Ông đánh giá gì về việc lựa chọn bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện K – những bệnh viện hạng đặc biệt, để thí điểm tự chủ toàn diện?

TS Nguyễn Huy Quang: Quá trình biến đổi xã hội, chúng ta mong muốn có sự đổi mới hệ thống các cơ sở khám chữa bệnh có chất lượng, đáp ứng được nhu cầu đa dạng của người dân và với giá hợp lý, mong muốn có hệ thống quản trị bệnh viện hiện đại khác so với các phương thức quản lý truyền thống hiện nay tại các bệnh viện công lập.

Nước ta cũng đã cho phép áp dụng tự chủ chi thường xuyên đối với đa số các bệnh viện và tiến tới sẽ tự chủ toàn diện ở một số bệnh viện nếu như có đủ điều kiện. Việc lựa chọn thí điểm tại 4 bệnh viện (Bệnh viện K, Bạch Mai, Việt Đức và Chợ Rẫy) trên hơn 1.300 bệnh viện công lập nếu thành công sẽ áp dụng cho toàn quốc. Tuy nhiên chỉ có 2 bệnh viện (Bạch Mai và K) thực hiện thí điểm, 2 bệnh viện còn lại vì lý do chủ quan và khách quan khác nhau chưa thực hiện. Hai bệnh viện thực hiện đều là bệnh viện hạng đặc biệt có thương hiệu và số lượng bệnh nhân đông, ổn định vì vậy khó đánh giá được thành quả của tự chủ toàn diện. 

Khó khăn đối với các bệnh viện này khi tự chủ là gì, thưa ông?

TS Nguyễn Huy Quang:Chúng ta thiếu cơ chế về mặt pháp lý, quá trình thực hiện cũng thiếu sự chỉ đạo. Để thực hiện được tự chủ, thứ nhất phải tự chủ về thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, thứ hai tự chủ về tổ chức nhân sự, thứ 3 tự chủ về đầu tư mua sắm và quản lý tài sản, thứ 4 tự chủ về tiền lương và giá dịch vụ y tế. Tuy nhiên trong 4 vấn đề này đều chưa rõ về cơ chế tài chính. 

Thứ nhất, viện được tự chủ xác định quy mô bệnh viện theo yêu cầu chuyên môn, cơ sở vật chất, trang thiết bị và nhân lực hay tự quyết định về chỉ tiêu nhân lực hoạt động và tự quyết định phát triển các chuyên ngành. Nhưng để thực hiện được các vấn đề này phải dựa vào cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực. Các tự chủ về tổ chức nhân sự, trang thiết bị, nhân lực, tài chính cũng không bảo đảm để bệnh viện thực hiện vấn đề này. 

Thứ hai, bệnh viện tự chủ phải thực hiện nhiệm vụ chỉ đạo tuyến, chuyển giao kỹ thuật theo yêu cầu của Bộ Y tế và thực hiện các nhiệm vụ do nhà nước giao, đặt hàng. Nhưng khi bệnh viện tự chủ, không có cơ chế tài chính nào Nhà nước sẽ chi tiền để cho bệnh viện thực hiện các nhiệm vụ trên. 

Thứ ba, về tổ chức nhân sự cũng có các bất cập. Bệnh viện thành lập Hội đồng quản lý (HĐQL) để ra quyết định cho Ban Giám đốc thực hiện nhưng mối quan hệ giữa HĐQL và Ban Giám đốc bệnh viện, Đảng ủy bệnh viện cũng chưa được phân định rõ ràng. Vì vậy các quyết sách liên quan đến hoạt động bình thường của bệnh viện về nhân sự, đầu tư mua sắm, quản lý tài sản, tiền lương, giá dịch vụ y tế chậm trễ hơn so với các bệnh viện khác.

Bên cạnh đó, chưa xác định rõ ai là người đứng đầu bệnh viện. Ngoài ra bệnh viện tự chủ thiết lập mô hình Ban kiểm soát, có nhiệm vụ kiểm soát toàn bộ các hoạt động của HĐQL và Ban Giám đốc bệnh viện nhưng người trong Ban kiểm soát này đều là người của bệnh viện do bệnh viện bổ nhiệm, chi trả lương nên không đảm bảo tính khách quan, minh bạch và cũng không bảo đảm về cơ chế kiểm soát các hoạt động. 

Thứ tư, về đầu tư mua sắm, quản lý tài sản. Do quy định đầu tư mua sắm chưa có cơ chế pháp lý rõ ràng nên vấn đề đầu tư mua sắm các thuốc, vật tư y tế, các vấn đề tài sản gặp rất nhiều khó khăn ở cả bệnh viện tự chủ toàn diện như Bạch Mai và K lẫn các bệnh viện khác. Điều này dẫn đến tình trạng toàn tuyến y tế từ trung ương đến cấp xã, phường thiếu thiết bị y tế 73%, thiếu vật tư y tế 75%. 

Thứ năm, đất đai, tài sản thuộc sở hữu nhà nước nhưng nếu thực hiện theo cơ chế tự chủ, bệnh viện phải đóng thuế sử dụng đất. Bệnh viện khó khăn về mặt tài chính lại phải trả tiền thuế đất, khó khăn càng chồng chất khó khăn.

Thứ sáu, về tiền lương và giá dịch vụ y tế. Bệnh viện có quỹ tiền lương để chi trả theo doanh thu nhưng không có cơ chế nếu bệnh viện không đạt doanh thu đó, khi có thiên tai, dịch bệnh không có tiền, ai sẽ chi trả lương cho cán bộ công nhân viên. Vừa rồi Bệnh viện Bạch Mai báo cáo trong 2 năm 2020-2021 bị giảm nguồn thu 4.000 tỷ. Bệnh viện không đủ tiền trả lương cho hơn 4.000 nhân viên y tế, phải trích từ quỹ sự nghiệp và quỹ dự phòng để chi trả. Bệnh viện K cũng gặp tình trạng giảm doanh thu tương tự.

Thứ bảy, khó khăn về giá dịch vụ y tế. Muốn tự chủ tài chính giá dịch vụ y yế phải tính đúng, tính đủ giá dịch vụ khám chữa bệnh BHYT. Nhưng hiện nay nhà nước chỉ cho phép áp dụng 4/7 yếu tố cấu thành giá. Bên cạnh đó, bệnh viện tự chủ được khám chữa bệnh theo yêu cầu nhưng giá bệnh viện quyết định theo khung giá do Bộ Y tế ban hành nhưng Bộ hơn 2 năm nay chưa ban hành. Vì vậy Bệnh viện Bạch Mai và K trong 2 năm thí điểm tự chủ không sửa chữa cơ sở vật chất, xây mới, không mua sắm được trang thiết bị mới. Tại Bệnh viện Bạch Mai các máy đang bị niêm phong do liên quan các vụ án nên việc thiếu trang thiết bị ở 2 viện này là hiện hữu.

Như vậy ông cho rằng, thời điểm này chưa thích hợp để tiếp tục mô hình tự chủ toàn diện?

TS Nguyễn Huy Quang: Từ những vấn đề trên (cơ chế tài chính, cơ chế pháp lý… đều chưa rõ ràng, cụ thể) nên sau 2 năm tổ chức thí điểm, 3 mục tiêu ban đầu đặt ra đều không đạt. Chúng ta nên dừng thí điểm bệnh viện tự chủ toàn diện. Tuy nhiên dừng lại không có nghĩa là chấm dứt việc xác lập và xây dựng mô hình bệnh viện tự chủ toàn diện, chỉ thực hiện tự chủ toàn điện khi các điều kiện đã chín muồi trong đó có các thể chế pháp lý đầy đủ như đã nêu phía trên.

Các bệnh viện được lựa chọn thí điểm tự chủ toàn diện phải rải đều từ trung ương đến tuyến tỉnh, huyện; ở các bệnh viện đa khoa và chuyên khoa. Bệnh viện thực hiện thí điểm tự chủ phải mang đại diện, đặc trưng hơn 1.300 bệnh viện công lập. Khi điều kiện cần và đủ chúng ta mới tiếp tục thực hiện tự chủ toàn diện.

Các tin đồn trước đó cho biết, các mẫu iPhone 14 Pro sẽ có những thay đổi lớn như việc dùng màn hình "đục lỗ" hình viên thuốc để chứa cảm biến Face ID và camera trước thay vì "tai thỏ" như thế hệ iPhone Pro trước.

Mẫu iPhone 14 Pro cũng được cho là sẽ có chip A16 Bionic mạnh hơn và ống kính chính camera sau nâng cấp lên 48MP hỗ trợ quay video 8K thay vì chỉ 12MP của đời iPhone trước. Trong khi các mẫu iPhone tiêu chuẩn được cho là sẽ dùng lại chip A15 và camera giữ nguyên ống kính 12MP.

Một tính năng nổi bật khác được đồn đại sẽ có trên các mẫu iPhone 14 Pro là màn hình luôn bật (Always-on-Display), tích hợp với các tiện ích màn hình khoá mới của iOS 16.

Theo các tin tức rò rỉ, Apple sẽ ra mắt 4 mẫu iPhone mới vào tháng 9 tới bao gồm iPhone 14 (màn hình 6,1 inch), iPhone 14 Max (6,7 inch), iPhone 14 Pro (6,1 inch) và iPhone 14 Pro Max (6,7 inch). Mẫu iPhone 14 mini (5,4 inch) có thể được ngừng sản xuất. Những nâng cấp với mẫu iPhone 14 tiêu chuẩn có thể bao gồm RAM, camera trước với tính năng tự động lấy nét và hỗ trợ Wi-Fi 6E.

Năm ngoái, cả 4 mẫu iPhone 13 đều được công bố vào ngày 14/9, cho đặt hàng trước từ ngày 17/9, lên kệ vào ngày 24/9 tại Mỹ và hơn 30 quốc gia khác. Theo thông lệ, các iPhone mới của Apple đều được ra mắt vào tháng 9 hàng năm, ngoại trừ mẫu iPhone 12 (năm 2020) được giới thiệu vào tháng 10 do đại dịch Covid-19.

Hải Phong

Sau khi vào cơ thể, virus dại sẽ xâm nhập vào các dây thần kinh ngoại biên, chạy theo các dây thần kinh tới tủy sống và não bộ với tốc độ rất chậm, khoảng 12-24 mm mỗi ngày. Chỉ khi vào tới não bộ, người bị nhiễm bệnh mới có những hành vi và biểu hiện lâm sàng rõ ràng.

Do di chuyển chậm, thời gian ủ bệnh dại có thể từ 10 ngày đến 8 tuần hoặc có thể dài trên 1 năm.

Thời gian ủ bệnh phụ thuộc vào số lượng virus xâm nhập vào cơ thể, sự nặng nhẹ của vết thương, khoảng cách xa gần từ vết thương đến não bộ và khả năng miễn dịch của bệnh nhân. Vết thương nặng và càng gần thần kinh trung ương như ở đầu, cổ, ngón tay... thì thời gian ủ bệnh càng ngắn

Từ thực tế điều trị, BS Nguyễn Trung Cấp, trưởng khoa Cấp cứu, BV Bệnh nhiệt đới TƯ cho biết, từ thời điểm chó dại cắn đến khi phát bệnh thường trong vòng 3-6 tháng, rất ít trường hợp phát bệnh sớm hơn hoặc sau vài năm mới phát bệnh.

Theo BS Cấp, hầu như 100% các trường hợp lên cơn dại đều tử vong, khi người bệnh sợ gió, sợ nước là đã không còn cách gì cứu chữa. Bản thân mỗi bác sĩ khi chứng kiến những ca lên cơn dại đều rất ám ảnh vì thấy chết mà không thể cứu, bệnh nhân thường tỉnh táo đến lúc chết do co thắt thanh quản gây suy hô hấp.

Khi phát bệnh dại có 2 thể bệnh chính. Thể viêm não và thể liệt.

Với thể viêm não, người bệnh sẽ bồn chồn, sợ nước, sợ gió, sợ ánh sáng nên hay chui vào chỗ tối. Càng về sau, bệnh càng nặng, bệnh nhân xuất hiện những cơn co thắt hầu họng nặng, không thể uống nước. Bệnh nhân có tăng tiết nước bọt và không nuốt được nên thường xuyên khạc nhổ.

Ngoài ra đồng tử sẽ giãn nên nhìn mắt bệnh nhân sáng long sòng sọc. Sau đó xuất hiện co thắt hầu họng tự nhiên, có bệnh nhân lên cơn cường dương, xuất tinh liên tục đến lúc chết. Ở thể viêm não, bệnh nhân thường tử vong sau 1 tuần từ khi phát bệnh.

Với thể liệt, người bệnh sẽ liệt lan dần từ chân đến liệt cơ tròn làm rối loạn tiểu, đại tiện, lan lên liệt tay đến khi lan lên liệt cơ hô hấp thì bệnh nhân tử vong.

Đến nay, trên thế giới cũng chưa có phương cách nào để điều trị cho các bệnh nhân dại. Các cơ sở y tế cũng không thể làm được gì ngoài việc giữ cho bệnh nhân cảm thấy thoải mái, giảm đau đớn và giảm lo lắng, bồn chồn.

4 bước quan trọng khi bị chó cắn

Theo BS Cấp, không phải 100% số người bị cắn đều phát bệnh dại mà có người bị, người không, tùy thuộc lượng virus trong nước bọt chó nhiều hay ít, vết thương sâu hay không làm rách da.

Tuy nhiên không thể dự đoán được người nào có thể bị phát dại hay không, do đó người dân cần thực hiện đầy đủ 4 bước quan trọng sau khi bị chó, mèo cắn.

1. Rửa kỹ vết thương bằng nước và xà phòng đặc liên tục trong 15 phút, nếu không có xà phòng thì phải xối rửa vết thương bằng nước sạch liên tục. Đây là biện pháp sơ cứu hiệu quả để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh dại khi bị chó, mèo cắn, cào.

2. Sau đó tiếp tục rửa vết thương bằng cồn 70%, cồn iod hoặc Povidone, Iodine.

3. Hạn chế làm dập vết thương và không được băng kín vết thương.

4. Đến ngay Trung tâm y tế gấn nhất để được tư vấn và tiêm phòng dại kịp thời. Bộ Y tế khuyến cáo, nếu bị chó cắn, cần theo dõi trong vòng 10 ngày, nếu chó phát dại, chết hoặc bị mất tích hay bị giết thịt thì cần nhanh chóng đi tiêm càng sớm càng tốt, tiêm kết hợp của vắc xin và huyết thanh. Nếu con vật còn sống, cần theo dõi để không tiêm hoặc hoãn tiêm.

Hiện tại, Việt Nam đã cho phép lưu hành 5 vắc xin ngừa bệnh dại của Ấn Độ, Pháp. Các vắc xin này đều là vắc xin thế hệ mới, không còn tác dụng phụ gây di chứng thần kinh như trước kia. Nếu tiêm sớm và đủ mũi, hiệu quả bảo vệ gần 100%.

Khi tiêm vắc xin phòng bệnh dại, cần tiêm đủ mũi, đúng lịch, không uống rượu bia, không dùng thuốc Corticoid và thuốc ức chế miễn dịch.

Ngoài ra để đảm bảo an toàn cho cộng đồng, chủ vật nuôi cần tiêm phòng đầy đủ cho chó, mèo, tiêm nhắc lại định kỳ hàng năm; Không thả rông chó, mèo, chó ra đường phải được đeo rọ mõm.

Thúy Hạnh

Người đàn ông khoẻ mạnh chết tức tưởi sau 1 tháng do virus dại tấn công

Khi đến viện, bệnh nhân vẫn rất tỉnh táo nhưng bắt đầu sợ gió, sợ nước và tử vong 2 ngày sau đó.

Theo khảo sát của NextTech, các công ty cung cấp giải pháp chuyển đổi số thường chú trọng đối khối chính phủ và doanh nghiệp lớn do có ngân sách cao hơn. Trong khi đó, khả năng chi trả, đầu tư cho chuyển đổi số của các doanh nghiệp vừa-nhỏ và siêu nhỏ lại có nhiều hạn chế. Sự phân mảnh của các doanh nghiệp Micro-SME cũng bị khiến việc phân phối và triển khai công nghệ rất khó khăn, tốn kém.

Trong bối cảnh đó, NextPay – nhánh công nghệ tài chính thuộc tập đoàn NextTech vừa công bố khoản đầu tư hàng triệu USD vào 3 start-up công nghệ (PosApp, Mýpa, MegaBiz) và ra mắt hệ sinh thái chuyển đổi số Next360 cho các doanh nghiệp vừa-nhỏ và siêu nhỏ (MSME, Micro-SME).

Bộ sản phẩm chuyển đổi số doanh nghiệp SME vừa ra mắt với giá chỉ 560.000 đồng/tháng. Ảnh: Trọng Đạt

Đây là bộ sản phẩm chuyển đổi số toàn diện, đáp ứng mọi nghiệp vụ của doanh nghiệp, từ quản lý bán hàng, đa năng cho đến tài chính kế toán và quản lý nhân sự. Để sử dụng bộ 20 sản phẩm chuyển đổi số này, doanh nghiệp chỉ cần bỏ ra số tiền tối đa 560.000 đồng/tháng.

Các sản phẩm thuộc hệ sinh thái chuyển đổi số sẽ giải quyết vấn đề của 4 mảng nghiệp vụ chính, đó là quản trị doanh nghiệp, bán hàng, thanh toán, nguồn hàng và vốn. Bên cạnh đó, học viện Next Academy cũng đã được ra mắt với mục tiêu đào tạo nghề cho hàng chuyên gia tư vấn và triển khai chuyển đổi số.

Trọng Đạt

Theo Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC), số ca mắc sốt xuất huyết cộng dồn từ đầu năm đến ngày 15/9 là 56.000 ca, tăng 66,5% so với cùng kỳ.

Dịch bệnh sốt xuất huyết năm nay tại các tỉnh phía Nam rất căng thẳng. Ngành y tế TP.HCM thường xuyên tổ chức họp, phân tích các trường hợp tử vong vì sốt xuất huyết trên địa bàn. Từ đó, rút kinh nghiệm trong điều trị, giảm số ca nặng và ca tử vong.

Tại Hà Nội, các bệnh viện bắt đầu ghi nhận số ca mắc sốt xuất huyết phải điều trị nội trú tăng cao. 

Hầu hết bệnh nhân sốt xuất huyết phục hồi sau 7-10 ngày. Tuy nhiên, khi bệnh diễn tiến nặng, nếu không được theo dõi và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến tử vong do các biến chứng suy đa tạng, sốc, rối loạn đông máu, tổn thương gan...

Các bác sĩ cảnh báo, người dân thường cho rằng khi sốt xuất huyết, hết sốt là khỏi bệnh (khoảng ngày thứ 3 trở đi). Thực tế, sau giai đoạn sốt cao chính là thời điểm nguy hiểm nhất của bệnh do tiểu cầu giảm nặng và thoát huyết tương. Các triệu chứng như xuất huyết dưới da, chảy máu cam… xuất hiện. Tùy vào mức độ cũng như biến chứng, có thể dẫn đến chảy máu nội tạng, tràn dịch màng phổi, xuất huyết tiêu hóa, sốc dengue, thậm chí tử vong.

Chính vì vậy, đây là giai đoạn cần được bác sĩ theo dõi sát sao và bệnh nhân nghỉ ngơi tuyệt đối, hạn chế vận động nặng, đi lại nhiều. 

Hiện nay, sốt xuất huyết chưa có vắc xin phòng bệnh hay thuốc điều trị đặc hiệu. Biện pháp phòng bệnh chủ yếu và hiệu quả nhất là diệt muỗi, diệt loăng quăng. 

Tử vong vì sốt xuất huyết cao nhất trong 10 năm, TP.HCM khẩn cấp áp dụng bài học Covid-19