Ông Sơn cho hay, trường ĐH Sư phạm Hà Nội có 1.035 cán bộ, trong đó, có 10 giáo sư, 126 phó giáo sư. Tỷ lệ tiến sĩ đạt 66% trên tổng số giảng viên. 

“Trước đó, năm 2021, trường có khoảng 20 giáo sư. Như vậy, số lượng giảng viên có học hàm giáo sư đã giảm đi một nửa. Đặc biệt, trong số giảng viên là giáo sư còn lại, hiện nay, số giáo sư của ngành Xã hội và nhân văn chỉ còn 2 giáo sư và khoa Giáo dục gần như không còn giáo sư. Đó là một thách thức rất lớn”, ông Sơn nói.

Rộng hơn, ông Sơn cho hay, việc phát triển đội ngũ còn khó khăn, việc giữ chân người giỏi càng trở nên khó khăn hơn.

“Ví dụ ngành Khoa học công nghệ thông tin, việc giữ giảng viên, sinh viên xuất sắc rất khó. Hay Khoa Sư phạm Tiếng Anh, chúng tôi tạo nguồn khoảng 7-8 em để bồi dưỡng và thi trở thành giảng viên nhưng sau 2 năm mới chỉ được 2 em. Những ngành học mang tính chất cơ bản cũng vậy. Lý do là giảng viên tìm cách thay đổi nghề nghiệp ở những môi trường có thu nhập cao hơn”, ông Sơn nói.

Việc thực hiện sứ mạng đào tạo “chuyên gia xuất sắc” cũng gặp nhiều thách thức do nhu cầu đào tạo sau đại học đang có xu hướng giảm.

Những khó khăn, theo ông Sơn, còn đến từ cơ sở vật chất phục vụ đào tạo (thư viện, phòng thí nghiệm, nền tảng công nghệ thông tin...) hạn chế; thu học phí mức quy định chưa đủ bù đắp kinh phí...

Về định hướng chiến lược, ông Nguyễn Đức Sơn cho hay, thời gian tới trường sẽ tiếp tục phát triển theo hướng đa ngành, trong đó, đào tạo sư phạm là cốt lõi. Sắp tới, trường sẽ tập trung nghiên cứu xây dựng mô hình ĐH Sư phạm Hà Nội để cân nhắc lựa chọn mô hình phát triển mới. 

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, trường ĐH Sư phạm Hà Nội là đơn vị then chốt, quan trọng trong hệ thống giáo dục và đào tạo. “Ngành Giáo dục đang đổi mới và phải đổi mới, phát triển lực lượng giáo viên. Trường ĐH Sư phạm Hà Nội lại là một trường có vai trò hàng đầu trong sự phát triển đội ngũ nhà giáo”. 

Đóng vai trò “máy cái” cung cấp giáo viên cho công cuộc đổi mới, Bộ trưởng GD-ĐT cho rằng, một trong những việc rất quan trọng là nhà trường phải đổi mới triệt để chính mình, từ mô hình, cách thức dạy và học... Chính vì vậy, nhà trường cần thể hiện vai trò một cách đậm nét hơn.

“Các sinh viên vào học đã được thụ hưởng một chương trình đào tạo giáo viên, họ sẽ được hỗ trợ triệt để để làm việc khi ra trường chưa? Hay là trên giảng đường, chúng ta vẫn đang dạy giáo viên theo cách cũ và buộc họ sẽ lại phải bơi tiếp trong công cuộc phải làm cái mới?”, Bộ trưởng trăn trở.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cũng cho rằng, trường cần đổi mới mô hình đào tạo giáo viên, theo xu hướng của các trường sư phạm trên thế giới, năng động và vận động hơn. Gợi ý hướng không chỉ dừng lại ở một đơn vị đào tạo giáo viên, ông Sơn cho rằng, trường ĐH Sư phạm Hà Nội có thể nghiên cứu mô hình “tập đoàn giáo dục” bên trong.

Như vậy, ngoài hoạt động đào tạo, nghiên cứu, bên trong trường có thể có hệ thống các nhà xuất bản, công ty, trung tâm để đi vào sản xuất dụng cụ, đồ dùng học tập, công nghệ dạy học, cung cấp các loại dịch vụ giáo dục...

“Nhu cầu dịch vụ giáo dục vô cùng đa dạng và phong phú, chúng ta phải đáp ứng. Với đội ngũ những người thầy rất chất lượng, chúng ta tham gia càng sâu vào những việc đó, xã hội sẽ được hưởng lợi và chính các thầy cũng trưởng thành lên”, Bộ trưởng chia sẻ.

Ông Sơn cho hay, lấy nguồn lực, sức sống từ mô hình năng động đó cùng thêm ảnh hưởng ngày càng lớn trong xã hội, trường sẽ thu hút được các nhân tài, chuyên gia. "Không có nguồn lực lớn, không gia nhập sâu vào sức sống của xã hội, chúng ta sẽ không có những chuyên gia đáp ứng được với thời đại mới. Không có trải nghiệm thực tế, làm sao tư vấn chính sách hiệu quả cho Bộ GD-ĐT?", ông Sơn nói.

Bộ trưởng cũng cho rằng, ĐH Sư phạm Hà Nội cũng cần nghĩ đến việc xây trường mới trong nhiệm kỳ tới. ĐH Sư phạm Hà Nội là trường trọng điểm đầu ngành, quan trọng số một của ngành giáo dục, nhưng cơ sở vật chất chưa xứng tầm, đặc biệt khi so sánh với các trường sư phạm ở những nước lớn lân cận.

"Trong xu thế di dời các trường, trường ĐH Sư phạm Hà Nội cần tìm địa điểm ngay, ở khu vực các huyện ngoại thành. Chắc chắn, thành phố cũng sẽ rất ủng hộ". Người đứng đầu ngành Giáo dục cho rằng, trường cần lập đề án phát triển để Bộ GD-ĐT tổng hợp, đưa vào kế hoạch đầu tư giai đoạn 2025-2030.

"Việc này cần bắt đầu ngay từ việc tìm đất, xin đất. Bây giờ, trường không nên tính để xây mấy phòng học nữa, cần chuẩn bị cho một việc lớn hơn. Tất nhiên đây là một định hướng, có thể kế hoạch thành công ngay hoặc chưa nhưng nếu chúng ta không chuẩn bị, không có kiến nghị sẽ không bao giờ có", Bộ trưởng Sơn nói.

PGS.TS Nguyễn Đức Sơn làm Hiệu trưởng trường ĐH Sư phạm Hà Nội

Đồng thời, đại diện ban tổ chức kỳ thi APMOPS tại Việt Nam cũng đang cân nhắc về các phương án giải quyết. Tuy nhiên, theo vị này, chắc chắn ban tổ chức sẽ đưa ra câu trả lời về hướng giải quyết tới các phụ huynh trước thời điểm diễn ra vòng chung kết của kỳ thi. 

APMOPS là kỳ thi được tổ chức hàng năm bởi Học viện Hwa Chong, Singapore, nhằm tạo điều kiện cho những học sinh có năng khiếu Toán học có cơ hội giao lưu và tranh tài với bạn bè cùng lứa tuổi đến từ khắp các nước trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương như  Australia, Ấn Độ, Singapore, Trung Quốc, New Zealand, Việt Nam...

Kỳ thi APMOPS được tổ chức lần đầu tiên tại Việt Nam vào năm 2009.

Kỳ thi APMOPS năm 2024 được tổ chức tại Việt Nam với sự phối hợp đồng tổ chức giữa Tập đoàn Giáo dục Quốc tế KinderWorld và Học viện Hwa Chong, đối tượng tham gia là học sinh lớp 6 của năm học 2023-2024. Kỳ thi gồm 2 vòng:

Vòng 1 tại Việt Nam được tổ chức trực tuyến vào sáng ngày 20/4. Các học sinh làm bài thi trực tuyến tại nhà và được giám sát qua ứng dụng.

Vòng chung kết tại Singapore sẽ được Học viện Hwa Chong quyết định tùy theo tình hình. Ngày dự kiến của vòng chung kết vào 25/5. Nếu vòng chung kết được tổ chức, những thí sinh đạt kết quả cao nhất tại vòng 1 sẽ được mời tham dự tại Singapore.

Nếu vòng chung kết không được tổ chức, các thí sinh sẽ chỉ nhận được một bản mềm chứng chỉ APMOPS vòng 1 do Học viện Hwa Chong cấp.

"Đỉnh cao của kỹ thuật giáo dục là phát triển tự nhiên"

Với các bạn trẻ thuộc thế hệ gen Z, sự khuôn mẫu không còn phù hợp trong môi trường giáo dục hiện đại. "Mỗi bạn có một khả năng, hoàn cảnh, suy nghĩ riêng. Chúng ta không thể ép ai cũng như nhau. Sinh viên cần được thoải mái phát triển theo hướng mình thích, từ đó, tạo nên hiệu quả cao nhất, bộc lộ hết khả năng", ông Kim nhấn mạnh. 

Cũng theo ông Kim, bên cạnh đó, từ những ngày đầu bước vào đại học, các em được hướng dẫn về tinh thần tự học, tự tin và tự lập. Trường Đại học Thăng Long khuyến khích sinh viên đam mê và cống hiến trong công việc, từ đó, xây dựng trách nhiệm với bản thân và xã hội, sẵn sàng đối mặt với mọi thử thách trong cuộc sống.

Một trong những cách để trường tạo nên môi trường phát triển tự nhiên toàn diện cho sinh viên là xây dựng hệ thống phòng tự học nằm chính giữa tòa nhà với loạt thông điệp: Self-study - Think different (Tự học - Suy nghĩ khác biệt); Self-dependent - My way (Tự lập - Con đường của tôi); Self-confident -  My life (Tự tin - Cuộc sống của tôi);  Passion - My love (Đam mê - Tình yêu của tôi) và cuối cùng là Success - True Dream (Thành công - Giấc mơ có thật). Ngoài giờ học chính khóa, sinh viên có thể học tại các phòng này như ở nhà, với bất kỳ phương thức nào phù hợp với bản thân.

Đào tạo kỹ năng thích nghi, tinh thần không ngại khó

Trong một thế giới bất định, xã hội phát triển như vũ bão hiện tại, nhiều ngành là xu hướng ở thời điểm hiện tại, nhưng có thể lại lỗi thời sau bốn năm đại học. Do đó, Phó Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Thăng Long nhận định, trường đại học nên trang bị cho sinh viên nền tảng chuyên môn, song song với việc chuẩn bị tinh thần không ngại thử thách và kỹ năng để thích nghi với bất kỳ ngành nghề nào, kể cả những công việc chưa từng xuất hiện. 

Khi tốt nghiệp, dù không làm đúng ngành học, sinh viên vẫn không ngại thử cái mới nhờ có tinh thần sẵn sàng đối mặt với thử thách và năng lực tự học tốt. Năm 2023, tỷ lệ sinh viên Trường Đại học Thăng Long có việc làm sau tốt nghiệp là 97,71%, thu nhập bình quân là hơn 12,5 triệu đồng, theo thông tin từ đoàn kiểm định đánh giá ngoài trực thuộc Đại học Quốc gia.

"Sinh viên Thăng Long làm được như vậy  bởi các bạn có thể làm bất cứ nghề gì thấy phù hợp và vẫn thành công. Trường trang bị tinh thần không ngại bất cứ điều gì, luôn tự học và học tập suốt đời", ông Kim khẳng định. 

Đây là động lực để trường tiếp tục xây dựng thương hiệu với mục tiêu trở thành trường đại học ứng dụng hàng đầu Việt Nam. Bộ nhận diện mới của Trường Đại học Thăng Long được xây dựng trên nền tảng bốn giá trị cốt lõi: tầm nhìn về ứng dụng thực tiễn; tiên phong trong đầu tư về điều kiện giáo dục; linh hoạt thích ứng với thời đại; đề cao tinh thần tự do, tự chủ trong con người.

Trong sự kiện "Kỷ nguyên Thăng Long", trường tái hiện các giá trị cốt lõi này thông qua nhiều trải nghiệm như đường hầm ánh sáng tạo mãn nhãn cho giảng viên, sinh viên; không gian trưng bày các sản phẩm thời trang trẻ trung mang thương hiệu Thăng Long… cùng nhiều hoạt động đặc sắc khác. 

Thực hành toàn diện trong "đô thị đại học thu nhỏ"

"Chúng tôi tạo nên đô thị đại học thu nhỏ, một môi trường để nhiều thế hệ sinh viên có thể học tập và phát triển tối đa tiềm năng của mình", ông Trương Ngọc Kim chia sẻ. 

Để sẵn sàng thực làm ngay khi tốt nghiệp, sinh viên cần thực hành từ lúc còn ngồi trên ghế nhà trường. Theo đó, Trường Đại học Thăng Long xây dựng hệ thống phòng thực hành mô phỏng thực tế, đồng thời, ứng dụng công nghệ để tạo nên môi trường giáo dục đa trải nghiệm. Tại đây, sinh viên có thể học với mô hình sàn chứng khoán, ngân hàng quốc tế tương tự thực tế; biểu diễn trong hội trường với hệ thống âm thanh tương tự nghệ sĩ nổi tiếng thế giới hay thực hành nghiệp vụ khách sạn tại hệ thống phòng tổng thống, phòng ăn hoàng gia… 

Bích Đào