Xem trộm khuân cả cây ATM nhanh như chớp

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu về vai trò chuyển đổi số các địa phương. Ảnh: Trần Thường

Kỷ nguyên số hoá đã bước vào giai đoạn ba. Giai đoạn một là số hoá thông tin. Thí dụ của nó là văn bản giấy thì được số hoá và lưu trữ, xử lý trên máy tính. Giai đoạn hai là số hoá quy trình, số hoá từng chức năng theo chiều dọc, còn gọi là ứng dụng CNTT. Thí dụ của nó là phần mềm quản trị nhân lực. Giai đoạn ba là số hoá tổ chức, là số hoá theo chiều ngang, là đưa toàn bộ hoạt động của tổ chức lên môi trường số, là thay đổi cách vận hành của tổ chức, còn gọi là chuyển đổi số. Thí dụ của nó là không còn việc cấp dưới báo cáo cấp trên, cấp trên muốn có thông tin gì, phân tích gì thì dùng phần mềm để khai thác kho dữ liệu của tổ chức.

Chuyển đổi số ở Việt Nam có sự khác biệt. Vì nhiều việc của giai đoạn một, giai đoạn hai vẫn chưa xong. Nhưng không nhất thiết phải xong giai đoạn một mới đến hai rồi mới đến ba, mà là ba trong một luôn. Đặc điểm lớn nhất của chuyển đổi số ở Việt Nam là ba trong một. Thực hiện chuyển đổi số cả tổ chức cùng với việc số hoá dữ liệu (thí dụ như số hoá các văn bản lưu trữ), cùng với việc số hoá quy trình (thí dụ như số hoá công tác tổ chức cán bộ, tài chính kế toán). Ba trong một cùng với việc sử dụng những công nghệ số mới nhất sẽ giúp cho công cuộc chuyển đổi số nhanh hơn và rẻ hơn. Cái may mắn của Việt Nam là giai đoạn một và hai chưa làm được nhiều và vì vậy mà có cơ hội ứng dụng những nền tảng số hiện đại nhất để đẩy nhanh chuyển đổi số. 

Chuyển đổi số thì 70% là quyết tâm chính trị, là quyết liệt triển khai của lãnh đạo, là tri thức của hệ thống chính quyền. Công nghệ chỉ chiếm 30%. Chuyển đổi số là máy tính thay lao động trí óc. Chúng ta phải dạy cho máy tính trước về tri thức của chúng ta rồi máy tính sẽ tự học tiếp dựa trên dữ liệu mới. Có nghĩa là sự thông minh của máy tính thì đầu tiên là do tri thức của hệ thống chính quyền. Những người xuất sắc nhất của chính quyền phải tham gia cùng với những người làm công nghệ. Và tiếp theo, chính quyền địa phương càng dùng nhiều thì hệ thống càng thông minh lên. Tóm lại là: Lãnh đạo thì quyết tâm làm; chuyên viên thì chuyển giao tri thức cho máy tính; doanh nghiệp công nghệ thì tạo ra nền tảng số; cán bộ công chức thì làm việc trên nền tảng số.

Khi nói chuyển đổi số là nói đến chính phủ số, kinh tế số và xã hội số. Cách tốt nhất để đánh giá chính quyền số, kinh tế số và xã hội số là xem nó phản ứng như thế nào với những tình huống đặc biệt, thí dụ như Covid-19: có nhanh và hiệu quả không?

Covid thì giảm tiếp xúc, có khi giãn cách xã hội hoặc cách ly. Chính quyền số là chính quyền có có khả năng cung cấp 100% dịch vụ công trực tuyến.

Covid thì không đến siêu thị được, không mang quả vải ra chợ bán được. Kinh tế số là các sàn thương mại điện tử, là giao hàng tận nhà, là quả vải của bà con có thể bán đến mọi hộ gia đình Việt Nam, nơi xa nhất cũng chỉ mất 2 ngày và quả vải vẫn còn tươi.

Covid thì không đến cơ quan. Nhưng các nền tảng số sẽ giúp chúng ta làm việc tại nhà, họp trực tuyến.

Covid thì không đi học được. Học trực tuyến là mức tối thiểu. Mức cao hơn là chính quyền có cho phép 20-30% số môn được học online, thi online không? Nhà nước có cấp phép cho đại học số không? Để gần như 100% là học online, thi online, ai ở đâu cũng được, học lúc nào cũng được, thực hành phòng lab ảo lúc nào cũng được, thi lúc nào cũng được và khi đủ tín chỉ, chứng chỉ thì cấp bằng.

Covid thì hạn chế đến bệnh viện. Vậy có ứng dụng nào để người dân có thể tư vấn khám chữa bệnh từ xa không? Một người nông dân ở một xã biên giới xa xôi có thể tiếp cận online với bác sỹ chuyên khoa hàng đầu cả nước không? Nếu có thì đó là xã hội số.

Một người F0 sẽ bị truy vấn 14 ngày qua đã tiếp xúc những ai, đã đi qua những đâu. Nhưng làm sao mà người đó có thể nhớ nổi 14 ngày. Vậy là dễ mang tội khai báo không trung thực. Vậy chính quyền có công nghệ truy vết nào giúp họ nhớ lại không? Thí dụ, mạng di động sẽ ghi nhận đã đi qua các khu phố nào, QRC sẽ ghi nhận đã ra vào các cơ sở nào, Bluezone sẽ ghi lại các tiếp xúc gần. Việc truy vết sẽ trở lên rất đơn giản và chính xác, đỡ vất vả cho cả chính quyền và người dân. Truy vết nhanh và chính xác thì không phải giãn cách diện rộng, không phải cách ly, phong toả nhiều, và vì thế, các hoạt động kinh tế - xã hội vẫn có thể diễn ra. Đó là chính quyền số.

Chúng ta đi xét nghiệm và đi tiêm vắc xin, phải xếp hàng dài và chen chúc nhau để đến lượt, để lấy tờ giấy chứng nhận, nguy cơ lây nhiễm lại tăng cao hơn. Vậy có cách nào để đăng ký trước, đến giờ thì đến, và cấp chứng nhận điện tử về xét nghiệm và tiêm vắc xin qua điện thoại di động không? Nếu có thì đó là chính quyền số.

Covid-19 chính là cú huých trăm năm để đẩy nhanh chuyển đổi số. Việt Nam cần tận dụng được món quà này của Covid để Việt Nam thuộc nhóm quốc gia đi đầu trong chuyển đổi số, để sau Covid chúng ta sẽ xuất hiện ở một trạng thái mới - một xã hội được số hoá toàn diện. 

Thế giới bây giờ phẳng và mở và vì thế mà cũng mong manh, dễ bị tổn thương. Kinh tế toàn cầu thì cũng kéo theo dịch bệnh toàn cầu. Phản ứng nhanh hơn và hiệu quả hơn với những thay đổi nhanh, phức tạp và khó lường là dấu hiệu của quản trị hiện đại. Bị quật ngã nhưng đứng dậy nhanh là dấu hiệu của chính quyền có sức chống chịu cao. Mỗi thách thức mới lại tạo ra một sự phát triển mới, đó là chính quyền thông minh. Chuyển đổi số là nhằm làm cho chính quyền hiện đại hơn, thông minh hơn và có sức chống chịu cao hơn.

Bây giờ, tôi xin phép được nói về một số thí dụ chuyển đổi số ở quy mô lớn hơn. Nói về chuyển đổi số thì tốt nhất vẫn là thông qua các thí dụ.

Chuyển đổi số là để giải quyết bài toán rất nan giải hiện nay là: Chúng ta đang làm việc hybrid, tức là nửa trên máy tính, nửa ngoài máy tính. Và vì vậy rất khó kiểm soát hoạt động của nhân viên. Nếu làm bằng giấy cả 100% thì dễ kiểm soát hơn là nửa này, nửa kia. Và vì vậy, nhiệm vụ của chuyển đổi số là đưa mọi hoạt động của chính quyền lên môi trường số. Nhân viên sẽ làm việc chỉ trên một môi trường duy nhất, kết thúc giai đoạn hàng chục năm qua là nửa này nửa kia.

Giai đoạn 2, giai đoạn ứng dụng CNTT, là số hoá các quy trình. Trong một tổ chức thì có quy trình đã số hoá, có quy trình chưa, nếu các quy trình đã số hoá hết thì lại chưa có liên kết ngang. Và vì vậy mà dẫn đến nửa này nửa kia. Giai đoạn ứng dụng CNTT chính là giai đoạn hybrid. Chuyển đổi số là để kết thúc giai đoạn hybrid này. Sứ mệnh của nó là vậy.

Chúng ta đang chuyển từ thế giới thực vào thế giới online. Những gì chúng ta đang làm trong thế giới thực thì sẽ có một phiên bản như vậy trên môi trường số. Một trong những việc quan trọng nhất của chính quyền là cung cấp dịch vụ công. Bởi vậy, việc đầu tiên của chính quyền online là 100% dịch vụ công lên online. Hiện nay, 60% dịch vụ công của các bộ ngành và địa phương đã lên online. Mục tiêu là 100% vào cuối năm nay. Các địa phương nào muốn làm nhanh, trong 1 - 2 tháng đạt 100% dịch vụ công trực tuyến thì liên hệ với Cục Tin học hoá của Bộ TT&TT để được hỗ trợ.

Người Việt chúng ta thì ứng biến nhanh nhưng kiến thức nền tảng thì ít chú ý. Các quyết định nhiều khi là trực quan, ít dựa trên sở cứ và dữ liệu. Vậy có cách nào khắc phục không? Nếu mỗi chúng ta đều có một trợ lý am hiểu luật pháp và nghiệp vụ, làm việc 24/7 và lúc nào cũng bên cạnh ta, thì các tai nạn pháp lý, nghiệp vụ sẽ giảm thiểu rất đáng kể. Đó là trợ lý ảo nhưng giao diện với chúng ta là bằng ngôn ngữ nói tự nhiên thông qua điện thoại thông minh. Đây là các trợ lý chuyên ngành hẹp nên rất dễ làm cho nó thật thông minh. Càng dùng nhiều thì trợ lý này sẽ càng thông minh và trợ giúp càng đắc lực. Tỉnh có 30.000 cán bộ, công chức viên chức thì sẽ được bổ sung thêm 30.000 lao động nữa, mà lại là lao động có chuyên môn và chuyên nghiệp. Chất lượng công việc tăng lên và chất lượng cuộc sống cũng tăng lên. Chuyển đổi số thường là cách tốt nhất để giải quyết các bài toán mục tiêu kép.

Có một khó khăn khác nữa của bất kỳ địa phương nào là đào tạo quy trình làm việc. Con người bây giờ có quá nhiều mối quan tâm và vì thế rất khó chú tâm vào một việc. Học thì nhanh quên. Và lại có quá nhiều thứ phải học. Cứ mỗi lần có thay đổi gì, về quy định mới hay quy trình làm việc mới, là lại phải đào tạo, huấn luyện hàng chục, hàng trăm ngàn người. Vậy có cách nào không đào tạo mà vẫn là đào tạo không? Nếu như mọi người đều làm việc trên một nền tảng số, các quy định và quy trình làm việc đều đã được tích hợp vào trong nền tảng này, mọi hoạt động đều diễn ra trên nền tảng này, tách ra khỏi nền tảng là không làm việc được, các bước đã được lập trình và con người chỉ phải ra quyết định "Yes or No" ở từng bước thì cái hay quên nhất, dễ nhầm nhất là quy trình thì không bao giờ bị sai vì máy đã nhớ hộ con người. Và khi có một thay đổi mới, một quy trình mới thì chỉ cần lập trình lại nền tảng, và ngày hôm sau thì cả trăm ngàn người sẽ làm việc theo quy trình mới giống nhau như một, như là đã qua cả năm đào tạo, đó là vì không theo quy trình mới thì máy tính không chạy. Và đây cũng là cách tốt nhất để nâng cao mặt bằng của đội ngũ công viên chức nhà nước.

Việc của con người là ra các quyết định để đạt mục tiêu cuối cùng. Mục tiêu của chúng ta không phải là quy trình. Nhưng quy trình thì phải tuân thủ. Nếu không có sự trợ giúp để làm đúng quy trình thì mọi chú ý của con người sẽ tập trung vào quy trình và khi đó quy trình trở thành mục tiêu. Máy tính và công nghệ số sẽ giúp chúng ta quay về với giá trị đích thực của con người là ra các quyết định đúng để đạt mục tiêu cuối cùng chứ không phải là tuân thủ các quy trình.

Đào tạo tri thức chuyên môn sẽ là một khó khăn nữa đối với bất kỳ tổ chức nào. Tổ chức đào tạo tập trung thì tốn kém và cán bộ công chức bận việc cũng rất khó tìm được thời gian đi học. Cán bộ lãnh đạo thì còn ít thời gian hơn nữa để đi học. Và kết quả là cán bộ của ta ít được cập nhật kiến thức, làm việc theo kinh nghiệm. Nhưng nếu có một nền tảng đào tạo online, đưa nội dung đào tạo lên nền tảng, mọi người có thể tự học, tự thi lúc rảnh rỗi thì vấn đề sẽ được giải quyết. Mỗi quý có thể yêu cầu mỗi cán bộ công chức học một khoá ngắn và phải thi đạt yêu cầu. Nội dung gì thì do địa phương quyết định. Có bộ phận thiết kế nội dung cho sinh động. Nền tảng đã có sẵn các công cụ hỗ trợ thiết kế nội dung nên công việc làm nội dung cũng đơn giản đi nhiều. Nền tảng cũng hỗ trợ việc thi online. Một quý 90 ngày, ai muốn học, muốn kiểm tra bất kỳ lúc nào cũng được. Linh hoạt như vậy thì cán bộ công chức sẽ rất vui vẻ để học. Các địa phương cần có một nền tảng đào tạo trực tuyến.

Chuyển đổi số thì phải luôn hướng tới người dân. Chúng ta đã nói đến các nền tảng số cho chính quyền. Chúng ta có nên phát triển các nền tảng số để hỗ trợ người dân không? Người dân luôn là mục tiêu cuối cùng của chúng ta. Hỗ trợ người dân tốt thì cũng sẽ giảm tải cho cả hệ thống chính quyền. Bởi vậy, việc xây dựng các nền tảng hỗ trợ người dân nên được coi là công việc của chính quyền. Chuyển đổi số chính quyền thì nội dung quan trọng là chuyển đổi số đối tượng phục vụ của chính quyền. Công khai thông tin để người dân có thể truy cập qua mạng là bước đầu tiên. Một trợ lý ảo để người dân có thể hỏi về các vấn đề pháp lý, về dịch vụ công của chính quyền là bước tiếp theo. Một nhà tư vấn ảo, người dân đưa vào các thông tin để hỏi nhà tư vấn này xem nên làm gì, là chuyển đổi số mức cao. Tất cả những nội dung này nghe thì có vẻ phức tạp nhưng thực tế triển khai thì không phức tạp và có thể mang lại giá trị thực tiễn rất lớn cho người dân.

Các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam hoàn toàn có thể phát triển các nền tảng này. Vấn đề còn lại là chính quyền thay đổi, điều chỉnh thể chế để chấp nhận các mô hình vận hành mới trên không gian mạng. Bởi vậy mà nhiều người nói, chuyển đổi số là cuộc cách mạng về thể chế nhiều hơn là cuộc cách mạng về công nghệ.

Tại sao nhiều dự án CNTT không thành công, không mang lại hiệu quả như mong muốn? Không phải do CNTT khó mà lại là do CNTT dễ. Để viết được một sản phẩm CNTT 4-5 điểm, tức là chạy được, thì rất nhiều người làm được, nhà nhà có thể làm được. Nhưng sản phẩm CNTT 4-5 điểm mà đưa vào sử dụng thì bất tiện hơn là không có, và vì vậy, không được đón nhận. Chỉ có sản phẩm CNTT xuất sắc thì mới thay thế được cách làm cũ. Nhưng một sản phẩm CNTT xuất sắc thì lại rất không dễ, số người có thể làm được giảm xuống đáng kể. Bởi vậy mà việc chọn đúng người làm có ý nghĩa quyết định đến thành công của một dự án CNTT.

Một trong những yếu tố quyết định thành công và hiệu quả của ứng dụng CNTT là hãy biến nó thành một nền tảng làm việc của toàn bộ tổ chức, nếu không vào nền tảng này là không làm việc được, mọi hoạt động của công viên chức phải được thực hiện trên nền tảng, không còn công việc nào diễn ra ngoài nền tảng. Và cũng vì vậy mà có thể giao việc cho từng người trên nền tảng, theo dõi kết quả công việc trên nền tảng theo thời gian thực, đánh giá tự động kết quả công việc của từng đơn vị cũng như của từng người, cũng là trên nền tảng. Quản trị thực thi sẽ rất khó thực hiện nếu như mọi người không làm việc trên một nền tảng số dùng chung.

Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng  

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu về báo chí cách mạng Việt Nam

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, sứ mệnh của báo chí là thể hiện trung thực dòng chảy chính của xã hội, khơi dậy khát vọng Việt Nam hùng cường thịnh vượng và lan toả năng lượng tích cực.

Các danh hiệu này được xét 3 năm một lần. Trong 2 lần xét tặng năm 2017 (lần thứ 12) và năm 2020 (lần thứ 13), có 250 Thầy thuốc nhân dân và 3.355 Thầy thuốc ưu tú được Chủ tịch nước phong tặng. Ở lần xét tặng thứ 14, năm 2023, Bộ Y tế nhận được 78 hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu Thầy thuốc nhân dân và 1.633 hồ sơ Thầy thuốc ưu tú.

Hơn 80% thầy thuốc nhận 2 danh hiệu là bác sĩ 

Trong báo cáo tổng kết việc thi hành Nghị định số 41 năm 2015 của Chính phủ quy định về xét tặng 2 danh hiệu này, Bộ Y tế chỉ rõ những hạn chế về xác định đối tượng được xét tặng, gồm: hộ sinh; người học chuyên ngành Y tế công cộng; thầy thuốc vừa làm quản lý vừa trực tiếp làm chuyên môn kỹ thuật; Các cán bộ có chuyên ngành: Hóa học, nông học, sinh học, dinh dưỡng, công tác xã hội...

Theo Bộ Y tế, việc thầy thuốc vừa làm quản lý vừa trực tiếp làm chuyên môn kỹ thuật trong các cơ sở chiếm tỷ lệ tương đối nhiều. Qua 2 lần (12, 13) xét tặng, số lượng Thầy thuốc nhân dân chiếm 53%, Thầy thuốc ưu tú chiếm 36%. Trong đó, có những thầy thuốc nếu xét là đối tượng quản lý thiếu thời gian công tác trong ngành y tế nhưng nếu xét là đối tượng trực tiếp làm chuyên môn kỹ thuật lại đủ.

Ví dụ: Đối với cán bộ quản lý y tế là bác sĩ, dược sĩ,… công tác liên tục 20-30 năm tại sở y tế và các đơn vị nhà nước có nhiều đóng góp cho ngành, tỉnh nhưng vẫn yêu cầu thời gian công tác làm chuyên môn kỹ thuật khá dài (10 năm đối với tiêu chuẩn “Thầy thuốc ưu tú” và 15 năm đối với tiêu chuẩn “Thầy thuốc nhân dân”).

"Tiêu chuẩn này cho thấy, đối tượng thầy thuốc là cán bộ quản lý thuộc diện xét tặng, song để đạt được đủ tiêu chuẩn là khó khả thi", Bộ Y tế nêu quan điểm.

Ngoài ra, một số bất cập về cách tính thời gian trực tiếp là chuyên môn kỹ thuật y tế cũng được chỉ ra.

Thực tế các đợt xét tặng cũng nảy sinh những bất cập do tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu "chung chung" nên khi áp dụng xét danh hiệu thường sẽ tập trung ghi nhận vào các bác sĩ (chiếm hơn 80% tổng số thầy thuốc nhận danh hiệu trong 2 lần xét tặng) trong khi nhóm cán bộ là y sĩ, kỹ thuật viên, lương y, lương dược đạt danh hiệu là rất ít (dưới 1%)...

Những điểm mới trong dự thảo Nghị định 

Trong dự thảo, Bộ Y tế đề xuất bổ sung đối tượng hộ sinhvào đối tượng xét tặng (Điều 2). Tại Điều 3 - Giải thích từ ngữ, Bộ Y tế đề xuất bổ sung các cá nhân công tác trong các lĩnh vực y tế như dinh dưỡng, dân số, y tế công cộng, dinh dưỡng, khúc xạ nhãn khoa cho phù hợp, đầy đủ với các chức danh nghề nghiệp chuyên ngành y tế...

Bộ Y tế cũng đề xuất bổ sung quy định về thành tích nghiên cứu khoa họctrong điều kiện và tiêu chuẩn 2 danh hiệu.

Thực tế, qua 2 lần xét tặng (12, 13), có cá nhân chủ nhiệm 1 sáng kiến cấp tỉnh nhưng trong Nghị định 41 không quy định về sáng kiến đối với tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu Thầy thuốc ưu tú. Vì vậy, các cá nhân đó không được công nhận đủ điều kiện, tiêu chuẩn.

Trong dự thảo Nghị định mới, Bộ Y tế đề xuất bổ sung tác giả chính một bài báo khoa học đã được công bố quốc tế, đồng chủ nhiệm nhiệm vụ khoa học công nghệ cấp bộ/tỉnh hoặc chủ nhiệm ít nhất 1 đề tài nhánh đề tài khoa học và công nghệ độc lập cấp Nhà nước đối với cá nhân đề nghị xét tặng danh hiệu Thầy thuốc nhân dân.

Bổ sung quy định về nội dung có ít nhất 1 sáng kiến/sáng chế được công nhận có hiệu quả áp dụng, phạm vi ảnh hưởng trong bộ, ban, ngành, tỉnh đối với cá nhân đề nghị xét tặng danh hiệu Thầy thuốc ưu tú...

Bộ Y tế không thay đổi điều kiện thời gian trực tiếp làm chuyên môn kỹ thuật y tế để xét tặng 2 danh hiệu này trong dự thảo Nghị định mới. Tuy nhiên, Bộ Y tế cũng xin ý kiến của Chính phủ về nội dung cán bộ quản lý cơ sở y tế có tham gia làm chuyên môn y tế đủ định mức thời gian làm chuyên môn kỹ thuật, được bổ nhiệm và xếp lương theo chức danh nghề nghiệp thì xét theo tiêu chuẩn của thầy thuốc trực tiếp làm chuyên môn kỹ thuật.

Lý do được đưa ra là hiện nay, nhiều thầy thuốc có trình độ chuyên môn xuất sắc sớm được bổ nhiệm làm cán bộ quản lý. Trong thời gian làm quản lý cơ sở y tế, thầy thuốc vẫn tiếp tục tham gia làm chuyên môn kỹ thuật y tế theo quy định và quản lý, điều hành.

Một chủ cửa hàng ăn uống trên đường này cho biết, do thấy người dân gọi tên như vậy nên sau khi về thuê nhà kinh doanh, anh đã làm biển ghi địa chỉ "đường Huyndai".

Biển quảng cáo một hộ dân ven đường ghi tên đường Huyndai kèm theo số nhà dù chưa có quyết định đặt tên đường từ cơ quan chức năng

Một số người dân buôn bán ở đây cũng cho biết, việc gọi tên "đường Huyndai" đã có từ cách đây khá lâu và việc gọi tên đó có thể là do bên trong có khu chung cư Hyundai HillState nên người dân gọi theo cho dễ nhớ, tiện liên hệ.

Trao đổi với phóng viên, đại diện UBND quận Hà Đông cho biết việc đặt tên "đường Huyndai" ở đoạn phố trên là do người dân tự làm còn các cơ quan chức năng không hề đặt như vậy. Quận sẽ yêu cầu các cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý ngay việc này và thông tin đến báo chí.

Con đường người dân tự đặt tên là "đường Huyndai"

Đại diện Sở VH&TT Hà Nội cũng cho biết, tên "đường Huyndai" không có trong ngân hàng tên đường, phố của thành phố và các cơ quan chức năng cũng không đặt tên như vậy.

Theo Tiền Phong 

Hà Nội lại trình tên phố Trịnh Văn Bô, người hiến hơn 5.000 lượng vàng

Tuyến phố dài 900m ở quận Nam Từ Liêm được Hà Nội đề xuất đặt tên nhà tư sản Trịnh Văn Bô - người hiến tặng hơn 5.000 lượng vàng.