Theo các tài liệu, James Cook sinh năm 1728 ở Marton-in-Cleveland, Yorkshire, Anh. Từ thuở niên thiếu, ông đã phục vụ trong các đội thương thuyền của Anh và đến năm 1755 thì chính thức gia nhập lực lượng Hải quân hoàng gia.

Trong thời gian tham gia cuộc Chiến tranh bảy năm (1756 - 1763) giữa liên quân Anh - Phổ với liên minh Pháp, Áo, Nga, Thụy Điển, ông Cook đã chứng tỏ được khả năng hàng hải xuất sắc khi nghiên cứu và vẽ bản đồ nhiều tuyến đường biển, góp phần giúp quân Anh giành thắng lợi trong nhiều cuộc đột kích và vây hãm. Nhờ thành tích đó, ông nhanh chóng được thăng cấp.

James Cook. Ảnh: Wikimedia

Năm 1768, ông Cook được bổ nhiệm làm trung úy chỉ huy tàu HMS Endeavour, dẫn đầu cuộc thám hiểm đưa các nhà khoa học đến Tahiti để tìm hiểu về quỹ đạo của sao Kim. Ông cũng nhận mật chỉ của triều đình Anh là tìm kiếm những lục địa, vùng đất chưa từng được biết đến và sau khi tìm thấy chúng thì tuyên bố là đất đai của đế quốc Anh.

Mất 127 ngày vượt biển, tàu Endeavour đã tới đảo Tahiti, ghi dấu lần đầu tiên có một con tàu đi thẳng tới mục tiêu trên Thái Bình Dương. Dưới sự dẫn dắt của thuyền trưởng Cook, đoàn thám hiểm sau đó tiếp tục giương buồm ra khơi tìm những vùng đất mới.

Một bức vẽ mô phỏng đoàn thám hiểm do thuyền trưởng Cook dẫn đầu, cắm cờ đánh dấu chủ quyền của Anh ở vùng đất nay là New South Wales, Australia. Ảnh: History.com

Sau khi khám phá ra bờ biển New Zealand và Australia, rồi đi vòng quanh thế giới, tàu thám hiểm của ông Cook trở về Anh vào tháng 7/1771, mang theo nhiều tài liệu khoa học quý giá, từ nhật trình, các hình vẽ, biểu đồ tới các ghi chú chi tiết về những nơi mới phát hiện.

Từ năm 1772, nhà thám hiểm huyền thoại người Anh lại lên đường thực thi một sứ mệnh quan trọng tới Nam Thái Bình Dương. Trong 3 năm tiếp theo, ông đã chỉ huy sứ mệnh khám phá khu vực Nam Cực, vẽ lại bản đồ New Hebrides và tìm ra New Caledonia.

Năm 1776, ông Cook bắt đầu một cuộc khám phá mới, trên cương vị chỉ huy hai con tàu HMS Resolution và HMS Discovery. Mục tiêu lần này của nhà hàng hải kỳ cựu là tìm ra hành lang tây bắc, một tuyến đường biển đi qua Bắc Mỹ kết nối Thái Bình Dương và Đại Tây Dương đã được đồn đoán rất nhiều trước đây.

Chuyến đi đã đưa ông Cook quay trở lại Australia, New Zealand và Tahiti trước khi tiếp cận bờ biển phía tây Bắc Mỹ.

Ngày 18/1/1778, ông đã trở thành người châu Âu đầu tiên phát hiện ra quần đảo Hawaii xinh đẹp, nằm chơ vơ giữa Thái Bình Dương khi đi qua đảo Oahu. Hai ngày sau, ông cùng đoàn thám hiểm đặt chân lên vùng đất Waimea trên đảo Kauai và đặt tên cho quần đảo là "quần đảo Sandwich" nhằm để vinh danh một trong những người bảo trợ cho mình, Bá tước xứ Sandwich John Montague.

Ông Cook và thủy thủ đoàn đã được những người Hawaii chào đón nồng nhiệt, do họ cảm thấy thích thú trước vẻ mới lạ của những con tàu châu Âu cũng như cách đoàn thám hiểm sử dụng sắt. Ông Cook đã đổi kim loại cho dân bản địa để lấy nhu yếu phẩm nuôi đoàn tàu và dùng các móng sắt để mua chuộc phụ nữ địa phương thỏa mãn nhu cầu tình dục của cánh thủy thủ.

Tàu Resolution và tàu Discovery sau đó dừng chân ở Ni’ihau một thời gian ngắn, trước khi di chuyển theo hướng bắc nhằm tìm điểm cực tây của hành lang tây bắc. Gần một năm sau, đoàn tàu của ông Cook mới trở lại quần đảo Hawaii và tìm thấy một bến đỗ an toàn ở Vịnh Kealakekua.

Nhiều học giả nghi ngờ, dân Hawaii coi chuyến viếng thăm đầu tiên của người châu Âu đến quần đảo của họ có ý nghĩa tôn giáo lớn lao. Điều này đã được làm rõ trong chuyến thăm thứ hai của đoàn thám hiểm do ông Cook dẫn đầu.

Một bức tranh mô phỏng cảnh người Hawaii nồng nhiệt chào đón đoàn thuyền trưởng Cook và thủy thủ đoàn. Ảnh: Life

Vịnh Kealakekua được coi là cảng linh thiêng của của Lono, thần sinh sản của người Hawaii. Vào thời điểm ông Cook và thủy thủ đoàn tới đây, cư dân địa phương đang tổ chức lễ hội tế thần Lono. Vì vậy, họ long trọng tiếp đón đoàn thám hiểm châu Âu như những vị thần.

Tháng tiếp theo, ông Cook và các bạn đồng hành sống trong sự tôn thờ của người dân bản địa. Tuy nhiên, khi một thành viên trong đoàn thám hiểm qua đời, để lộ việc người châu Âu cũng chỉ là những con người bình thường, mối quan hệ đôi bên trở nên căng thẳng.

Ngày 4/2/1779, đoàn tàu của ông Cook rời Vịnh Kealakekua. Song, biển động đã làm hư hỏng cột buồm chính của tàu Resolution, buộc các nhà thám hiểm phải quay trở lại Hawaii sau một tuần lênh đênh trên biển. Lần này, thay vì tỏ ra thân thiện, người Hawaii đã ném đá vào các vị khách không mời mà đến. Họ sau đó cũng lấy trộm một chiếc thuyền nhỏ từ tàu Discovery.

Trích đoạn một bộ phim truyền hình năm 1988 tái dựng cảnh thuyền trưởng Cook và các thủy thủ bị người Hawaii tấn công và giết hại.

Các cuộc đàm phán giữa phái đoàn của ông Cook với Vua Kalaniopuu nhằm lấy lại chiếc thuyền đã đổ vỡ sau khi một tù trưởng địa phương bị nhóm ông bắt làm con tin, chết vì trúng đạn. Một nhóm người Hawaii bắt đầu tấn công phái đoàn của ông Cook. Vị thuyền trưởng lừng danh cùng các thủy thủ đã bắn trả đám đông giận dữ. Song, do bị áp đảo về lực lượng, chỉ một vài thành viên trong thủy thủ đoàn có thể chạy thoát thân về tàu Resolution.

Ngày 14/2/1779, ông Cook bị dân Hawaii giết hại. Vài ngày sau, người Anh trả đũa bằng cách điều tàu chiến nã đại bác và súng hỏa mai lên bờ biển, giết chết khoảng 30 người Hawaii. Cuối cùng, hai tàu Resolution và Discovery cũng được đưa trở về nước Anh.

Tuấn Anh

Quá trình tiến hóa của Vinicius kết tinh trong trận lượt đi bán kết Champions Leaguetrên sân Allianz Arena, một đêm đưa anh tiến gần hơn vào ngôi nhà của những huyền thoại.

Cầu thủ người Brazil khởi đầu sự nghiệp trong màu áo Real Madrid với hình ảnh một kẻ xốc nổi và có phần lơ đãng. Khi Carlo Ancelotti xuất hiện, Vinicius trở thành cận vệ đưa Benzema tới Quả bóng vàng.

Ở Munich vào tuần trước, trong cuộc sống mới với vai trò "số 9 ảo", xa cánh trái yêu thích hơn, anh ghi cả 2 bàn mang về trận hòa 2-2 cho Real Madrid.

Vinicius tiếp tục thi đấu ấn tượng ở đấu trường danh giá nhất bóng đá châu Âu cấp CLB khi mới 23 tuổi.

Trước mùa giải này, chỉ có 4 cầu thủ từng ghi bàn trong 3 kỳ bán kết Champions League/Cúp C1 liên tiếp: Di Stefano (Real Madrid; 1956-19600; Litmanen (Ajax; 1995-1997); Cristiano Ronaldo (Madrid; 2012-2015); De Bruyne (Man City; 2021-2023).

Viniciustrở thành người thứ 5 làm được điều này trong toàn bộ lịch sử giải đấu. Tác động của cầu thủ người Brazil tại Champions League, kể từ trong mùa 2021-22 - cột mốc của sự tiến hóa khác nhờ Ancelotti - là rất đáng gờm.

Theo dữ liệu UEFA, trong 3 mùa giải gần nhất, không ai tham gia vào nhiều bàn thắng hơn anh (32; gồm 16 bàn và 16 kiến ​​​​tạo). Đứng sau là Kylian Mbappe (28), Erting Haaland (23) và Lewandowski (23).

Ancelotti khen ngợi: "Một trong những đặc điểm tốt nhất của Vinicius là tính liên tục trong trận đấu".

Opta ghi chuỗi trận áp đảo: trong 25 trận gần đây nhất ở cúp châu Âu, kể từ tháng 3/2022, chỉ có 4 trận cầu thủ người Brazil không ghi bàn hoặc kiến ​​tạo.

Thay đổi từ Mỹ

Lần thăng hoa gần nhất của Vinicius tại Munich có tác động từ chuyến du đấu Mỹ hồi mùa hè vừa qua.

Lúc ấy, tại California, Benzema không còn trong đội hình, Modric thì bước vào giai đoạn cuối sự nghiệp. Vinicius hiểu rằng cơ hội ghi thêm vài bàn mỗi năm từ chấm phạt đền đang mở ra cho anh.

Ngôi sao Brazil bắt đầu tập sút phạt đền theo phong cách Neymar, người có ảnh hưởng lớn đến anh. Trước đó, hầu như anh không tập luyện kỹ năng này một cách có hệ thống.

Nhưng thử nghiệm đầu tiên không tốt. Trong trận "El Clasico" ở Dallas ngày 29/7, Vinicius sút trúng xà ngang.

BHL Real Madridkhiển trách anh vì không làm theo kế hoạch. Trên thực tế, Vinicius luôn tìm kiếm những góc thấp, nhưng khi nhìn thấy Ter Stegen di chuyển, anh sút cao và vào giữa: bóng chạm xà ngang.

Phải mất một thời gian dài mới có cơ hội tiếp theo, sau 2 lần chấn thương cơ phải nghỉ 11 trận, những chấn thương nặng nhất từ khi anh khởi nghiệp.

Giữa tháng 12, khi đã bình phục chấn thương, Vinicius chủ động hoãn trở lại thi đấu để có thể trạng tốt nhất. Khi La Liga nghỉ đông, anh cùng Thiago Lobo, HLV thể chất, sang Mỹ tập luyện.

Trong những ngày Giáng sinh, Vini đi hết bờ biển này sang bờ biển khác xem các trận NBA ở Los Angeles, Oklahoma và New York. Tất nhiên, anh không quên tập luyện cường độ cao.

Khi trở lại, trong trận chung kết Siêu cúp Tây Ban Nha ở Saudi Arabia, Vinicius nhận quả phạt đền khác trước đối thủ Barca. Lần này anh ghi bàn vào lưới Inaki Pena, hoàn tất cú hat-trick trong 39 phút.

Sau 3 tháng, trong trận "El Clasico" khác quyết định đến danh hiệu La Liga, Vini gặp lại Ter Stegen. Anh ghi bàn từ chấm 11m, mở ra chiến thắng 3-2 và Real Madrid giành chức vô địch sau đó 2 vòng đấu.

Con đường huyền thoại

Trong đêm Allianz Arena tuần trước, khi Bayern Munichdẫn 2-1 và áp lực rất lớn, Vinicius bước lên đối mặt thủ môn huyền thoại Manuel Neuer. Trận đấu bước sang phút 83, anh chiến thắng và giúp Madrid rời nước Đức với trận hòa.

Bàn thắng lên đỉnh điểm trong sự nghiệp không ngừng chuyển hóa của Vinicius. Ngoài sự đĩnh đạc trong cú sút, còn chứa đựng nhiều đặc điểm về sự biến đổi của anh.

Quả phạt đền là sự kết thúc của một tình huống mà chính anh chỉ đạo. Không bị ám ảnh về việc phải tiến vào vòng cấm, Vini kiểm soát thời gian cho đến khi tìm được thời điểm thích hợp để chuyền cho Rodrygo, người bị Kim Min Jae đốn ngã.

Vinicius bước đi trong những lĩnh vực mới. Ở đó, anh thể hiện sự hiểu biết về chiến thuật được chắt lọc sau nhiều trận đấu bên cạnh Benzema.

Bàn thắng đầu tiên của anh ở Munich, khi Madrid đang gặp khó khăn nhất, giúp anh nhận được lời khen ngợi hiếm hoi từ Kroos về sự tiến bộ trong việc đọc trận đấu: "Rất nhiều lời khen ngợi dành cho Vinicius. Cậu ấy là người đề nghị tôi thực hiện đường chuyền bằng chuyển động của bản thân".

Kroos nhấn mạnh: "Vini không chỉ nhanh mà còn thông minh và biết cách di chuyển cũng như đúng thời điểm".

Sự phát triển về thứ bóng đá thông minh cho phép Vinicius khai thác những khu vực gần khung thành nhất, điều mà anh chưa học được trong những ngày còn ở Brazil.

Giờ đây, Vini sánh vai với những tiền đạo xuất sắc nhất châu Âu: anh đứng thứ 12 về hiệu suất ghi bàn trong 5 giải đấu lớn, với 0,6 bàn mỗi 90 phút (theo dữ liệu StatsBomb). Phía trước anh có Kane, Mbappe, Haaland, Morata, Isak...

Vinicius bước vào giai đoạn tiến hóa thứ 3 của mình khi Ancelotti thay đổi hệ thống. Anh đang tự tin chinh phục những điều mà chính mình không thể tưởng tượng được khi mới đến Madrid.

Real Madrid bất ngờ từ chối nhận cúp vô địch La Liga trên sân