Nghiên cứu ở Anh cũng đã cho thấy áp thuế đồ uống có đường có thể giúp phòng tránh hơn 19.000 trường hợp mắc bệnh tiểu đường type 2 mỗi năm và giảm gần 270.000 trường hợp răng sâu làm mất hoặc phải trám răng hàng năm.

Tại Việt Nam, nghiên cứu của trường Đại học Y tế Công cộng năm 2022 cũng đã chỉ ra nếu áp thuế tiêu thụ đặc biệt 20% trên giá bán lẻ đối với đồ uống có đường thì tỷ lệ thừa cân và béo phì có thể giảm lần lượt là 2% và 1,5%.

Thứ 2, tăng thu cho ngân sách nhà nước.

Nghiên cứu do Tổ chức HealthBridge Canada, Văn phòng Việt Nam và WHO Việt Nam tiến hành đã ước tính với thuế suất 40% giá bán ra của nhà sản xuất thì sẽ có thể dẫn đến số thu ngân sách là khoảng 17,4 tỷ đồng.

Nguồn thu có được này có thể được tái đầu tư vào các chương trình cải thiện sức khỏe cộng đồng như trợ cấp cho cơ sở hạ tầng, nước uống, hỗ trợ các bữa ăn lành mạnh tại trường học hoặc cung cấp quỹ tài chính cho các chiến dịch truyền thông sức khỏe.

Nó có thể giúp tăng chi cho các hoạt động chăm sóc sức khỏe, các chương trình xã hội và thực hiện các đề án phục hồi kinh tế hậu Covid-19.

Thứ 3, giúp giảm chi phí chăm sóc sức khỏe với các bệnh có liên quan, giảm tổn thất về năng suất lao động trong tương lai. 

Ví dụ, ở Úc, mức thuế 20% đối với đồ uống có đường giúp tiết kiệm chi phí cho chăm sóc sức khỏe lên tới 1.733 triệu đô la Úc. 

Tại Việt Nam, nghiên cứu được thực hiện bởi Đại học Y tế Công cộng đã chỉ ra nếu áp thuế với mức thuế suất để tăng giá bán lẻ lên 20% sẽ dẫn đến giảm tiêu dùng và giảm được 2,1% tỷ lệ thừa cân, 1,5% tỷ lệ béo phì, phòng tránh được 81.462 ca đái tháo đường type 2 và tiết kiệm được 24,55 triệu đô la Mỹ (hơn 600 tỷ đồng) chi phí y tế.

Đã đến lúc Việt Nam cần kiểm soát mạnh mẽ việc tiêu thụ đồ uống có đường

Ở Việt Nam, tiêu thụ đồ uống có đường đã tăng mạnh trong những năm qua. Theo số liệu Euromonitor 2023, tổng tiêu thụ đồ uống có đường đã tăng nhanh (420%) từ 1,59 tỷ lít năm 2009 lên 6,67 tỷ lít năm 2023. Tiêu thụ đầu người cũng tăng nhanh tương ứng, từ mức 18,5 lít/người năm 2009, lên thành 66,5 lít/người năm 2023 (tăng ở mức 350%).

Trong dự thảo thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi, lần đầu tiên nước giải khát có hàm lượng đường trên 5gr/100ml được đưa vào diện áp thuế tiêu thụ đặc biệt. 

Là người theo dõi sự thay đổi trong xu hướng tiêu thụ đồ uống có đường của người Việt trong 10 năm qua, PGS.TS Trương Tuyết Mai, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, cho rằng, chúng ta cần kiểm soát mạnh mẽ các vấn đề liên quan đến đồ uống có đường. 

"Ngoài vấn đề truyền thông, chúng ta cần phải áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường. Và như vậy đây là một trong thời điểm mà chúng tôi cho thời gian rất là phù hợp", PGS Mai nhấn mạnh. 

Chung quan điểm, ThS.BS Nguyễn Tuấn Lâm, Văn phòng WHO tại Việt Nam, cho rằng, việc áp thuế bây giờ rất phù hợp với xu hướng quốc tế. Các nước đã nhận thức vấn đề này sớm hơn Việt Nam và họ đã bắt đầu áp thuế để quản lý sự sử dụng gia tăng của sản phẩm này. Hiện nay đã có hơn 100 quốc gia áp thuế tiêu thụ đặc biệt. 

Theo các chuyên gia, thuế là giải pháp có chi phí thấp nhưng hiệu quả cao trong giảm tiêu dùng các sản phẩm không có lợi cho sức khỏe. Đây cũng là giải pháp dự phòng hữu hiệu đã được WHO và Ngân hàng Thế giới khuyến cáo các nước áp dụng.

Việc áp thuế trên cơ sở cân đối hài hòa lợi ích của các chủ thể Nhà nước, người dân và doanh nghiệp, nhưng cần đặc biệt ưu tiên mục tiêu bảo vệ sức khỏe, phát triển bền vững của đất nước, không vì lợi nhuận đánh đổi sức khỏe nhân dân.

Tại Việt Nam, việc áp thuế đối với nước giải khát có đường đã được đề xuất trong dự thảo Luật thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi). Do đó, thuế suất cần đủ lớn để tác động thay đổi hành vi tiêu dùng theo hướng giảm tiêu thụ mặt hàng này.

Trong dự thảo Luật thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), Bộ Tài chính đề xuất áp mức thuế 10% trên giá bán ra của doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu. Theo tính toán, mức thuế suất này chỉ làm tăng 5% giá bán lẻ. Mức tăng giá bán lẻ như vậy là không đáng kể, chưa đủ để tác động làm thay đổi hành vi tiêu dùng. 

Ví dụ, sản phẩm nước giải khát đang có giá 10.000 đồng/chai sau khi áp thuế tiêu thụ đặc biệt có giá bán là 10.500 đồng/chai. 

Bộ Y tế đề nghị áp thuế suất 40% đối với nước giải khát có đường (hoặc 30% sau tăng lên 40% theo lộ trình).

Cà chua chứa lycopene, một loại chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ tế bào thần kinh khỏi các gốc tự do gây hại. Nghiên cứu từ Trường Đại học Tufts (Mỹ) cho thấy, lycopene trong cà chua có khả năng chống lại sự suy giảm chức năng thần kinh, bảo vệ tế bào não trước quá trình lão hóa và nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.

Trong nghiên cứu này, những người ăn cà chua thường xuyên có khả năng cải thiện trí nhớ và tư duy tốt hơn so với nhóm không ăn.

Cụ thể, các nhà khoa học phát hiện ra rằng lycopene làm giảm sự tích tụ của mảng amyloid-beta, một protein liên quan đến sự phát triển của Alzheimer. Những người tiêu thụ lycopene từ cà chua còn có khả năng cải thiện chức năng thần kinh và trí nhớ lâu dài.

Cà chua bảo vệ dạ dày

Bên cạnh lợi ích cho não bộ, cà chua cũng là thực phẩm hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa, đặc biệt là bảo vệ niêm mạc dạ dày.

Nghiên cứu từ Đại học Khoa học Y tế Tehran cho thấy, cà chua chứa nhiều chất xơ và nước, giúp cải thiện quá trình tiêu hóa, làm dịu các triệu chứng của viêm loét dạ dày và hỗ trợ tiêu hóa thức ăn dễ dàng hơn.

Cà chua cũng được chứng minh là có khả năng phòng ngừa ung thư dạ dày và các bệnh tiêu hóa khác. Nghiên cứu từ Tạp chí Y học Châu Âu (European Journal of Clinical Nutrition) đã chứng minh rằng, nhờ chứa các hợp chất chống oxy hóa mạnh mẽ như: lycopene, beta-carotene và vitamin C, cà chua có thể ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư trong dạ dày.

Lycopene trong cà chua có khả năng ức chế các gốc tự do gây hại trong đường tiêu hóa, giảm thiểu tình trạng viêm và bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi các tổn thương.

Nghiên cứu này cũng chỉ ra rằng, việc tiêu thụ cà chua đều đặn có thể giúp làm giảm đáng kể nguy cơ mắc các bệnh tiêu hóa và ung thư đường ruột.

Ăn cà chua thế nào tốt cho não bộ và dạ dày?

Để tận dụng tối đa lợi ích từ lycopene, nên ăn cà chua chín và đã được nấu chín. Theo một nghiên cứu công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Hoa Kỳ, việc nấu chín cà chua làm tăng khả năng hấp thụ lycopene của cơ thể lên đến 3-4 lần so với khi ăn sống.

Các món ăn như: cà chua xào với dầu ô liu hoặc nấu canh cà chua đều là cách chế biến giúp tăng cường hấp thụ lycopene. Dầu ô liu không chỉ giúp hấp thụ tốt hơn lycopene mà còn mang lại lợi ích chống viêm cho cơ thể.

Cần lưu ý rằng, cà chua sống chứa nhiều axit, có thể gây kích ứng dạ dày nếu ăn khi đói, đặc biệt đối với những người bị viêm loét dạ dày hoặc trào ngược axit.

Nghiên cứu của Trường Đại học Khoa học Sức khỏe và Môi trường Nam California chỉ ra rằng, axit citric và malic trong cà chua có thể làm tăng tiết axit dạ dày, gây khó chịu hoặc ợ nóng.

Để bảo vệ dạ dày, nên ăn cà chua sau khi đã được nấu chín hoặc chế biến kỹ. Khi cà chua được nấu, hàm lượng axit tự nhiên giảm đi đáng kể, giúp dạ dày dễ tiêu hóa hơn. Cà chua nấu chín không chỉ giảm tính axit mà còn giúp giữ lại hầu hết các vitamin và khoáng chất quan trọng như: vitamin C, kali và folate.

Các món ăn như canh cà chua nấu với rau củ là lựa chọn tuyệt vời để làm dịu dạ dày. Đối với những người có hệ tiêu hóa nhạy cảm, cà chua chín nấu chín là sự lựa chọn an toàn và bổ dưỡng.

Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng tỉnh chậm, mệt nhiều, thể trạng gầy, da sạm, củng mạc mắt vàng, run tay, đau họng nhiều, nuốt đau, ho từng tiếng, khạc đờm ít dây máu đỏ. Kết quả nội soi tai mũi họng cho kết quả u xoang lê phải, theo dõi carcinoma (ung thư biểu mô).

Bệnh nhân được chỉ định chuyển tuyến trên điều trị, nghi ngờ ung thư xoang lê. Xoang lê là một vị trí của vùng hạ họng.

Bác sĩ Mai Thị Hạnh, khoa Nội tổng hợp, cho biết, với bệnh nhân này, hiện chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây nên khối u ở xoang lê nhưng rượu có thể là yếu tố liên quan.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), rượu được xếp vào nhóm chất gây nên 7 bệnh ung thư như ung thư khoang miệng, họng, thanh quản, gan, thực quản, đại trực tràng và ung thư vú ở phụ nữ.

Theo WHO, nguyên nhân là do khi sử dụng rượu bia, 95% chất cồn được chuyển hóa qua gan trở thành các hợp chất mới, dưới tác dụng của enzyme alcohol dehydrogenase, rượu được oxy hóa thành acetaldehyde, chất này tấn công DNA làm sinh sôi các tế bào ung thư.

Thêm vào đó, nếu càng uống nhiều rượu, hàm lượng acetaldehyde trong nước bọt sẽ càng gia tăng, góp phần làm tổn thương DNA ở các tế bào niêm mạc miệng, vòm họng, thực quản và đường hô hấp. Do đó, người lạm dụng rượu nhiều năm có nguy cơ ung thư cao hơn so với người bình thường.

Tại sao rượu có thể có hại?

Theo WebMD, rượu xâm nhập vào tế bào của bạn một cách dễ dàng. Nó có thể làm hỏng DNA và tạo ra những thay đổi khác nhau trong cơ thể.

- Hóa chất độc hại: Khi cơ thể phá vỡ ethanol trong rượu, nó sẽ tạo ra một hợp chất được cho là gây ung thư.

- Đột biến DNA: Rượu có thể gây kích ứng và làm viêm các cơ quan và mô của bạn. Khi cơ thể cố gắng tự sửa chữa, nó có thể tạo ra những sai lầm trong DNA của bạn khiến các tế bào ung thư phát triển.

- Nội tiết tố: Rượu có thể làm tăng nồng độ estrogen ở phụ nữ, có thể thúc đẩy sự phát triển của ung thư.

- Các chất dinh dưỡng: Rượu làm cho cơ thể kém khả năng hấp thụ các vitamin quan trọng và các chất dinh dưỡng khác có thể ảnh hưởng đến nguy cơ ung thư. Chúng bao gồm folate, một loại vitamin B.

- Tăng cân: Rượu chứa rất nhiều calo. Thừa cân hoặc béo phì có liên quan đến nhiều loại ung thư.

Để bảo đảm sức khỏe, người dân nên uống dưới hai đơn vị cồn/ngày với nam giới, dưới 1 đơn vị cồn/ngày đối với nữ giới và không uống quá năm ngày trong một tuần.

Một đơn vị cồn tương đương 10 gram cồn nguyên chất chứa trong dung dịch uống. Như vậy, 1 đơn vị cồn tương đương với 3/4 chai/lon bia 330ml (5%); 1 cốc bia hơi 330ml; 1 ly rượu vang 100ml (13,5%); hoặc 1 chén rượu mạnh 30ml (40%).