghèo trên toàn cầu.

Các nhà lãnh đạo nhất trí những thách thức toàn cầu hiện nay chỉ có thể được giải quyết bằng giải pháp đa phương và ghi nhận tầm quan trọng của việc cải cách các thể chế toàn cầu. 

3 bảo đảm chiến lược cho công cuộc xóa bỏ đói nghèo toàn cầu

Phát biểu tại phiên thảo luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính kêu gọi các nước cần có quyết tâm chính trị cao hơn, nguồn lực lớn hơn, hành động quyết liệt hơn cho các chương trình, dự án cụ thể, thiết thực, hiệu quả hơn. Bởi vì xóa đói nghèo không chỉ có ý nghĩa nhân văn cao cả, mà còn là một trong những nền tảng quan trọng nhất, tác động trực tiếp tới bảo đảm hòa bình, an ninh, ổn định trên toàn cầu.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu bật những thành tựu của Việt Nam như một hình mẫu thành công trong xóa đói giảm nghèo. Từ một nước nghèo đói, lạc hậu, bị tàn phá nặng nề sau gần 40 năm chiến tranh, 30 năm bị bao vây cấm vận, với đường lối đổi mới, Việt Nam đã đạt mục tiêu giảm nghèo đa chiều, bao trùm, đi đôi với khắc phục thiếu hụt về y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch, môi trường sống.

Nhờ vậy, Việt Nam đã về đích sớm 10 năm trong thực hiện các Mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ của Liên Hợp Quốc; trong đó tỷ lệ hộ nghèo giảm từ trên 58% vào đầu những năm 1990 xuống khoảng 1,9% năm 2024. Việt Nam đã vươn lên thuộc nhóm các nước xuất khẩu nông sản hàng đầu thế giới, nhất là lúa gạo.

Thủ tướng khẳng định Việt Nam sẽ xóa toàn bộ nhà tạm, nhà dột nát trên cả nước trong năm 2025, về đích trước 5 năm so với mục tiêu đề ra.

Người đứng đầu Chính phủ Việt Nam chia sẻ với các nước 3 bài học kinh nghiệm của Việt Nam trong xóa đói giảm nghèo. Đó là không hy sinh an sinh, tiến bộ, công bằng xã hội và môi trường để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần; đặc biệt coi trọng an ninh lương thực và xác định nông nghiệp là trụ đỡ của nền kinh tế; lấy con người làm trung tâm, chủ thể ưu tiên đầu tư cho con người, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. 

Trên cơ sở đó, Thủ tướng đã đề xuất 3 bảo đảm chiến lược cho công cuộc xóa bỏ đói nghèo trên toàn cầu.

Thứ nhất, bảo đảm hòa bình, ổn định, hợp tác phát triển là điều kiện tiên quyết để xóa đói nghèo và phát triển bao trùm. G20 cần phát huy vai trò đi đầu trong bảo đảm hòa bình, ổn định và hợp tác phát triển, không chính trị hóa khoa học - công nghệ, các vấn đề phát triển, nhất là thương mại, nông nghiệp và an ninh lương thực.

Thứ hai, bảo đảm hệ thống nông - lương toàn cầu hiệu quả, ổn định, thích ứng và chống chịu với biến đổi khí hậu là nền tảng lâu dài.

Thủ tướng kêu gọi G20 cần tăng cường chuyển giao công nghệ, hỗ trợ kỹ thuật, tài chính ưu đãi, quản trị thông minh cho các nước chậm và đang phát triển trong chuyển đổi nông nghiệp xanh, bền vững và hỗ trợ bảo đảm các chuỗi cung ứng lương thực cho các nước thu nhập thấp.

Thứ ba, bảo đảm đầu tư cho con người, lấy giáo dục đào tạo, an sinh xã hội là nhiệm vụ then chốt cho xây dựng xã hội hài hòa bao trùm, bền vững; lấy người dân làm trung tâm, chủ thể, mục tiêu, động lực và là nguồn lực cho phát triển bền vững; ưu tiên nguồn lực, xây dựng các chính sách thiết thực, khả thi, hiệu quả cho xóa đói, giảm nghèo, “không để ai bị bỏ lại phía sau”.

Kết thúc phát biểu, Thủ tướng trích dẫn đúc kết của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Đoàn kết là sức mạnh vô địch” và trên tinh thần đó khẳng định: Việt Nam cam kết đề cao chủ nghĩa đa phương, đoàn kết quốc tế chặt chẽ, đóng góp tích cực, hiệu quả vào nỗ lực chung xây dựng một thế giới không còn đói nghèo lâu dài, một thế giới bền vững.

Việt Nam sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm và phối hợp với các nước G20 và các tổ chức quốc tế triển khai các chương trình bảo đảm an ninh lương thực, chống đói nghèo toàn cầu.

Bài phát biểu của Thủ tướng Phạm Minh Chính đã được nhiều nước hoan nghênh và bày tỏ đồng tình, đánh giá cao.

Chiều cùng ngày, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tham dự phiên thảo luận “Cải cách các thể chế quản trị toàn cầu”. Trong năm Chủ tịch G20, Brazil đã đưa ra Lời kêu gọi hành động về cải cách quản trị toàn cầu. Đây là văn kiện đầu tiên do G20 thúc đẩy và mở cho tất cả các nước thành viên Liên Hợp Quốc tham gia.

Việt Nam là một trong những nước đang phát triển tiên phong ủng hộ Lời kêu gọi, góp phần thúc đẩy cải cách các cơ chế quản trị toàn cầu bình đẳng và hiệu quả hơn.

Hội nghị thượng đỉnh G20 năm 2024 sẽ tiếp tục diễn ra trong ngày 19/11 với Phiên họp về phát triển bền vững và chuyển đổi năng lượng. Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ tham dự và có bài phát biểu quan trọng tại phiên họp này.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn cho biết, dự kiến đến cuối tháng 7 sẽ hoàn thành và đưa vào sử dụng đoạn trên cao tuyến đường sắt Nhổn - ga Hà Nội.

Trong khi đó, dự án tuyến đường sắt Bến Thành - Suối Tiên (TPHCM) đã hoàn thành thủ tục điều chỉnh thời gian thực hiện, báo cáo cấp thẩm quyền xem xét, bố trí nguồn vốn đầu tư.

TPHCM đang đẩy nhanh tiến độ hoàn thành thi công các hạng mục còn lại; thực hiện chạy thử, vận hành hệ thống, báo cáo an toàn hệ thống, nghiệm thu phòng cháy, chữa cháy, chấp thuận về môi trường… để đưa vào sử dụng trong tháng 12.

Tại cuộc họp, Tổ công tác đã nghe báo cáo, góp ý nội dung 2 đề án phát triển mạng lưới đường sắt đô thị TP Hà Nội, TPHCM đến năm 2035, trong đó có các cơ chế, chính sách đặc thù, phương án huy động nguồn lực phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của mỗi thành phố và cả nước.

Đây là những đề án lớn, phức tạp, liên quan đến nhiều chuyên ngành, trong điều kiện pháp luật còn nhiều vướng mắc. Vì vậy cần nghiên cứu, phân tích, đánh giá kỹ lưỡng, kết hợp tham khảo kinh nghiệm quốc tế và thực tế triển khai đầu tư trong thời gian qua để đề xuất mục tiêu, giải pháp xây dựng tuyến đường sắt đô thị hiện đại, đồng bộ.

Quy hoạch mạng lưới đường sắt đô thị với tầm nhìn trăm năm

Kết luận phiên họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ghi nhận, sau phiên họp lần thứ nhất, các thành viên Tổ công tác đã hoàn thành 9/16 nhiệm vụ được giao, tiếp tục triển khai 7 nhiệm vụ còn lại theo đúng kế hoạch, với cách làm khoa học, cụ thể, thiết thực, hiệu quả, rõ trách nhiệm.

Phó Thủ tướng đề nghị Hà Nội, TPHCM phấn đấu đưa vào khai thác đoạn trên cao tuyến đường sắt Nhổn - ga Hà Nội, tuyến đường sắt Bến Thành - Suối Tiên sớm hơn tiến độ đề ra.

Về 2 đề án phát triển mạng lưới đường sắt đô thị tại Hà Nội, TPHCM, Phó Thủ tướng yêu cầu có sự thống nhất về quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp, cơ chế chính sách chung, đồng thời tính đến đặc thù của địa phương. Bộ GTVT chịu trách nhiệm tổng hợp, trình cấp có thẩm quyền theo đúng quy định.

Phó Thủ tướng lưu ý, mạng lưới đường sắt đô thị của Hà Nội, TPHCM phải kết nối đồng bộ với đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, bao gồm: Nhà ga, quy chuẩn thiết kế kỹ thuật đường ray, đầu máy, toa xe, hệ thống điều hành…

Bên cạnh đó, hai thành phố cần lựa chọn được những đơn vị tư vấn thiết kế hàng đầu để hoàn thiện, thẩm định quy hoạch mạng lưới đường sắt đô thị với tầm nhìn trăm năm.

Phó Thủ tướng yêu cầu tham khảo kinh nghiệm của một số quốc gia có mạng lưới tàu điện ngầm phát triển, hiện đại. Đây là cơ sở để 2 đề án đưa ra phương án toàn diện, khả thi về tiếp nhận, chuyển giao công nghệ xây dựng công trình ngầm, đầu máy, toa xe, quản lý, vận hành, đào tạo nhân lực… nhằm xây dựng ngành công nghiệp đường sắt đồng bộ, hiện đại.

Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan đánh giá tác động tổng thể đối với nền kinh tế của các đề án phát triển đường sắt đô thị ở Hà Nội, TPHCM, đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, khả năng cân đối nguồn vốn đầu tư công.

Hà Nội và TPHCM cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành xây dựng gói chính sách, phương án huy động nguồn lực xã hội hóa ở mức cao nhất thông qua các hình thức TOD (phát triển đô thị, thương mại, dịch vụ dọc tuyến giao thông), PPP (đối tác công - tư), BOT (xây dựng - vận hành - chuyển giao)…

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, các cơ chế, chính sách phát triển mạng lưới đường sắt đô thị ở Hà Nội, TPHCM phải đồng bộ, khả thi, cụ thể, chỉ rõ cách làm, ai làm, vướng mắc ở đâu và đề xuất cấp thẩm quyền tháo gỡ.

Không dồn lực làm tàu điện ngầm cho Hà Nội và TP.HCM, đất nước không thể đi xa