Trưa 10/1, Linh gọi điện cho chị N.A. báo tin con trai bị té võng, bất tỉnh. Khi người mẹ đến nơi, bé trai đã tím tái toàn thân, thở rất yếu và được đưa đến Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (huyện Bình Chánh, TP.HCM). Khi tiếp nhận trẻ, bác sĩ đã báo cơ quan công an do có dấu hiệu bất thường nghi bạo hành.

Ngày 14/1, Công an quận Bình Tân (TP.HCM) ra quyết định bắt khẩn cấp bảo mẫu Võ Thị Mỹ Linh do nghi ngờ người này có hành vi bạo hành khiến bé trai bị tổn thương não nặng tại điểm giữ trẻ. Quá trình điều tra, Linh thừa nhận hành vi bạo hành.

Theo lời khai của Linh, do bé trai liên tục quấy khóc nên Linh dùng lòng bàn tay phải đánh từ trên xuống vào vùng đầu của cháu nhiều lần. Bé khóc nhiều hơn, khóc nấc, biểu hiện tím tái mặt và ngất đi nên Linh hoảng sợ gọi điện thoại cho chị N.A (mẹ bé). Linh nói dối bé bị té võng.

Bé 6 tháng tuổi nghi bị bảo mẫu bạo hành vẫn hôn mê sâu, nguy kịch

Đường xá trắc trở lại thêm nỗi lo tiền bạc khiến gia đình người bệnh oằn gánh trên vai. Anh Phúc tính nhẩm mỗi chuyến chạy thận tốn khoảng 400.000 đồng chi phí đi lại cho 2 vợ chồng. Riêng tiền xe khách đã là 95.000 đồng/người/lượt.

“Một năm nay chúng tôi không đi biển, ai gọi gì làm nấy. Hôm trước nghe cô điều dưỡng ở bệnh viện nói có tin vui, sắp có máy chạy thận về Cần Giờ rồi. Tôi mong chờ và nôn nao lắm. Tối qua tôi còn chạy lên nhà bác sĩ trưởng trạm y tế tính xin đăng ký trước một suất cho vợ”, anh cười.

Vợ anh Phúc là một trong 3 người bệnh cần chạy thận của xã đảo Thạnh An. Toàn huyện Cần Giờ có khoảng 40 người suy thận mạn chạy thận định kỳ rải rác khắp Bệnh viện Quận 7, Bệnh viện huyện Nhà Bè, Bệnh viện 7A, Bệnh viện Lê Văn Thịnh... Con đường của ai cũng gian nan như nhau.

Trong khi đó, huyện Cần Giờ có dân số khoảng 75.000 người nhưng không có đơn vị chạy thận. 

Thực tế, Trung tâm y tế huyện Cần Giờ rất khang trang, phòng chạy thận và hệ thống nước RO đã từng được thiết lập rồi… bỏ đó vì nhiều lý do. Thiếu nhân lực là một nguyên nhân rất quan trọng. Gần 10 năm qua, Cần Giờ không tuyển dụng được bác sĩ.

Ngay sau lời kêu gọi của Sở Y tế TP.HCM, Bệnh viện Lê Văn Thịnh đã xung phong hỗ trợ huyện ven biển này để bù đắp thiệt thòi cho người dân về chăm sóc y tế. 

Cuối tháng 8, Bệnh viện Lê Văn Thịnh và Trung tâm y tế huyện Cần Giờ đã khảo sát thực tế khu vực triển khai chạy thận, bổ sung các yêu cầu cần thiết, đảm bảo triển khai đúng quy định. Sau đó, hội đồng chuyên môn sẽ tổ chức thẩm định việc cho phép triển khai kỹ thuật trên tại Cần Giờ trong thời gian sớm nhất, dự kiến có thể vào đầu tháng 10. 

Sở Y tế TP.HCM cho biết sẽ đề nghị Bảo hiểm xã hội TP quan tâm và xem xét chi trả chi phí chạy thận cho người bệnh Bảo hiểm y tế theo quy định. Như vậy, đây sẽ là đơn chạy thận thứ 40 của thành phố.

Theo bác sĩ Trần Văn Khanh, Giám đốc Bệnh viện Lê Văn Thịnh, việc chi viện cho y tế Cần Giờ xuất phát từ trách nhiệm là công dân của TP và trong phạm vi nghề nghiệp có thể hỗ trợ. 

"Chúng tôi sẽ cử hai bác sĩ lành nghề cùng với hai điều dưỡng cắm tại Cần Giờ để vận hành chạy thận. Đây là việc người dân đang rất cần. Không riêng gì Bệnh viện Lê Văn Thịnh, các bệnh viện khác nếu có thể chung tay làm được gì xin cứ tham gia. Cố gắng hết sức vì hơn 40 người dân đang phải lặn lội khắp nơi chạy thận, làm xuyên lễ cũng được", bác sĩ Khanh nói.

Những cuộc điện thoại xin nợ tiền chạy thận

Tại HCDC, ngân hàng huyết thanh có sức chứa lưu trữ từ 400.000-450.000 mẫu huyết thanh. Dự kiến, trong giai đoạn 2024-2030, ngân hàng sẽ được đầu tư mở rộng. “Đây là bộ dữ liệu phong phú, là tài sản quý giá về dữ liệu sức khỏe của người dân thành phố", ông nói. 

Phó giáo sư, Tiến sĩ Lê Văn Tấn, Đơn vị nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford (OUCRU), cho hay mục đích của việc điều tra huyết thanh là theo dõi mức độ miễn dịch trong cộng đồng đối với một tác nhân gây bệnh. Từ đó, cung cấp dữ liệu khoa học giúp đề ra các chính sách y tế phù hợp, như chính sách tiêm chủng hay ứng phó với dịch bệnh mới nổi.

Thiết lập ngân hàng huyết thanh có tính đại diện cao cho người dân thuộc một vùng lãnh thổ là mấu chốt đảm bảo việc điều tra huyết thanh có độ tin cậy và chính xác cao.

Tại Việt Nam, một số ngân hàng huyết thanh đã được thành lập thông qua chương trình nghiên cứu điều tra dịch tễ của Bộ Y tế, Viện vệ sinh dịch tễ trung ương, Viện Pasteur TP.HCM. Trọng tâm các chương trình giám sát có thể kể đến như HIV, virus Zika, viêm gan siêu vi B và C, cúm A H5N1.

Trong năm 2022, để đánh giá tình trạng miễn dịch cộng đồng đối với Covid-19, HCDC đã phối hợp với OUCRU thực hiện 3 đợt khảo sát thu thập mẫu huyết thanh. 

Kết quả cho thấy hầu hết người dân TP.HCM ở cả 4 khu vực địa lý đều đã có kháng thể kháng SARS-CoV-2 do nhiễm tự nhiên hoặc do tiêm vắc xin. Tất cả các nhóm tuổi đều có kháng thể kháng SARS-CoV-2 với tỷ lệ trên 70%.

Khảo sát trên cũng là bước chuẩn bị ban đầu cho sự ra đời của ngân hàng huyết thanh tại HCDC. 

Đó là câu chuyện có thật của Mai (Bắc Giang). Mai là cô gái xinh đẹp, lại thông minh sắc sảo, nhiều chàng trai đem lòng yêu mến, cũng trải qua nhiều mối tình. Cuối cùng Mai quyết định dừng bến đỗ cuộc đời mình bên cạnh Linh. Người đàn ông mà Mai tin rằng cho dù có bất cứ chuyện gì xảy ra, anh cũng sẽ đứng ra bảo vệ cô. Ấy vậy mà không, Mai đã lầm.

Mai và Linh yêu nhau 6 tháng, trước khi quyết định tiến tới hôn nhân. Linh là con một, gia đình rất khá giả. Mẹ Linh có niềm tự hào to lớn, rằng gia đình của bà là gia đình dòng dõi trâm anh quý tộc. Một gia đình có văn hoá, đạo đức và  lễ nghĩa.

Khi Linh dẫn Mai về nhà ra mắt, mẹ Linh cũng khá ưng ý. Bà vốn là người trọng hình thức, thấy Mai xinh sắn, lại có tướng sang trọng, quyền quý, bà gật gù, “phải thế mới xứng làm con dâu nhà bà”.  Tuy nhiên Mai lại xuất thân trong gia đình bình thường ở dưới quê, bố mẹ Mai chỉ là những người nông dân.  Điều này cũng khiến cho mẹ Linh không vui, bà hay tỏ ra soi xét. Có điều bà cũng không thể vì thế mà ngăn cản chuyện Linh quyết định cưới Mai. Bởi Linh xưa nay quen được nuông chiều, anh muốn gì cũng phải muốn cho bằng được. Chưa kể Mai cũng chỉ có mỗi nhược điểm là hoàn cảnh xuất thân không tốt. Còn lại thì bà đều thấy Mai xứng đáng trở thành con dâu của nhà bà.

Mẹ chồng bỏ về ngay trong hôn lễ, Mai biết có điều gì chẳng lành đang chờ đợi mình - Ảnh minh họa

Ngày ăn hỏi, Mai vận áo dài màu đỏ, xinh xắn sang trọng. Ai cũng khen cô dâu xinh, mẹ Linh cũng thấy đó làm mở mày mở mặt, bà vốn là người trọng hình thức. Thế nhưng mọi sự việc liền thay đổi, khi ngày cưới, Mai xuất hiện trong một chiếc váy khoét lưng. Khi Linh dắt tay Mai vào trong khán phòng, rất nhiều quan khách, đều tỏ ra xì xào khi nhìn thấy hình xăm con sư tử ở ngay sau bả vai của Mai. Mẹ Linh nhìn thấy, bà xây xẩm mặt mày. Khi MC giới thiệu bố mẹ của cô dâu và chú rể lên chào quan khách. Mẹ Linh không thèm lên, bà đùng đùng bỏ về ngay trong lễ cưới của con trai. Lúc đó mọi người cũng tỏ ra nhốn nháo, cô dâu chú rể thì cố gắng cười để lịch sự tiếp đãi khách. Nhưng quan khách trong bữa tiệc cưới hôm đó, chẳng ai còn có thể ăn nổi, vì cảm thấy không khí đã quá ư là ngột ngạt.

Lúc tiễn bạn bè quan khách ra về, mấy đứa bạn thân của Mai đã cầm tay Mai nói, cố gắng nhé, giông bão chắc đang chờ mày ở nhà. Về thì liệu đường mà xin lỗi, mà nín nhịn. Mai cố gắng ngăn để nước mắt mình không rơi, ấy vậy mà nước mắt vẫn tèm lem trên mặt, Mai biết điều gì đang chờ đón mình ở nhà, nhưng cô không thể ngờ nó lại tồi tệ hơn những gì cô nghĩ.

Từ nhà hàng trở về nhà, ngồi trong xe, tay Mai đã run cầm cập. Linh chồng cô chẳng những không động viên, lại tỏ ra trách móc, sao cô lại chọn cái váy hở lưng như thế để mẹ nhìn thấy. Mai bảo, hôm đi chọn váy cưới, chính anh đồng ý cái váy này còn gì. Linh cáu, anh chỉ nhìn đằng trước, ai nhìn sau lưng: "Em có quá khứ ăn chơi thế nào, không lo mà cất giấu đi, lại khoe ra cho thiên hạ nhìn". Mai cãi lại Linh: “Ai nói trước đây em ăn chơi? Lúc này anh không bảo vệ em, còn trách em sao”. Linh thở dài nói: “Ai mà biết được em trước kia thế nào, gái nhà lành chẳng ai xăm hình như em cả”. Mai khóc: “Anh đã nhìn thấy hình xăm của em rồi, sao anh trước đây không nói, mà giờ anh lại trở mặt nhanh như vậy, anh đúng là đàn ông núp váy mẹ”. Linh nghe Mai trách móc, đã định quay ra cho Mai một cái bạt tai, nhưng vì ngại với anh tài xế taxi nên đành nhẫn nhịn. Linh biết tính mẹ anh, bà sẽ không dễ dàng gì để bỏ qua chuyện này.

Hai người vừa về tới nhà, vì ăn tiệc chiều nên khi đó trời cũng đã tối. Nếu đúng ra đó phải là đêm tân hôn hạnh phúc nhất đời Linh. Tuy vậy, về đến nhà đã thấy mẹ của Linh ngồi ở phòng khách, cùng với va li quần áo của Mai. Bà lạnh lùng nói: “Bác không đồng ý cho loại như cháu bước chân vào nhà bác”. Mai khóc, cô quỳ sụp xuống xin lỗi, Mai nói: “Con xin lỗi mẹ, con còn trẻ người non dạ, có gì không nên không phải, mẹ dạy bảo con, mẹ đừng đuổi con đi, giờ con là con cái trong nhà rồi”. Mẹ chồng đứng dậy, bà đạp vào đầu gối Mai, bà lớn tiếng quát: “Nhà tôi không lấy cave về làm con dâu, chỉ có thứ cave, trộm cắp mới xăm trổ đầy người. Cô làm tôi xấu hổ với anh em họ hàng, với biết bao nhiêu quan khách. Danh dự của gia đình tôi đã mất hết trong tay cô rồi , cô cút khỏi nhà tôi”. Nói rồi bà quay ra chỉ vào mặt Linh con trai bà: “Nếu con không nghe lời mẹ, con vẫn quyết định rước cái thứ cave này về làm dâu, mẹ sẽ từ mặt con, và không cho con bất cứ thứ gì của nhà này hết, con chọn đi”.

Mai là cô gái cung Sư tử, cô sẽ không thể gục ngã vì chuyện đó - Ảnh minh hoạ

Linh nhìn cơn giận giữ của mẹ, rồi nhìn hình ảnh Mai ngồi khóc lóc, anh thực tình không biết xử trí ra sao. Anh đành bảo Mai, thôi em ra tạm khách sạn mà ngủ đi, rồi anh sẽ tính sau. Mẹ chồng nghe thế thì lại quát: “Không có tính toán gì hết, con đừng hòng thuyết phục được mẹ, nó sẽ không bao giờ được làm dâu nhà này. Cho dù nó có đi xoá hình xăm trên người nó, thì vết nhơ trong quá khứ của nó không bao giờ xóa được”. Mai lúc này cô không kìm chế được nữa, đã cãi lại: “Con có vết nhơ gì trong quá khứ, sao mẹ nói con như thế?”. “Cô không có vết nhơ, mà cô lại xăm cái hình khủng khiếp như thế kia à". Đó chỉ là hình xăm theo cung của con, con cung sư tử... Mẹ Linh bỏ mặc Mai giải thích, bà đi về phòng, kèm theo lời dằn mặt cuối cùng dành cho Linh: “Con chỉ có thế chọn hoặc là nó hoặc là mẹ”.

Mẹ Linh đi khỏi rồi, chỉ hai người đối diện với nhau. Mai nghĩ Linh sẽ chạy lại an ủi cô. Nhưng không, Linh là kẻ nhu nhược, Mai đã quá sai lầm khi chọn Linh làm chồng. Linh quay ngoắt 180 độ, Linh nói: “Chúng ta may chưa kết hôn, nên thủ tục cũng không có gì khó khăn. Em xách vali đi khỏi nhà anh đi, mặc dù anh cũng yêu em, nhưng mẹ anh không chấp nhận em, cả nhà anh không chấp nhận em, chúng ta lấy nhau không hạnh phúc. Mình chia tay đi nhé, chưa kết hôn, thì cũng coi như là em chưa chồng, anh chưa vợ”.

Nghe tới đây, thì Mai không còn muốn nói thêm điều gì nữa. Cô uất ức, kéo vali ra khỏi nhà. Thôi thì cũng may mắn, cô chưa bước chân vào ngôi nhà này. Cô không khóc vì những điều tồi tệ hôm nay nữa, thay vào đó cô sẽ mỉm cười và biết ơn, vì nó đã qua. Cô là một cô gái cung Sư Tử, cô rất mạnh mẽ, chẳng có điều gì khiến cô gục ngã cả.

Chị Nguyệt càng như đứt từng khúc ruột khi chỉ sau một thời gian ngắn đã không còn nhận ra đứa con gái bé bỏng. Bảo Chi bị gan to, lách to, bụng to, môi sưng che gần như toàn bộ mũi, da sạm đen, răng đen, teo hết cơ chân tay, người chỉ còn da bọc xương. Lúc này, các bác sĩ mới nghĩ đến khả năng bé bị ung thư máu. Ngày nhận kết quả xét nghiệm của con cũng là ngày mọi thứ như sụp đổ dưới chân người mẹ trẻ. 

Từ lúc phát hiện bệnh, thời gian bé Bảo Chi ở viện nhiều hơn ở nhà. Trong hơn 1 năm, bé phải trải qua 5 chu kỳ điều trị hóa chất tấn công và 3 chu kỳ với phác đồ hóa chất mạnh hơn nhưng bệnh không thuyên giảm. 

Tìm đọc mọi tài liệu về căn bệnh của con, chị Nguyệt lần đầu biết đến liệu pháp tế bào CAR-T. Đây được xem là “cửa sống” duy nhất cho những bệnh nhân ung thư máu kháng thuốc, kháng trị như con gái chị. Nhưng liệu pháp này mới chỉ có ở một số nước phát triển, chi phí điều trị CAR-T lên tới vài chục tỷ đồng - khoản tiền mà chị chưa bao giờ dám mơ tới. 

Giáp Tết 2023, chị Nguyệt biết đến Dự án nghiên cứu điều trị bệnh ung thư bạch cầu cấp dòng lympho bằng liệu pháp tế bào CAR-T của Vinmec. Chị liên hệ GS. Nguyễn Thanh Liêm, người đứng đầu dự án. May mắn, bé Bảo Chi được tiếp nhận điều trị. 

Ngày 19/7/2023, Bảo Chi được chuyển tế bào CAR-T. 

Chỉ 1 tháng sau truyền, bé hoạt bát, nói cười vui vẻ suốt ngày và thể trọng tăng đến 700 gram. Xét nghiệm máu và tủy đồ đều không phát hiện tế bào ác tính, các bác sĩ Vinmec kết luận bệnh nhân đã lui bệnh hoàn toàn.

“Từ tận đáy lòng, tôi biết ơn các bác sĩ Vinmec vì đã cho con tôi một sinh mệnh mới để con có tương lai và được sống một cuộc đời bình thường như bao đứa trẻ khác”, chị Nguyệt bộc bạch trong buổi con gái chia tay các bác sĩ để ra viện, ngày 21/8/2023. 

Thành công lớn của y học Việt Nam

Nhìn bé Bảo Chi chạy nhảy tung tăng, GS. Nguyễn Thanh Liêm không khỏi xúc động. Ít ai hình dung được rằng mới chỉ 1 tháng trước bé còn đang ở giữa lằn ranh của sự sống và cái chết. 

Bảo Chi là ca ung thư máu đầu tiên tại Việt Nam được điều trị thành công bằng liệu pháp CAR-T. Thông thường, những ca ung thư máu kháng thuốc, thời gian sống tối đa chỉ khoảng 4 tháng. 

Theo GS. Liêm, nguyên lý của liệu pháp đột phá này là gắn thêm gen CAR (một thụ thể kháng nguyên) cho tế bào miễn dịch T, tạo thành tế bào CAR-T rồi đưa ngược trở lại cơ thể người bệnh. Được trang bị thêm “vũ khí” và nhân lên với số lượng đủ lớn, đội quân CAR-T sẽ dễ dàng tìm đến và tiêu diệt các tế bào ung thư.   

GS. Nguyễn Thanh Liêm cho biết, để có ngày hôm nay, Vinmec đã trải qua quá trình chuẩn bị suốt 5 năm. Đây là một công nghệ cao, phức tạp mà trên thế giới chưa có nhiều trung tâm làm được. Ở châu Á, Nhật Bản cũng chỉ mới làm. Singapore đang triển khai nhưng phải lấy máu và gửi đi chứ không nuôi cấy tại chỗ được như Vinmec.  

“Thành công của Vinmec đã khẳng định các nhà khoa học Việt Nam hoàn toàn có năng lực để làm chủ những công nghệ cao, phức tạp nhất trong y học và điều trị bệnh”, Viện trưởng Viện nghiên cứu Tế bào gốc và Công nghệ gen Vinmec khẳng định. 

Cũng theo GS. Liêm, trên nền tảng này, Vinmec đang hướng tới mục tiêu xa hơn là điều trị các loại ung thư khác như u não, u nguyên bào thần kinh, ung thư gan, ung thư da… Đặc biệt, bước tiến mới còn cho phép các nhà khoa học Việt Nam sớm làm chủ công nghệ chỉnh sửa gen để điều trị các bệnh di truyền như tan máu bẩm sinh. 

“Chi phí điều trị bằng CAR-T tại Mỹ là khoảng 1,5 triệu USD. Tại Singapore, riêng chi phí lấy mẫu đã lên tới 400 nghìn USD. Rất ít bệnh nhân Việt Nam có thể chi trả số tiền đó. Còn tại Vinmec, theo tính toán chưa đầy đủ, chi phí một ca chỉ vào khoảng 2,5 - 3 tỷ đồng, tức là chưa bằng 1/10 ở Mỹ. Trong tương lai, khi được bảo hiểm chi trả, liệu pháp này sẽ trở thành cơ hội tái sinh cho rất nhiều bệnh nhân mắc các bệnh nan y”, GS. Liêm kỳ vọng. 

Với kinh nghiệm nhiều chục năm trong lĩnh vực huyết học và truyền máu, TS. Bạch Quốc Khánh, Chủ tịch Hội Huyết học - Truyền máu Việt Nam, đánh giá bước tiến mới của Vinmec là một thành công rất lớn của y học Việt Nam.

Theo TS. Khánh, ở một số quốc gia, liệu pháp CAR-T hiện đã được cấp phép trong điều trị ung thư bạch cầu cấp dòng lympho hoặc ung thư hạch (lymphoma) không đáp ứng với các phác đồ điều trị chuẩn. Tỷ lệ thành công từ 70 - 80%, thậm chí lên tới 90%.  

“Tôi thấy hạnh phúc và tự hào khi Việt Nam bắt kịp được với những tiến bộ mới của thế giới. Liệu pháp này sẽ mở ra cơ hội rất lớn trong điều trị ung thư tại Việt Nam. Nếu không có tài trợ của Vingroup, Vinmec thì tôi không nghĩ rằng có thể triển khai liệu pháp này ở Việt Nam sớm đến như vậy”, Chủ tịch Hội Huyết học - Truyền máu Việt Nam nhấn mạnh.

Thế Định