Kết quả khảo sát thực tế mới đây do Sở VH-TT&DL Hà Nội công bố cho thấy thực trạng văn hóa ứng xử Hà Nội đang rất báo động. Cụ thể, bệnh viện là nơi “dẫn đầu” về chỉ số các hành vi ứng xử không phù hợp: trong số 6.000 bảng hỏi được phát ra, trên 90% số người được hỏi cho rằng bác sĩ, y tá, điều dưỡng, và người bệnh, người nhà của người bệnh có hành vi ứng xử không phù hợp. Điều này khiến Hà Nội phải xây dựng bộ quy tắc ứng xử cho 6 nhóm đối tượng khác nhau, trong đó có bệnh viện.

Để có cái nhìn thấu đáo hơn về văn hóa ứng xử bệnh viện, VietNamNet đã có cuộc trao đổi với Bác sĩ, Tiến sĩ Trịnh Thắng - chuyên gia nghiên cứu và giảng dạy trong lĩnh vực y tế công cộng, giáo dục và phát triển xã hội.

Bác sĩ cũng là con người!

Là chuyên gia tư vấn, làm việc với nhiều tổ chức y tế, bệnh viện lớn nên tiến sĩ Trịnh Thắng hiểu rõ hơn ai hết áp lực của các y bác sĩ. “Các y bác sĩ cũng có thể bị stress”, TS Thắng nói. TS Thắng cho rằng, với hệ thống y tế quá tải như Việt Nam hiện nay, các y bác sĩ quay cuồng với công việc, phải tiếp quá nhiều người bệnh trong một ngày thì việc nhiều cán bộ y tế có những hành vi ứng xử không phù hợp là có thể hiểu được.

“Bác sĩ cũng là con người, cũng có lúc mệt mỏi. Hiểu được vậy, người bệnh và gia đình họ sẽ dễ thông cảm hơn về y bác sĩ”, TS Thắng nói.

Theo vị chuyên gia này, ngành y là ngành “đứng mũi chịu sào”, là ngành tiếp xúc trực tiếp với dân nên thường bị “để ý”. Không phủ nhận những hành vi ứng xử thiếu văn hóa của một bộ phận y bác sĩ, nhưng không nên vì thế mà đánh đồng lên án cả ngành y. Vì xã hội luôn có cái nhìn thiếu thiện cảm về y bác sĩ nên họ chỉ cần “có vấn đề” một chút là ngay lập tức bị lên án.

“Vẫn còn rất nhiều y bác sĩ có tâm, có tài. Tuy nhiên, người bệnh và gia đình họ lại đánh đồng tất cả các y bác sĩ đều xấu như nhau, điều đó khiến nhiều người có tâm có tài cũng ngại cố gắng vì cố gắng của họ không được nhìn nhận đúng". Vậy nên, điều cốt lõi là cả hai phía đều phải thay đổi nhận thức. Người bệnh hãy coi các cán bộ y tế là những người đứng mũi chịu sào, thì sẽ có cái nhìn thiện cảm với họ. Còn cán bộ y tế thì coi người bệnh như người nhà của mình thì sẽ ứng xử tận tình, chu đáo”, TS Thắng chia sẻ.

Ts. Trịnh Thắng (cầm micro, đứng giữa) nói chuyện với y bác sĩ bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội về văn hóa ứng xử.

Chữa bệnh cần tình người

“Nhân đây tôi kể một câu chuyện liên quan tới chăm sóc và tình thương. Gần nhà tôi có một ông già chơi cây cảnh. Ông này chơi rất điêu luyện, ai cũng biết là trình cao. Ông có một bà vợ, mọi người gọi là mụ vợ thì đúng hơn, nghĩa là “kinh lắm”. Thông thường những ông chơi cây cảnh thì vợ lại rất ghét cây cảnh. Những lúc ông ấy chơi cây cảnh là bà vợ lại chửi cây cảnh, có khi mắng luôn ông ấy. Có một lần ông ấy phải đi công tác một tuần vào trong miền Nam. Trước khi đi, ông ấy dặn bà vợ: Bà chửi tôi cũng được, bà ghét cây cũng được nhưng trong một tuần này, vì trời nóng bà phải tưới cho tôi ngần này gáo nước vào gốc cây, vào giờ này giờ nọ... Và ông ghi ra giấy đúng như vậy đưa cho bà.

Ở nhà bà vợ làm theo như lời dặn. Nhưng một tuần sau, ông về thì cây cảnh chết cả rồi. Bởi khi tưới cây cảnh, ông ấy nói chuyện với cây: cây thật tuyệt, mày chính là tao, giọt sương trên lá mày như nước mắt tao, rung động trên lá mày như hơi thở của tao, và ông vuốt ve chúng. Còn bà vợ thì vừa tưới vừa chửi: tiên sư nhà mày, vì ông nhà mày mà tao phải tưới mày. Vì thế cây tủi hổ, cảm thấy đau đớn, nên nó nghĩ thà chết đi còn hơn. Thế là chết một cách an bình. Câu chuyện này mọi người thấy có vẻ hơi bị phóng khoáng quá không. Thật hay là giả? Ai mà cố chấp bảo thật hay giả thì người ấy sẽ khổ đau. Phải nghĩ giả thật là như một. Trong trường hợp này không nghĩ là thật hay là giả nhưng mà nội hàm của nó liên quan đến ứng xử với người bệnh.

Một bác sĩ bình thường, tôi chưa nói là siêu việt, khi một người bệnh đến, lại ứng xử như cách của bà vợ kia, cũng cho khám bệnh theo đúng trình tự nhưng lại thiếu tình thương trong đó thì có khi lại làm người bệnh đau thêm - mà cái đau người khác không nhìn thấy được”, TS Thắng chia sẻ.

Theo TS Thắng, điều quan trọng nhất trong việc chữa bệnh là ổn định được tinh thần của người bệnh, truyền sự lạc quan, vui sống cho họ hay nói cách khác là chữa bệnh tinh thần trước khi chữa bệnh thể xác. Ở các nước phát triển như Mỹ, trước khi chữa bệnh họ đều có khâu tư vấn, ổn định tinh thần cho người bệnh. Việt Nam chưa làm tốt được điều này.

“Người bệnh đến với bệnh viện mang theo cả cuộc sống. Nếu đã là cả cuộc sống thì sẽ có rất nhiều bình diện chứ không chỉ là bệnh tật. Nhưng rất tiếc họ không nói được nên lời và nếu có nói thì chưa chắc các thầy thuốc đã nghe và có khi lại còn không khuyến khích để họ nói ra các bình diện ẩn ấy... Họ quên hẳn đi cuộc sống của người bệnh là gì.

Nếu bác sĩ biết được cuộc sống của người bệnh là gì thì bác sĩ trở nên siêu việt. Siêu việt không phải là ở kỹ thuật y học mà siêu việt ở sự tinh tế, bởi sự đồng cảm. Như vậy bác sĩ sẽ tìm được cảm hứng trong việc chăm sóc người bệnh, không coi đó là trách nhiệm rất nặng nề của giới y nữa”, TS Thắng chia sẻ.

Xây dựng văn hóa ứng xử theo hệ thống

Theo TS Thắng, để xây dựng được văn hóa ứng xử trong bệnh viện thì điều quan trọng nhất là các y bác sĩ, nhân viên y tế phải hiểu đúng thế nào là văn hóa ứng xử. Khi đã hiểu đúng rồi thì văn hóa phải được xây dựng bằng nỗ lực chung của toàn thể cán bộ nhân viên và môi trường bệnh viện, chứ không của riêng ai. Khi đã hình thành được văn hóa của cả bệnh viện thì bất cứ cá nhân nào có hành vi “ngược dòng” sẽ tự bị đào thải.

“Văn hóa được hình thành từ những cá thể riêng lẻ. Nhưng những cá thể này khi biết gắn kết với nhau thì tạo thành cái nền tảng rất chung mà bây giờ trong xã hội đương đại được gọi là thương hiệu. Ai bước chân ra từ thương hiệu ấy đều mang những dáng dấp, những giá trị, những cái gì đó giống nhau mà người ta nhìn vào là biết ngay”, TS Thắng chia sẻ.

Kim Minh

Bệnh khó nhận diện

Viêm khớp dạng thấp không đơn thuần là một bệnh lý tại khớp mà có tính chất tự miễn hệ thống nên ảnh hưởng tới nhiều bộ phận trong cơ thể. Đây được coi là bệnh khó nhận diện và chẩn đoán, có thể khởi phát bằng những triệu chứng: đau nhức khớp hoặc cứng khớp vào buổi sáng, dễ nhầm với một số bệnh xương khớp khác như viêm khớp nhiễm khuẩn, thoái hóa khớp… 

Trong giai đoạn đầu, phim chụp X-quang cũng khó tìm thấy triệu chứng bất thường nào để chẩn đoán được bệnh. 

Ảnh minh họa

 - Tiền đạo đội trưởng của U23 Brazil đã đi vào lịch sử Thế vận hội với bàn thắng nhanh nhất ở môn bóng đá nam.

Đó là pha lập công ngay ở giây thứ 14 trận trong trận bán kết với U23 Honduras rạng sáng nay. Với pha lập công này, Neymar đã đi vào lịch sử Olympic với tư cách cầu thủ ghi bàn nhanh nhất lịch sử ở môn bóng đá nam.

Cuối trận, chân sút đang đầu quân cho Barca còn thêm một lần chọc thủng lưới U23 Honduras trên chấm phạt đền, ấn định chiến thắng đậm đà 6-0 cho U23 Brazil.

Kết quả này đưa Neymar và các đồng đội vào chung kết gặp U23 Đức vào ngày 21/8 tới.

Xem clip:

Đa dạng trái cây khô nhập ngoại

Trái cây khô ngoại nhập được bán chủ yếu trong một số siêu thị như Ân Nam, Lotte, Citimart, khu chợ cũ Tôn Thất Thiệp (quận 1, TP.HCM), các cửa hàng chuyên bán bánh kẹo, rượu bia cao cấp khu Tân Định, Hàm Nghi (quận 1, TP.HCM), Kỳ Đồng (quận 3, TP.HCM)… Loại trái cây này cũng được bán nhiều qua các trang mạng. Nhiều loại nhập ngoại có giá ngất ngưởng, từ 500.000 đồng/kg trở lên. Chà là giá gần 900.000 đồng/kg; quả nam việt quất, lý gai, sung Thổ Nhĩ Kỳ: 750.000 đồng/kg… Trong khi đó, các loại trái cây, khoai sấy khô/sấy dẻo trong nước như mít, chuối, ổi, xoài, thơm, khoai lang, khoai môn, giá chỉ khoảng từ 130.000 - 300.000 đồng/kg.

Một phần sản phẩm được nhập từ các nước Âu - Mỹ với chỉ tiêu chất lượng, thành phần rõ ràng, bao bì đóng gói bắt mắt, còn lại phần lớn trái cây sấy được nhập từ Thái Lan. Trong đó, ngoài dạng được đóng gói đúng chuẩn, còn có dạng nhà nhập khẩu Việt Nam mua nguyên liệu từ Thái Lan, tự đóng gói trong các bao ni lông trong suốt, hút chân không và in nhãn thông tin sản phẩm dán lên bao bì. Một vài cửa hàng còn đóng gói dạng khay, phủ bề mặt bằng màng dẻo và dán tên cửa hàng lên chứ không nêu rõ xuất xứ sản phẩm.

Trong rất nhiều loại quả, nhà sản xuất cho thêm đường, đặc biệt đối với loại quả có vị chua. Ngoài ra, sản phẩm còn có chất bảo quản… Chẳng hạn, quả mận bổ sung thêm 40-55% đường, xoài 36,6%, dâu 36,9%, cà chua 37%, đào 36,9%... Lạ hơn, có loại dù ngoài bao bì ghi tên sản phẩm là quả việt quất sấy khô, nhưng trong thành phần lại bao gồm nham lê, nước, đường, nước nho, nước quả việt quất.

Khi tìm hiểu, chúng tôi được biết, nham lê là một dạng quả cùng họ với việt quất được dùng làm nhân rồi phủ đường và nước của một số quả khác, sau đó sấy khô. Trên bao bì sản phẩm, nhà sản xuất còn có thêm thông tin, chỉ cần dùng một chén nhỏ việt quất khô đã đáp ứng được 25% nhu cầu trái cây cho mỗi người trong ngày.

Các nhà phân phối còn giới thiệu thêm nhiều ưu điểm “vượt trội” của trái cây khô: giúp ngăn ngừa ung thư, ngăn ngừa bệnh tim mạch...

Nhiều người vẫn nghĩ trái cây sấy khô có dinh dưỡng hệt trái cây tươi.

Phần lớn vitamin bị mất khi sấy khô

Không ít người nhầm tưởng trái cây tươi tốt cho sức khỏe như thế nào thì trái cây khô cũng có tính năng như vậy. TS Phan Thế Đồng, Trưởng khoa Công nghệ thực phẩm, Trường ĐH Nông Lâm TP.HCM phân tích: “Thành phần chính trong trái cây nói chung là vitamin C, nước và chất chống oxy hóa cùng một số loại vitamin khác. Các chất này sẽ bị mất nhiều khi sấy khô. Chất còn giữ lại chủ yếu là đường, một ít chất xơ, tinh bột và một vài khoáng chất”.

Điều này cũng được thể hiện ngay trên bảng thành phần dinh dưỡng thực tế (Nutrition facts) có trong hoa quả sấy mà nhà sản xuất đã thông tin trên bao bì sản phẩm. Chẳng hạn, trên một túi trái cây sấy khô hỗn hợp 170 g gồm: việt quất, cherry, nho, nam việt quất được nhập từ Thái Lan ghi rõ “mỗi 30 g sản phẩm chứa 90-110kcal, protein dưới 1g, carbohydrate (gồm tinh bột, đường, chất xơ) từ 22,5-27,5g”.

Tuy nhiên, theo ghi nhận, một số loại trái cây Việt Nam sau khi sấy khô vẫn còn giữ được một số khoáng chất như: kali, magiê trong chuối; carotene, canxi, sắt trong dứa, ổi… với hàm lượng khoảng 1-3% trên mỗi 100g sản phẩm sấy khô.

Theo các chuyên gia, khi sấy khô, vitamin, nước mất đi, lượng đường trong mỗi loại quả được cô đặc lại tạo nên thành phần chính của sản phẩm. Thành phần năng lượng của trái cây khô còn được gia tăng khi nhà sản xuất bổ sung đường để tăng độ ngọt, giữ cho sản phẩm không bị khô, luôn mềm, dẻo. đặc biệt, loại được phủ thêm nước trái cây cô đặc như đã nêu trên thì càng có nhiều đường hơn. Nguyên do, để làm nước trái cây cô đặc, người ta cần dùng rất nhiều đường để chống lên men, chống mốc; cho thêm phụ gia màu và mùi để tránh bị xuống màu, mất mùi.

Đặc tính quan trọng nhất của các loại trái cây là cung cấp vitamin, nước, khoáng chất. Trái cây sấy khô thì vitamin gần như bị mất đi hoàn toàn. Khi đó, thành phần chính của trái cây khô lại là năng lượng từ đường.

TS Phan Thế Đồng cho biết thêm, năng lượng từ đường trong trái cây sấy khô dễ tiêu hóa nên tạo ra năng lượng cho cơ thể người dùng rất nhanh. Vì vậy, trái cây sấy chỉ phù hợp để giải quyết nhanh cơn đói hay dùng cho những người bị hạ đường huyết. Vì sinh nhiều năng lượng nên nếu lạm dụng trái cây khô, cơ thể sẽ chuyển hóa nhanh năng lượng này thành chất béo.

Đặc biệt, những người bị tiểu đường càng phải chú ý, bởi loại trái cây sấy nào cũng có thể tác động làm tăng lượng đường trong máu rất nhanh, khó kiểm soát, gây nguy hiểm cho sức khỏe. Lương y Nguyễn Đức Nghĩa (Hội Dược liệu TP.HCM) khuyến cáo, những người có cơ địa thể nhiệt có thể bị khô cổ, mắt đổ ghèn, mất ngủ, táo bón và nổi mụn nếu lạm dụng trái cây có hàm lượng đường cao.

(Theo Phụ nữ TP.HCM)

Bài thi UPU phải là sản phẩm sáng tạo của cá nhân người viết được trình bày dưới dạng một bức thư viết dưới dạng văn xuôi (chưa đăng báo hoặc in sách), dài không quá 800 từ; bài viết cần rõ ràng, sạch sẽ, viết tay trên một mặt giấy (bài đánh vi tính hoặc photocopy là không hợp lệ).

Về cách trình bày bài, thí sinh cần phải ghi nhớ ghi đầy đủ thông tin ở góc trên cùng bên trái: họ và tên, ngày tháng năm sinh, dân tộc, địa chỉ trường, lớp, huyện (thị), tỉnh (thành phố) hoặc địa chỉ gia đình. Bài dự thi không ghi đầy đủ các nội dung trên sẽ bị loại.

Mặc dù vậy, trong nội dung bài dự thi, tác giả không được nêu cụ thể tên, trường lớp, địa chỉ của mình. Xem hướng dẫn đầy đủ hơn ở đây.

Ống tai có tác dụng truyền dẫn âm thanh, nên người có thói quen ngoáy tai hàng ngày rất dễ khiến bộ phận này bị xước, thậm chí viêm phù nề, ảnh hưởng đến sức nghe. Nếu trong trường hợp tai có cảm giác ngứa, chúng ta cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa để kiểm tra bệnh lý không chứ không nên tự động lấy ráy tai.

Đặc biệt, ống tai ngoài da rất mỏng, nên việc ngoáy tai thường xuyên sẽ khiến bộ phận này dễ bị tổn thương sẽ để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng như rối loạn tiết ráy, ảnh hưởng đến chức năng bảo vệ cơ quan thính giác; bít tắc ông tai, gây ngứa, hoặc các bệnh như là nấm, viêm.

Vì vậy, bác sĩ Dinh khẳng định: “Chúng ta không bao giờ được tự ý ngoáy và lấy ráy tai. Các bạn nên đến bác sĩ để được lấy ráy tai bằng dụng cụ của thầy thuốc chuyên khoa.

Trong quá trình điều trị, một bác sĩ của bệnh viện Xanh Pôn từng chứng kiến rất nhiều ca bị mọc nhọt, viêm, chảy máu ống tai thậm chí thủng màng nhĩ vì thói quen này. Ngoài ra, một số bệnh nhân cao tuổi còn bị bông rơi, mắc lại trong tai gây ù mà không hề hay biết. Chỉ khi thính giác kém, buộc phải đi kiểm tra bác sĩ, họ mới phát hiện ra điều đó.

Bác sĩ này cũng khẳng định những bệnh nhân tự ý lấy ráy tai thường xuyên có tỷ lệ mắc các bệnh như viêm ống, mọc nấm trong cơ quan thính giác nhiều hơn.

Bên cạnh thói quen tự ngoáy tai tại nhà, cánh mày râu còn có sở thích lấy ráy mỗi khi đi cắt tóc. Nhưng điều đó cũng khiến họ phải đối mặt với nhiều nguy cơ mắc bệnh nguy hiểm.

Bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Dinh cho biết: “Do dụng cụ không được sát trùng nên việc lấy ráy tai ngoài hàng làm gia tăng nguy cơ nấm tai, lây chéo các bệnh truyền nhiễm, trong đó có HIV. Hơn nữa dụng cụ mà các hàng cắt tóc sử dụng thường sắc nhọn có thểm đâm vào thành ống tai gây viêm”.

Nhiều trẻ nhỏ và thậm chí là người lớn khi tắm thường bị nước vào tai và xử lý bằng cách dùng bông ngoáy, nhưng theo các bác sĩ đây là hành động sai lầm. Tai có cấu tạo dạng ống nên nước chảy vào sẽ có đường để thoát ra. Chúng ta chỉ cần nghiêng đầu, lấy tay ấn nhẹ vào phần sụn nhô phía trước là lập tức nước sẽ chảy ra.