Mỗi người có từng nét riêng, Pele có tất cả. Trong ông có một sự trùng hợp kỳ diệu, vào thời mà truyền hình là thứ xa xỉ.

Vòng chung kết World Cup được phát sóng từ năm 1958, nhưng chỉ một số ít người có đặc quyền mới được xem truyền thuyết truyền miệng về Pele, con trai của Dondinho, một cựu cầu thủ khiêm tốn đã giải nghệ vì chấn thương ở tuổi 24 và được con cháu tôn kính.

Thiên tài từng kể, với sự tôn kính tuyệt đối, rằng cha của ông đã ghi được 5 bàn thắng bằng đầu trong một trận đấu.

Pele là một thần đồng kể từ khi Walter Brito, tuyển thủ Brazil tham dự World Cup 1934, rất thích xem cậu chơi cho Câu lạc bộ thể thao Bauru, đội bóng đến từ một đô thị ở bang Sao Paulo mà gia đình chuyển đến vì trong sự nghiệp của mình.

Thứ bóng đá của Dondinho, kết hợp với sự hỗ trợ từ Walter Brito, Pele đá trận ra mắt với Santos ở tuổi 16. Ở tuổi 17, ông lần đầu tiên khoác áo ĐTQG với một bàn thắng vào lưới thủ môn người Argentina Amadeo Carrizo.

Trước khi sinh nhật tuổi 18, ông đã là nhà vô địch thế giới với cuộc phiêu lưu thời niên thiếu của mình ở Thụy Điển năm 1958. Câu chuyện về kỳ quan người Brazil đã được nghe hoặc đọc, nhưng ngoài đất nước samba và những người may mắn được theo dõi trực tiếp trong những chuyến du đấu toàn cầu của Santos hay các kỳ World Cupở Thụy Điển và Chile (1962), Pele chỉ là một câu chuyện ngụ ngôn đại chúng.

Truyền kỳ về kỳ ông - lúc đó đã là hiện tượng quốc gia - là cuộc đọ sức giữa Santos với Juventus (Brazil), diễn ra năm 1959. Theo lời kể của các nhân chứng, ngày hôm đó, "O Rei" thực hiện 4 pha tâng bóng vượt qua đối thủ, pha cuối cùng loại thủ môn đối phương, rồi đánh đầu ghi bàn vào khung thành trống. Bàn thắng không bao giờ được quay phim (sau này được tái hiện qua máy tính).

Pele là tác giả của những pha ghi bàn đẹp nhất trong kho tàng bóng đá.

Kho tàng lịch sử cũng ghi lại những bàn thắng không bao giờ trở thành hiện thực của Pele: cú đánh đầu mà Gordon Banks - thủ môn người Anh - thực hiện một trong những pha cứu thua xuất sắc nhất lịch sử: pha dứt điểm từ sân nhà trong trận đấu với Tiệp Khắc khiến thủ môn Ivo Viktor bất lực rồi đi chệch cột dọc.

Giá trị của thiên tài

Mọi thứ ở Pele đều kỳ diệu, những gì ông làm đã tôn vinh ông. Một cầu thủ bóng đá toàn diện, có vóc dáng đặc biệt, người tạo nên sự vĩ đại cho mình bằng phẩm chất phi thường.

Pele đến World Cup 1958 ở Thụy Điển với tư cách dự bị. Vị trí của ông tương ứng với Jose Altafani, một người Brazil gốc Italy đã để lại dấu ấn lớn tại Calcio (Napoli, Milan, Juventus, Torino), nơi ông được đặt biệt danh là Mazzola vì gợi nhớ đến Valentino Mazzola vĩ đại, ngôi sao của CLB Torino đầy bi kịch đã gục ngã ở Superga năm 1949 (Thảm họa hàng không Superga, khiến toàn bộ 31 người trên máy bay thiệt mạng, chủ yếu là cầu thủ Torino - PV).

Trong trận đấu thứ ba của sự kiện Scandinavian, Pele diễu hành với tư cách là cầu thủ đá chính và ghi bàn trong cả 3 trận còn lại, trước Xứ Wales, Pháp và Thụy Điển. Tổng cộng, 6 bàn thắng trong 4 trận đấu.

Những giọt nước mắt của ông sau chiến thắng trận chung kết trước đội chủ nhà, với cú đúp cho riêng mình, tượng trưng cho một thiếu niên ngây ngất trên đỉnh cao thế giới. Thực sự lúc đó ông vẫn là một đứa trẻ!

Bàn thắng đầu tiên trong số hai bàn mà ông ghi được trong trận chung kết là tuyệt tác thế kỷ. Ông nhận đường chuyền từ Mario Zagallo - người sau này là huấn luyện viên của ông tại World Cup 1970 ở Mexico, kiệt tác của Brazil, một trong những tập thể xuất sắc nhất lịch sử - thực hiện hai pha tâng bóng, động tác đầu tiên bằng ngực rồi tung cú sút chân phải đẹp mắt.

Sự nghiệp của Pele chỉ giới hạn ở Santos và Brazil. Ông không bao giờ được chuyển đến châu Âu, nơi luôn bị chỉ trích từ một số lĩnh vực. Với Santos, ông giành được 45 danh hiệu. Và Peixe, biệt danh của đội bóng bang Sao Paulo, siết chặt ông từ giải đấu này sang giải đấu khác, đến nỗi cơ thể Nhà Vua ngày càng phải chịu đựng nhiều hơn.

Ở Chile 1962, một vấn đề về háng khiến ông không thể đá nhiều hơn 2 trận và ghi 1 bàn thắng. Tại Anh 1966, lối đá bạo lực của người Bồ Đào Nha, nhất là Morais, khiến Pele gần như không có World Cup (2 trận, 1 bàn thắng) và Brazil sa sút.

Cuộc trở lại ở Mexico

Tầm ảnh hưởng của ông với Brazillà quá lớn. Pele hồi sinh và Brazil trở nên phi thường. Tập thể tốt nhất trong lịch sử được xây dựng. Mục tiêu: Mexico 1970.

Jose Saldanha là một nhân vật khá. Cựu cầu thủ của Botafogo, người trải qua ngành báo chí thể thao sau khi treo giày, là một HLV và là thành viên của Đảng Cộng sản. Sự xuất hiện của ông - người có biệt danh Joao Sem Medo (Joao không sợ hãi) - ở cương vị đứng đầu Canarinha bị gạt bỏ.

Có những người luôn nghi ngờ rằng chủ tịch LĐLĐ Brazil - và sau này là FIFA - Joao Havelange, trao cho ông vai trò để báo chí không chỉ trích đội tuyển. Saldanha thuộc loại kỳ dị, ông thậm chí còn tranh cãi với những người chỉ trích bằng khẩu súng lục ổ xoay.

Ông từng gạt Pele khỏi đội hình chính trong trận giao hữu với Bulgaria năm 1970 và chỉ đưa "Vua bóng đá" vào sân trong hiệp hai bởi áp lực. Đây là sự kiện lớn ở Brazil.

Saldanha khẳng định rằng "O Rei" không còn ở đỉnh cao. Ông cho rằng một cầu thủ 30 tuổi khó gắn kết với những tiền đạo có thân hình vạm vỡ như Jairzinho, Gerson, Tostao và Rivelino.

Vụ bê bối lớn đến mức trước World Cup 1970, Saldanha bị thay thế bởi Mario Zagallo, đồng đội cũ của Pele.

Zagallo tập hợp các những nhân tố chủ chốt của đội tại khách sạn Das Palmeiras ở Rio de Janeiro, xác định vai trò của từng người và hàng tiền đạo tổng thể của "5 số 10" xuất hiện. Tất cả họ, 4 người kể trên cộng với Pele, đều là "số 10" trong CLB của mình, mặc dù Jairzinho - người sẽ ghi bàn trong tất cả các trận đấu trên đất Mexico, một kỷ lục độc nhất vô nhị trong lịch sử các kỳ World Cup - được chuyển sang chơi ở vị trí tiền đạo cánh.

Brazil đầy mê hoặc của bóng đá đẹp. Trên đất Mexico, Pele - người ám chỉ 4 năm trước đó rằng ông sẽ không trở lại đội tuyển, đã nâng cao chiếc Cúp thế giới thứ 3 trong sự nghiệp. Ông ghi 4 bàn sau 6 trận, một trong số đó được thực hiện vào lưới Italy ở chung kết.

Đến lúc đó, tivi đã là một thiết bị phổ biến, không ai nghi ngờ rằng ngai vàng của bóng đá thế giới chỉ có một vị Vua.

Pele ghi bao nhiêu bàn thắng trong sự nghiệp?

Với thông báo mới nhất từ VPF về việc tổ chức lại các giải đấu cao nhất của bóng đá Việt Nam trong năm 2020 khiến HLV Park Hang Seo không thể yên tâm.

Thuyền trưởng tuyển Việt Nam hoàn toàn có lý do để lo lắng, bởi thông báo mới nhất từ VPF vẫn chưa thể chốt ngày trở lại của V-League hay giải hạng Nhất 2020.

Các phương án tổ chức lại V-League mà VPF tạm đề xuất kết thúc mùa giải vào cuối tháng 11 hoặc chậm hơn nửa tháng tưởng chừng không ảnh hưởng gì đến tuyển Việt Nam, nhưng thực tế thì khác.

Công Phượng và các đồng nghiệp vẫn chưa hẹn ngày trở lại thảm cỏ V-League cũng là nỗi lo cho ông Park

Bởi V-League càng kết thúc muộn bao nhiêu đồng nghĩa quỹ thời gian dành cho tuyển Việt Nam ở năm 2021 eo hẹp bấy nhiêu. Điều này là vấn đề khiến ông thầy người Hàn Quốc không thể chủ động.

Giải đấu chưa tổ chức lại, hoặc mùa giải mới có quá ít thời gian để các CLB chuẩn bị sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phong độ của các cầu thủ vì hầu hết phải nghỉ rất dài rồi lại bước vào giai đoạn dồn dập khi 2 mùa bóng quá sát nhau.

... thầy Park bay thế nào?

Vòng loại World Cup 2022 hay AFF Cup 2020 được dời lại sang năm sau tưởng chừng giúp quỹ thời gian cho HLV Park Hang Seo chuẩn bị thoải mái, nhưng mọi thứ đang không nằm trong tầm kiểm soát của thuyền trưởng người Hàn Quốc.

Do không thể chủ động cho tới khi V-League quay trở lại, nên đòi hỏi HLV Park Hang Seo và VFF phối hợp nhịp nhàng hơn so với trước đây nhằm tạo ra một kế hoạch hoàn chỉnh nhất có thể cho các đội tuyển tới những mục tiêu của năm 2021.

đối mặt với hàng loạt khó khăn, vì vậy giờ là lúc ông Park và VFF cần hợp tác chặt chẽ hơn nữa nhằm đưa tuyển Việt Nam đi đúng lộ trình trong năm 2021 đầy khó khăn

Tuy nhiên kế hoạch như thế nào thì cũng vẫn phải... chờ V-League chứ không thể có lựa chọn khác. Vì vậy nhiều khả năng ông Park và VFF phải xoay cách sang phương án còn lại, có nghĩa điều chỉnh mục tiêu cho năm sau một cách hợp lý.

Theo thuyền trưởng người Hàn Quốc, mục tiêu cao nhất mà ông muốn hướng đến là tấm vé vào vòng sơ loại thứ 3 vòng loại World Cup 2022. Đây là mục tiêu được coi hợp lý và xứng tầm với tuyển Việt Nam vào lúc này.

Nhưng nếu dồn toàn lực cho vòng loại World Cup 2022 xem ra tuyển Việt Nam phải tính toán lại với AFF Cup. Rồi ông Park cũng cần đánh giá việc bảo vệ tấm HCV SEA Games trên sân nhà như thế nào. Với những gì đang diễn ra, muốn hoàn thành tất cả mục tiêu của cả năm 2020 và 2021 thực sự là thách thức cực lớn.

Buông bất cứ giải đấu nào cũng không ổn, chính bởi vậy ông Park có lẽ phải chia lại việc cho các trợ lý một cách cụ thể chuyên biệt hơn là tập trung, bởi rất dễ vỡ kế hoạch vì khó quán xuyến được tất cả.

Không chỉ có thế, dù chưa chính thức ngồi với nhau nhưng HLV Park Hang Seo cũng cần làm việc cởi mở, thẳng thắn với tân GĐKT người Nhật Bản Yusuke Adachi vừa được VFF ký hợp đồng để cùng nhau tháo gỡ khó khăn cho năm 2021.

Cần là vì nhiệm vụ ban đầu mà tân GĐKT người Nhật Bản đang được VFF giao phó không ngoài việc nghiên cứu các đối thủ của tuyển Việt Nam ở vòng loại World Cup 2022, trước khi bắt tay vào xây dựng bóng đá trẻ.

Giải quyết được những điều này, may ra các mục tiêu trong năm tới của bóng đá Việt Nam mới thành, còn không thực sự rất đáng để lo.

Xuân Mơ