Cho đến nay, xuất khẩu nguyên liệu thô của Nga vẫn chưa bị đưa vào các danh sách trừng phạt toàn diện mà phương Tây đang áp đặt lên một loạt lĩnh vực khác.

Ảnh minh họa: The Economist

Hôm 8/3, Mỹ đã công bố cấm vận đối với dầu lửa Nga nhưng đây là mặt hàng mà nước này mua rất ít. Anh cũng thông báo sẽ loại bỏ dần các đơn hàng trong năm nay. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều dấu hiệu cho thấy phương Tây có thể hành động mạnh tay hơn nữa và điều này gây sốc cho các thị trường hàng hóa.

Sau khi Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken thông báo hôm ngày 6/3 rằng Washington đang trao đổi với các đồng minh về một lệnh cấm chung, giá dầu thô Brent đã tăng vọt lên 139 USD/thùng, gấp đôi mức giá ngày 1/12.

Giá khí đốt cũng biến động dữ dội. Vào ngày 8/3, các hợp đồng liên quan đến giá khí đốt bán buôn của châu Âu tăng 1/3 lên 285 Euro (316 USD) /mwh, gấp 18 lần so với một năm trước. Cùng ngày, Sở giao dịch Kim loại London (lme) đã đình chỉ giao dịch niken lần thứ 2 trong lịch sử 145 năm của tổ chức, sau khi giá kim loại này tăng gấp đôi mức kỷ lục trước đó. Tuần này, giá các kim loại khác đều chạm hoặc gần tiến đến mức cao nhất mọi thời đại.

Đây là một cú sốc sâu và rộng chưa từng có. Chỉ số hàng hóa cốt lõi do Thomson Reuters tổng hợp tăng cao hơn so với bất kỳ giai đoạn nào kể từ năm 1973, trên cơ sở 3 tháng. Trong tuần kết thúc ngày 4/3, mức tăng là lớn nhất kể từ năm 1956.

Ngoài các sàn giao dịch, sự hoảng loạn vẫn chưa xuất hiện nhưng xu hướng này khó được lâu.

“Hiện tại, giá cả được in trên màn hình. Trong 4 tuần nữa, nó sẽ trở thành hiện thực. Nếu căng thẳng tăng thêm, năng lượng và kim loại có thể sẽ bị giới hạn. Các công ty tư và các cá nhân sẽ phải điều chỉnh dù rất đau đớn. Thế giới giàu có sẽ thay đổi. Các nước nghèo có thể bị phá sản…”, một thương gia nhận xét. 

Thị trường hàng hóa đang náo loạn vì hai lý do.

Thứ nhất, nhiều nơi đã khan hàng ngay cả trước khi chiến sự ở Ukraine nổ ra, do nhu cầu lớn. Sự phục hồi kinh tế mạnh mẽ sau thời gian đóng cửa vì Covid-19 đã dẫn đến cơn khát năng lượng và kim loại, đẩy các kho dự trữ xuống mức thấp kỷ lục.

Thứ hai, nguồn cung đang dần thu hẹp. Dầu từ Nga vẫn tuôn chảy, với hàng triệu thùng đang vượt Đại Tây Dương. Nhưng hầu hết số này đã được mua và thanh toán từ ít nhất hai tuần trước. Các nguồn cung dầu thô Urals mới hơn không còn hoạt động nữa. 

Vấn đề đặc biệt là tình trạng thiếu tài chính. Hầu hết các ngân hàng nước ngoài đã ngừng phát hành thư tín dụng cho các giao dịch của Nga. Sau một thập niên phải trả các khoản phạt cao vì vi phạm cấm vận đối với Iran và một số nước khác, nhiều ngân hàng không muốn tiếp tục giao dịch với Nga.

Các vấn đề về hậu cần cũng không kém phần quan trọng. Không được bảo hiểm, các tàu nước ngoài đang tránh né Biển Đen. Hàng hóa bị treo trong khi giá cả biến động thất thường càng kéo căng cơ sở hạ tầng vật chất và tài chính của giao dịch hàng hóa. Một số cảng châu Âu bị tắc nghẽn nghiêm trọng. Giá nhiên liệu tăng 1/3 sau khi Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine đã khiến cho hoạt động vận tải toàn cầu gặp nhiều khó khăn. 

Và, khi phần lớn nguồn cung dầu từ Nga không đến được các thị trường, hàng loạt mặt hàng khác sẽ bị ảnh hưởng. Moscow đã tuyên bố đáp trả cấm vận dầu mỏ hoàn toàn bằng cách cắt giảm xuất khẩu khí đốt sang phương Tây. Các giới hạn về doanh số bán than cũng sẽ gây khó khăn và làm phức tạp thêm nỗ lực của châu Âu muốn chuyển hướng khỏi khí đốt. Trong 10 năm qua, tỷ trọng nhập khẩu than từ Nga của khối đã tăng gấp đôi, lên mức 80%. 

Câu hỏi lớn là liệu sự gia tăng nguồn cung từ nơi khác có thể giảm thiểu thiệt hại hay không. Bắt đầu với dầu. Mỹ đã lên kế hoạch tăng sản lượng dầu lên 1 triệu thùng/ngày. Phương Tây có thể thúc ép các thành viên của Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) tăng nguồn cung, có thể mang lại thêm 2 triệu thùng/ngày. Việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với Iran có thể bổ sung 1 triệu thùng/ngày. Mở cửa các kho dự trữ khẩn cấp cũng giúp ích. Tuần trước, Mỹ và các nước tiêu thụ dầu lớn khác đã đồng ý giải phóng 60 triệu thùng từ kho của họ.

Cộng lại, nguồn cung toàn cầu tăng thêm 3-4 triệu thùng/ngày – một con số lớn, nhưng vẫn chưa đủ. Các thành viên OPEC không thể đẩy nhanh sản xuất vì nhiều năm không đầu tư vào các mỏ dầu mới. Tái khởi động các giếng đá phiến của Mỹ phải mất tầm 6 tháng, và thêm 6 tháng nữa để có thể cung cấp dầu thô từ đây. Trong khoảng thời gian đó, giá cả sẽ rất cao.

Tìm kiếm các nguồn cung khí đốt mới không là điều dễ dàng với châu Âu. Ảnh: AP

Ngoài ra còn rất nhiều trở ngại khác.

Tìm kiếm các nguồn cung khí đốt mới không phải là điều dễ dàng với châu Âu. Lục địa già có thể nhập khẩu nhiều khí đốt tự nhiên hóa lỏng từ Mỹ. Tuy nhiên, để làm được điều đó cần, châu Âu phải nâng cao năng lực “tái hóa” (chuyển khí hóa lỏng trở về trạng thái khí bình thường). Kết hợp với các nguồn khác, châu Âu có thể mua bù được 60% lượng nhập khẩu từ Nga – một nỗ lực mạnh mẽ nhưng cũng vẫn chưa đủ.

Do vậy, tái cân bằng thị trường là điều không thể nếu như không bắt buộc giảm bớt nhu cầu. Cách dễ nhất để làm điều này là thông qua các chính sách hạn chế tiêu thụ. Nhưng làm như thế sẽ gây thiệt hại lớn cho các công ty và người dân. Đặc biệt, tình trạng thiếu kim loại, chẳng hạn như nhôm, sẽ cản trở sản xuất mọi mặt hàng từ ô tô đến đồ hộp. Sự khan hiếm niken có thể làm làm tê liệt hoạt động sản xuất xe điện.

Tất cả những điều kể trên chắc chắn sẽ làm cản trở các nền kinh tế giàu có. Ngân hàng JPMorgan Chase dự đoán, nền kinh tế thế giới năm 2022 sẽ tăng trưởng thấp hơn 0,8 điểm phần trăm so với dự báo ở thời điểm một tuần trước chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine. 

Thanh Hảo

Ứng phó 'mưa trừng phạt' từ phương Tây, ông Putin tính tung phản đòn

Tổng thống Vladimir Putin để ngỏ khả năng ‘quốc hữu hóa’ tài sản của các công ty nước ngoài sắp rút khỏi Nga, để đối phó với các lệnh trừng phạt từ phương Tây.

Nguyễn Phi Vân là một chuyên gia nhượng quyền. Bà sinh năm 1972 tại TP.HCM. Sau khi theo học khoa Anh tại Đại học Tổng hợp TP.HCM, bà du học tại Úc chuyên ngành Quản trị Du lịch và Khách sạn. Bà đạt bằng Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh (MBA) tại Đại học Central Queensland, Úc.

Hiện tại, Nguyễn Phi Vân là Chủ tịch Go Global Holdings và Chủ tịch Go Global Franchise Fund - quỹ đầu tư dành riêng cho các startup, doanh nghiệp nhỏ và vừa trong ngành nhượng quyền và cấp phép. 

Bà được biết đến là một cố vấn khởi nghiệp đổi mới sáng tạo năng động, chuyên gia nhượng quyền kiêm nhà đầu tư cho nhiều startup trong các lĩnh vực khác nhau. Bà cũng đã giữ các vị trí cao cấp về quản trị thương hiệu, bán lẻ, nhượng quyền và phát triển kinh doanh cho các tập đoàn lớn tại nhiều khu vực thị trường trên thế giới.

Ngoài ra, bà Nguyễn Phi Vân còn tham gia vào nhiều dự án chính phủ về phát triển doanh nghiệp và kinh tế sáng tạo tại Đông Nam Á. Bà cũng là nhà đầu tư với danh mục đầu tư lên đến 24 startup. 

Bà Nguyễn Phi Vân cũng là tác giả của nhiều quyển sách tiếng Anh và tiếng Việt, bao gồm “Nhượng quyền khởi nghiệp – Con đường ngắn để bước ra thế giới,” “Quảy gánh băng đồng ra thế giới,” “Go Global – An MSME Guide to Global Franchising” và nhiều tác phẩm khác.

Trong chương trình Shark Tank, bà Nguyễn Phi Vân (Shark Phi Vân) được cho là sẽ chú trọng đến các startup định hướng phát triển chuỗi và nhượng quyền trong các ngành bán lẻ, F&B, chăm sóc sức khỏe, dịch vụ cá nhân và công nghệ giải trí, với mục tiêu xuất khẩu mô hình, thương hiệu và trí tuệ Việt Nam ra thị trường quốc tế.

“Bà đỡ" quen mặt của giới khởi nghiệp

Bà Lê Mỹ Nga hiện là Chủ tịch quỹ đầu tư WeAngels Capital, chuyên đầu tư giai đoạn sớm và giúp các startup tránh khỏi thất bại trong khởi nghiệp. Bằng các hoạt động cố vấn chuẩn hóa, bà Nga giúp hoàn thiện sản phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế, hướng tới mục tiêu bước vào thị trường toàn cầu.

Bà cũng là “cố vấn đổi mới sáng tạo quốc gia,” thành viên ban cố vấn quốc gia về Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, và tác giả của series sách “Chat với startups - Từ ý tưởng đến gọi vốn thành công”. Bà cũng là một “Bà đỡ” quen mặt của giới khởi nghiệp Việt, luôn hỗ trợ và đồng hành cùng các doanh nhân trẻ trong hành trình khởi nghiệp.

Bà Lê Mỹ Nga còn có hơn 25 năm kinh nghiệm trong ngành dầu khí, năng lượng và hàng hải, đảm nhiệm nhiều chức vụ quan trọng trong lĩnh vực này.

Tham gia Shark Tank Việt Nam mùa 7, Shark Lê Mỹ Nga sẽ đưa ra quyết định đầu tư dựa trên các tiêu chí: người sáng lập thể hiện được đam mê và quyết tâm biến ước mơ thành hiện thực; sản phẩm có tính cộng đồng mà người dùng trên toàn cầu đều cần đến và đặc biệt là khả năng ứng dụng khoa học công nghệ để giải quyết vấn đề trong các ngành kinh tế, giúp tạo ra những giá trị mới cho thị trường.

Nhiều "cá mập" mới xuất hiện

Tham gia vào Shark Tank Việt Nam mùa 7, còn có Shark "Lion" Đức Tillman Schulz - là một doanh nhân trẻ của chương trình The Lion’s Den tại Đức (tương tự như Shark Tank). Ông Schulz là thế hệ thứ ba của tập đoàn đa ngành MDS Group và là một Lion (Sư tử - Nhà đầu tư) năng động. Khởi đầu sự nghiệp trong lĩnh vực ngân hàng, ông đã thành lập công ty riêng và năm 2020 tiếp quản toàn bộ MDS Group. Ông cũng là nhà đầu tư chuyên nghiệp từ năm 2019 khi thành lập công ty đầu tư mạo hiểm Evenmore Ventures.

Shark Nguyễn Văn Thái, là một doanh nhân Việt Nam có vai trò đồng sáng lập và Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị của Tập đoàn Thái Hương - một trong những tên tuổi nổi tiếng trong lĩnh vực mỹ phẩm tại Việt Nam. Ông Thái đã sử dụng nguồn lực của tập đoàn để hỗ trợ các startup thông qua chương trình Shark Tank Việt Nam.

Ông không chỉ cung cấp vốn đầu tư mà còn tập trung vào việc xây dựng chiến lược phát triển toàn diện cho các startup, từ nghiên cứu thị trường đến chiến lược marketing. Tập đoàn Thái Hương cũng hỗ trợ kết nối với đối tác và khách hàng tiềm năng, giúp các sản phẩm ra thị trường một cách hiệu quả. Ông Thái đặc biệt quan tâm đến các sản phẩm thiên nhiên và an toàn cho người sử dụng.

Ngoài những nhân tố mới thì chương trình vẫn có sự tham gia của Shark Minh Beta, Shark Nguyễn Hòa Bình và Shark Phạm Thanh Hưng.

Đại diện Viện thẩm mỹ Ladova cho biết đơn vị này đã thực hiện hàng nghìn ca xóa xăm thành công, không để lại sẹo và nhận được phản hồi tích cực từ khách hàng, giúp khách hàng tự tin và hạnh phúc hơn trong cuộc sống.

Lấy hiệu quả làm đẹp làm trọng tâm, đội ngũ bác sĩ và chuyên gia tại Ladova có tay nghề giỏi, tận tâm. Các khách hàng đến xóa xăm đều được tư vấn và báo giá ưu đãi, dịch vụ chăm sóc sau xóa xăm chu đáo. 

Với sự uy tín và xóa xăm có hiệu quả thực tế nên có nhiều khách hàng tin tưởng lựa chọn Viện thẩm mỹ Ladova để xóa xăm đi xuất khẩu lao động, ứng tuyển việc làm, xóa xăm vì gia đình - người thân phản đối, suy nghĩ thay đổi, chia tay người yêu, vào ngành công an - quân đội...

Không gian làm đẹp cùng trang thiết bị hiện đại sẽ tạo cảm giác thoải mái, thư giãn và hài lòng khi khách hàng sử dụng dịch vụ tại đây. Dịch vụ chăm sóc sau điều trị cũng được Ladova chú trọng.

Ngoài xóa xăm, Viện thẩm mỹ Ladova còn mang đến những dịch vụ an toàn và hiệu quả thiết thực: triệt lông, điều trị bớt, trị mụn, trị hạt cơm, điều trị tăng sắc tố...

Doãn Phong