Liệu trong Tiếng Việt các từ này mang nghĩa giống nhau không? 

Thực tế có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến việc đọc “chính”thành “chánh”, đọc “được”thành “đặng”và những hiện tượng tương tự.

Trước hết xin nói về “chính”và “chánh”. Đây vốn là hai cách phiên âm của chữ Hán 正 mà âm thông dụng hơn là “chính”. Tuy nhiên nói “chánh” là âm địa phương thì cũng không đúng vì nó cũng xuất hiện trong các từ toàn dân, chẳng hạn như “ chánh án”, “chánh tổng”, “chánh sứ”...

Thực tế ngay cả trong Tiếng Trung một từ cũng có nhiều cách đọc khác nhau, tuỳ theo phiên âm của mỗi địa phương. Điều này hẳn do tiếng Trung được lan truyền trên một vùng lãnh thổ rộng lớn, tạo ra sự tam sao thất bản.

Chẳng hạn trong tiếng Quảng Đông, chữ 正 có hai cách đọc là “zeng” và “zing”. Vì vậy tuỳ theo người Việt tiếp thu lối phát âm của nơi nào mà sẽ có cách phiên âm tương ứng. Việc tồn tại song song hai từ “chính”, “chánh” hẳn là do dó mà ra.

Còn về “được”và “đặng”thì bản thân chữ “được” là phiên âm của chữ “đắc”（得) trong Tiếng Trung (theo học giả An Chi). Chữ này trong âm Quan Thoại đọc là “de” rất gần với với “được”, còn trong âm Quảng Đông đọc là “dak” rất gần với “đắc”.

Tuy nhiên, tôi không cho rằng “đặng” là biến âm từ “đắc” mà ra vì nếu thế hẳn “đặng” phải được dùng ở cả các tỉnh phía Bắc nhưng chúng ta lại thấy từ này chủ yếu trong phương ngữ miền Nam. Vậy rất có thể “đặng” là cách nói trại đi của “được” do kiếng huý một vị quan nào đó.

Tục kiêng huý rồi nói trại đi rất phổ biến trong Nam Bộ vào khoảng thế kỷ 17–19, chẳng hạn “hoàng” thành “huỳnh” (do kiêng tên chúa Nguyễn Hoàng), “chu” thành “châu” (do kiêng tên chúa Nguyễn Phúc Chu), “thì” thành “thời” (do kiêng huý vua Tự Đức)… Về “được” thành “đặng” thì chưa có tư liệu, hẳn vì đây chỉ là tục kiêng huý một chức quan nhỏ mà thôi.

Nói tóm lại có nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng biến âm trên, nhưng nhìn chung có hai nguyên nhân chính là do các cách phiên âm khác nhau của cùng một chữ gốc Hán và do kiêng huý. Tuỳ theo phạm vi phổ biến mà các biến âm này được xếp vào từ địa phương hay toàn dân.

Trọng Nghĩa - Tiếng Việt giàu đẹp

Từ ghép hiếm gặp - 'Miên viễn' có nghĩa là gì?

Có thể thấy đây là một từ do người Việt sáng tạo ra bằng cách ghép các yếu tố Hán Việt. Tuy nhiên, từ này đang dần dần biến mất khỏi cuộc sống.

Theo bác sĩ Thịnh, hẹp bao quy đầu cản trở việc vệ sinh và có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nam giới. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này do sinh lý và bệnh lý.

Về sinh lý: Với đa phần các bé trai sinh ra, bao quy đầu không thể lộn xuống hoàn toàn, điều này là bình thường, sẽ thay đổi khi trẻ lớn lên. Nhưng ở một số trẻ, tình trạng này không tự cải thiện, xảy ra viêm nhiễm và dẫn đến xơ hẹp.

Về bệnh lý: Ở người trưởng thành, hẹp bao quy đầu thường do viêm nhiễm tái phát nhiều lần, dẫn đến xơ cứng gây hẹp và không lộn ra được. Ngoài ra, những tổn thương hay sẹo sau chấn thương hoặc phẫu thuật cũng gây ra bất ổn này. 

Các bác sĩ lưu ý, khi bao quy đầu bị lộn ra sẽ thắt nghẹt, làm cản trở máu lưu thông. Nếu không được xử lý nhanh chóng sẽ dẫn đến hoại tử. Qua trường hợp trên, các bậc phụ huynh và thiếu niên cần nâng cao nhận thức về giới tính và theo dõi tình trạng sức khỏe cá nhân để tránh xảy ra những hậu quả không đáng có.

Trẻ hẹp bao quy đầu cần chú ý làm sạch nhẹ nhàng và tránh gây tổn thương, ngăn ngừa viêm nhiễm và bảo vệ sức khỏe vùng kín. Không cố tự lộn bao quy đầu có thể dẫn đến thắt nghẹt, gây biến chứng nghiêm trọng. 

Lịch thi đấu vòng loại EURO 2024 - Lượt 5 và 6

(từ ngày 7 đến 13/9/2023) 

Ngày - Giờ

Roger Federer đã bước qua tuổi 34 sau sinh nhật hôm 8/8. Và theo bảng tổng sắp của ATP năm 2015, Federer đang đứng ở vị trí thứ 3. Với 8.265 điểm, Federer kết thúc năm 2015 ở vị trí trong top 4. 

Theo đó, tay vợt người Thụy Sĩ lại vừa lập nên kỷ lục mới khi trở thành tay vợt nhiều tuổi nhất có mặt trong top 4 sau khi kết thúc năm thi đấu.

Federer - tay vợt nhiều tuổi nhất có mặt trong top 4 sau khi kết thúc năm thi đấu.

Năm ngoái, Federer sở hữu vị trí số 2. Đây là vị trí Murray đang nắm giữ trong năm nay với số điểm 8.945 và không còn cơ hội để FedEx giành lại. Ngôi vị số 1 cũng đã thuộc về Nole khi tay vợt người Serbia hiện có 16.585 điểm.

Trên thực tế, Federer dù xếp thứ 3 nhưng là người có nhiều danh hiệu thứ hai, chỉ sau Nole. Tay vợt 34 tuổi người Serbia đã kịp giành được 6 danh hiệu, chỉ kém Nole với 11 danh hiệu. 

Ngoài ra, Federer còn xuất sắc lọt vào chung kết Wimbledon và Mỹ mở rộng. Với thành tích thi đấu xuất sắc và bền bỉ như vậy, Federer hiện đang có 97.303.556 USD tiền thưởng và gần như chắc chắn sẽ cán mốc 100 triệu USD trong năm tới.

Theo VTV