12 trường đại học tham gia sân chơi mới dành riêng cho sinh viên

Điều này liên quan tới một số vấn đề nghiêm trọng về xã hội và văn hóa Trung Quốc, như sự gia tăng đáng báo động trong các vấn đề sức khỏe tâm thần ở những người trẻ tuổi, từ trẻ em đến sinh viên đại học... Vậy, với nhiều nét tương đồng về tiến trình phát triển,Việt Nam đối diện như thế nào?!

Sự chơi vơi giữa các dòng giá trị

Xin bắt đầu với trường hợp vụt sáng thành “sao” của anh chàng trồng ổi Lệ Rơi – Nguyễn Đức Hậu. Công thức thành danh của anh chỉ đơn giản, gồm bốn yếu tố (1) Thích hát nhưng hát rất dở, (2) Biết sử dụng mạng xã hội, (3) Bất chấp dư luận và (4) Sự phát khùng của xã hội. Câu hỏi đặt ra là tại sao những điều quái gở kiểu Lệ Rơi lại xuất hiện ngày càng nhiều, được lăng – xê, được đón nhận, rồi chấp nhận như một tất yếu?

B.V.S.Bhanusree, Giáo sư Triết học, Đại học Andhara Visakhapatnam, Ấn Độ cho rằng lòng tham con người trong việc tích lũy của cải và thâu tóm quyền lực khiến con người mờ mắt, trở nên hung ác, tàn bạo. Thế giới dần trở nên nhỏ bé nhưng khoảng cách giữa con người với con người ngày càng bị nới rộng. Sự đánh mất "tính người" cần được xem xét như một quá trình tụt hậu, trở về thời đại của sự man rợ thay vì tiến hóa lên nấc cao hơn của giá trị con người.

Ở Trung Quốc, các học giả dễ dàng giải thích sự khủng hoảng giá trị bởi sự đối lập giữa tư duy Khai sáng kiểu phương Tây với truyền thống Nho giáo kiểu phương Đông. Ở nước ta, giải thích như vậy cũng được, nhưng tính đặc thù kiểu Việt Nam có lẽ phức tạp hơn.

Sự phức tạp này có ba khả năng. Khả năng thứ nhất, xã hội hiện đại, hội nhập toàn diện với quốc tế, người ta cởi mở, dễ chấp nhận cái riêng, cái dị biệt, cho phép cái tôi cá nhân ngang hàng, thậm chí phớt lờ số đông, đứng trên cộng đồng. Khả năng thứ hai, đó chỉ đơn thuần là các phương thức “chiêu trò” PR hình ảnh để cầu danh, hoặc mưu lợi vật chất. Khả năng thứ ba, đó là hệ quả tất yếu của quá trình phát triển. Một mặt là nhận thức lệch lạc về giá trị của các cá nhân. Mặt khác phản ánh sự xuống cấp của chuẩn mực đạo đức và sự bất lực của hệ thống giá trị khi không thể phòng ngừa, ngăn chặn, kiểm soát, cũng như trừng phạt.

Thật khó để kết luận chính xác giá trị xã hội đang xấu đi, hay tốt lên với tích chất là một tiến trình của lịch sử! Sự khác biệt trong tư duy, nhận thức và hành động của các thành phần xã hội tạo ra các trào lưu hiện sinh vừa thống nhất, vừa dị biệt, vừa mâu thuẫn.

Cá nhân, cộng đồng và trách nhiệm xã hội

Nhà văn hóa học, Giáo sư, TSKH Trần Ngọc Thêm (Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh) chỉ ra một số sự khác biệt trong quan niệm về giá trị giữa Việt Nam và phương Tây. Ví dụ, khái niệm “Individualism” của phương Tây được hiểu là cái tôi, là bản sắc cá nhân, tức là một giá trị. Trong khi đó, ở Việt Nam, từ “cá nhân” thường bị hiểu theo nghĩa tiêu cực là ích kỷ, độc đoán, tức không phải giá trị xã hội. Một ví dụ khác, khái niệm “Flexible”, ở Việt Nam, được hiểu là linh hoạt, mềm dẻo, tức là một giá trị. Trong khi đó, người phương Tây lại hiểu theo nghĩa tiêu cực, coi đó là người ba phải, dễ bị lung lay, tức không phải là giá trị xã hội. Điều này cho thấy cách hiểu về giá trị là rất khác biệt, đôi khi là đối lập.

Chính vì sự mâu thuẫn đó dẫn đến một câu hỏi. Vậy, giá trị của cá nhân hay chuẩn mực của cộng đồng, cái nào cần có trước, cái nào định hình cái nào?!

Trên thực tế, các nền văn hóa thế giới đều nhất quán về vị trí, vai trò của giá trị xã hội. Giá trị là những khuôn mẫu lý tưởng được xã hội coi trọng, được dư luận đồng tình, được cộng đồng biểu dương. Nói một cách ngắn gọn, giá trị là những gì tốt đẹp nhất được xã hội thừa nhận. Như vậy, giá trị của cá nhân phải gắn trực tiếp với tập thể, với cộng đồng, với trách nhiệm xã hội.

"Giáo dục là vũ khí mạnh nhất mà chúng ta có thể dùng để thay đổi thế giới" - Nelson Mandela

Theo PGS,TS. Nguyễn Tài Đông, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, từ “Responsibility” trong tiếng Anh, nghĩa là trách nhiệm, gồm “Response” tức là phản hồi và “Ability” nghĩa là năng lực. “Responsibility”, trước hết, được hiểu là năng lực phản hồi. Điều đó cho quá trình chủ thể có nghĩa vụ hành động trong sự kết nối, sự phản hồi với cộng đồng tạo ra cái gọi là trách nhiệm xã hội. Và do đó, trách nhiệm xã hội là một giá trị.

Như vậy, con đường ngắn nhất, hợp lý nhất, thành công nhất để khẳng định cái riêng, cái tôi phải là kết nối tốt, phản hồi tốt, đáp ứng tốt trước những tiêu chuẩn của cộng đồng. Như vậy, mọi cái tôi nên băt nguồn từ trách nhiệm xã hội của bản thân. Ở đây, cũng cần lưu ý, việc mượn danh trách nhiệm xã hội cho mục đích cá nhân, khẳng định giá trị bản thân theo những cách vô văn hóa, phản giá trị đều sớm muộn tạo ra những cái tôi cô đơn.

Tiến trình của hệ giá trị Việt Nam

Một bài viết gần đây trên Vietnamnet đề cập đến việc có những “giá trị Người” dù mất đi, nhưng lại được vinh danh, ca ngợi. Những “giá trị Người” với tài năng, nhân cách của mình, biết tôn trọng cộng đồng, hướng cái riêng, niềm đam mê của cá nhân, góp phần làm đẹp thêm sức sống và bản sắc văn hóa dân tộc. Đó là cựu Thứ trưởng Ngoại giao Trần Quang Cơ, giáo sư âm nhạc dân tộc Trần Văn Khê, nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu, nhạc sĩ Phan Nhân. Như vậy, giá trị cũ không mất đi, không phai nhạt, mà vẫn hiện hữu, được ca ngợi và biểu dương.

Vậy, tính thời đại của khái niệm giá trị cần được hiểu như thế nào?

PGS,TSKH Lương Đình Hải, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, cho rằng: bảng hệ giá trị Việt Nam, một mặt chịu thách thức ghê gớm, mặt khác, lại có cơ hội để chuyển đổi, hội nhập và phát triển. Sự biến động hệ giá trị diễn ra dưới nhiều biểu hiện khác nhau: có sự biến mất, triệt tiêu của các giá trị cũ (ví dụ:trung với vua), có sự xuất hiện của các giá trị mới (ví dụ:bình đẳng giới, nhân quyền); có sự thay đổi thang bậc, vị thế của các giá trị (ví dụ: sỹ nông công thương); có sự đổi mới từng phần nội dung các giá trị (ví dụ: giàu có, cần kiệm); thu nhận và cải biến một số nội dung giá trị bên ngoài (dân chủ, tự do ngôn luận); có sự xung động giữa các giá trị (mới và cũ, bản địa và du nhập); có sự tiếp thu, làm giàu thêm hệ giá trị bản địa và có sự mở rộng tầm ảnh hưởng ra khỏi phạm vi dân tộc – quốc gia.

Những phân tích trên cho thấy tính thời đại của hệ giá trị, thực chất, không phải là sự thoái trào, mất đi hay phủ nhận các giá trị cũ, mà là những chuyển dịch trong khuôn khổ đạo đức, luân lý và pháp luật.

Hội thảo quốc tế “Giáo dục giá trị trong bối cảnh hội nhập” diễn ra tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Hà Nội, ngày 4/7/2015

Tiến trình của hệ giá trị Việt Nam cũng cần xác định trên cơ sở một tiến trình văn hóa, tức là biến đổi dựa trên nền tảng khuân mẫu được chấp nhận bởi số đông. Văn hóa không bất biến. Do vậy, giá trị của con người có thể biển đổi. Tuy nhiên, với tư cách là tinh hoa của thời đại, khi một giá trị được định hình, nó sẽ là vĩnh viễn. Do đó, sẽ là ngốc nghếch cho những ai cố tình phớt lờ, đứng lên, đạp lên điều được số đông coi trọng!

Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục và sử dụng cách tiếp cận về tiếp biến văn hóa là phương thức hợp lý để kiểm soát, duy trì và định hình giá trị cho cá nhân và xã hội trong bối cảnh hội nhập hiện nay. Giáo dục sẽ giúp giảm dần những ý tưởng định hình giá trị kiểu Lệ Rơi. Tiếp biến văn hóa là cơ sở để thích ứng với những hiện tượng mới như hôn nhân đồng giới, hay kể cả việc xem xét hợp pháp hóa mại dâm trong tương lai v.v..

Xin kết thúc bài viết với quan điểm của bà Hu Yeping - Giám đốc điều hành Hội đồng Nghiên cứu Giá trị và Triết học Hoa Kỳ: Giáo dục giá trị cần được ghép bởi hai từ “dạy dỗ” và “trau dồi, tu dưỡng” hay “nuôi dưỡng, ấp ủ”. Nghĩa là giáo dục không chỉ là dạy con người kỹ năng, sinh tồn, nghề nghiệp, chuyên môn. Quan trọng hơn, giáo dục là rèn luyện tâm hồn, là nuôi dưỡng tinh thần lành mạnh để phát triển cá tính và bản chất phù hợp của con người. Tiến trình của hệ giá trong bất cứ thời đại nào, chỉ xoay quanh 3 câu hỏi: “Loại hình giáo dục nào chúng ta nên cung cấp?”, “Mẫu người nào chúng ta định “sản xuất ra”? Và “Chúng ta dự định tương lai thế giới loài người sẽ như thế nào”?

(Cảm nhận và suy nghĩ từ Hội thảo quốc tế “Giáo dục giá trị trong bối cảnh hội nhập”)

• Nhạc Phan Linh (giảng viên Học viện Báo chí - Tuyên truyền)
  

“Chúng tôi không đòi hỏi mọi người phải làm việc ở nhà. Chúng tôi yêu cầu được tự quyết định, cùng với nhóm và quản lý trực tiếp, loại hình công việc phù hợp nhất với mỗi người, dù đó là trong văn phòng, làm việc tại nhà hay kết hợp”.

Chương trình thí điểm quay lại văn phòng của Apple bị phản ứng dữ dội vào tháng 6/2021. Thời điểm ấy, Apple cũng phải lùi lịch do làn sóng Covid-19 vào mùa thu và mùa đông. Sau đó, công ty áp dụng cách tiếp cận theo pha để đưa nhân viên quay trở lại, bắt đầu từ tuần 1 lần và tiếp đến là 2 lần một tuần.

Lá thư của Apple Together gọi chương trình là “bước lùi về sự linh hoạt đối với nhiều người trong nhóm”. Giai đoạn cuối của chương trình sẽ có hiệu lực từ cuối tháng 5, theo đó, nhân viên phải có mặt 3 ngày/tuần vào thứ Hai, Ba và Năm.

Họ nêu ra các lý do bất mãn cụ thể với chương trình, từ việc ép nhân viên phải di chuyển không cần thiết gây lãng phí thời gian và cả nguồn lực thể chất lẫn tinh thần đến ảnh hưởng rõ rệt đến sự đa dạng.

Một trong những người tổ chức Apple Together cho biết có khoảng 200 nhân viên Apple đang tham gia vào nhóm. Nỗ lực của họ rất đáng chú ý vì lâu nay, nội bộ Apple thường diễn ra âm thầm và bí mật. Tuy nhiên, mọi thứ đảo ngược vào thời gian gần đây khi nhân viên bán lẻ tại ít nhất 2 cửa hàng Apple Store Mỹ tìm cách thành lập công đoàn, cũng như sáng kiến “Apple Too”, nơi Apple Together được sinh ra.

Ra đời tháng 8/2021 bởi hai cựu nhân viên Apple, Apple Too muốn động viên các nhân viên chia sẻ những câu chuyện về tình trạng phân biệt chủng tộc, phân biệt giới tính và phân biệt đối xử trong công ty để thúc đẩy thay đổi. Một trong hai người đã bị Apple đuổi việc và nói rằng mình bị trả đũa.

Theo CNN, Apple Together soạn thảo lá thứ trong những tuần gần đây sau khi một số nhân viên muốn nêu vấn đề thông qua các kênh nội bộ nhưng không thành công. Cũng có những quản lý muốn được làm việc linh hoạt và thông cảm với nhân viên nhưng càng lên cao, sự thông cảm càng ít đi.

Kết thư, nhóm mượn một câu nói nổi tiếng của cố nhà sáng lập Apple Steve Jobs. “Như Steve từng nói: ‘Không có nghĩa lý gì khi tuyển người tài về và bảo họ làm gì. Chúng ta tuyển người tài để họ bảo chúng ta phải làm gì’. Chúng tôi ở đây, những con người thông minh mà các ngài đã tuyển, và chúng tôi đang nói cho các ngài biết điều cần làm: Xin hãy ra khỏi đường của chúng tôi, không có một giải pháp phù hợp với tất cả, hãy để chúng tôi quyết định cách chúng tôi làm việc tốt nhất và để chúng tôi làm việc tốt nhất trong cuộc đời của mình”.

Du Lam (Theo CNN)

Một hãng công nghệ cho nhân viên làm việc từ xa vĩnh viễn

Nền tảng lưu trú Airbnb không yêu cầu nhân viên đến văn phòng làm việc, trừ một số vị trí nhất định.  

Để tìm câu trả lời, chúng ta sẽ phải quay lại thời điểm Apple Computers Inc. được thành lập. Hai sinh viên bỏ học đại học và là những người bạn của nhau, Steve Jobs và Steve Wozniak, đã tạo ra Apple vào ngày 1 tháng 4 năm 1976. Theo Ann Brashares, tác giả cuốn sách "Steve Jobs Thinks Defferent", cả Jobs và Wozniak khi đó đều muốn tạo ra một chiếc máy tính mà những người bình thường có thể để trong nhà và văn phòng của họ. Nên nhớ rằng đó là năm 1976 và máy tính là những thiết bị chiếm rất nhiều không gian, thậm chí các máy tính cấu hình cao có thể lấp đầy toàn bộ một căn phòng. Jobs và Wozniak đã hợp tác để cùng nhau tạo ra một chiếc máy tính đủ đơn giản và nhỏ gọn để mọi người trên thế giới đều có thể sở hữu nếu họ muốn.

Và Jobs cùng Wozniak đã khởi động kế hoạch của họ bằng cách tạo ra Apple Computer và thiết lập trụ sở công ty ngay trong nhà để xe của gia đình Jobs. Và cùng với sự nhiệt tình và sáng tạo, cuối cùng họ đã có thể chế tạo chiếc máy tính đầu tiên của mình, được đặt tên là "Apple I". Dường như cái tên này ngụ ý rằng từ khóa "Apple" là một cái gì đó có ý nghĩa đối với cả hai, và cũng là một cái gì đó mà họ cảm thấy ấn tượng mạnh mẽ. Không hẳn như vậy.

Steve Jobs nghĩ ra cái tên "Apple Company"

Trong cuốn tiểu sử của Steve Jobs , do Walter Isaacson chấp bút, Jobs nói với tác giả rằng thời điểm đó ông hiện đang thực hiện một trong những chế độ ăn kiêng bằng trái cây của mình. Và ngày ông đặt tên cho công ty - thứ sẽ thay đổi cả cuộc đời ông sau đó - thì ông đang trên đường trở về từ một trang trại táo. Điều này đã được chứng thực trong cuốn tự truyện của Steve Wozniak, vì chính Wozniak là người đã chở Jobs trở về từ sân bay sau chuyến đi đó. Và ông nói rằng tên của công ty được đặt trên chính chuyến xe đó. Rõ ràng, nơi Jobs gọi là "vườn táo" thực chất chỉ là một địa danh chung nào đó. Và theo tiểu sử của chính mình, Jobs đã đề xuất cái tên "Apple Company" vì cho rằng nó nghe "vui vẻ, khích lệ tinh thần và không quá đáng sợ".

Wozniak không bị thuyết phục ngay lập tức. Bởi khi đó, ban nhạc The Beatles nổi tiếng có hãng thu âm của riêng họ tên là Apple Records, và việc thành lập một công ty với cái tên tương tự như vậy có thể gây ra thảm họa cho công ty non trẻ này. Những lo lắng này không phải là không có cơ sở, vì Apple Computer sau đó đã bị Apple Records kiện vì vi phạm nhãn hiệu. Vụ kiện kết thúc bằng một thỏa thuận mà Apple Computer phải trả cho Apple Corps (công ty mẹ sở hữu Apple Records) khoản tiền lên tới 80.000 USD. Đối với công ty mới chớm nở như Apple vào thời điểm đó, đây có thể là một đòn giáng nặng nề. Nhưng ít nhất nó cũng không ngăn cản được thành công sau này của công ty.

Vai trò quan trọng của danh bạ điện thoại

Một cuốn sách khác, có tựa đề "Apple Confidential 2.0", đã tiết lộ rằng hai người đồng sáng lập công ty đã thực sự cố gắng tìm ra cái tên mà họ thích hơn. Rất nhiều cái tên được đưa ra, chẳng hạn như Executex hoặc Matrix Electronics, những cái tên phù hợp hơn Apple khi miêu tả một công ty công nghệ vào thời điểm đó. Nhưng, cả hai dường như vẫn không cùng thích bất kỳ cái tên nào khác, cũng như ngày càng thích cái tên Apple Computer. Vì vậy, đó là cái tên cuối cùng họ đã lựa chọn.

Trong nhiều năm sau, một vài suy đoán đã xuất hiện giải thích tại sao Wozniak và Jobs lại chọn cái tên đó cho công ty của họ. Một trong những lý do phổ biến nhất được biết đến trong giới là việc họ muốn Apple trở thành cái tên công ty đầu tiên xuất hiện trong danh bạ điện thoại. Thời điểm đó, danh bạ điện thoại là một vấn đề lớn và việc đưa công ty vượt lên trên các đối thủ khác về cơ bản là một cách quảng cáo miễn phí. Jobs, người từng làm việc cho Atari trước khi thành lập Apple, cho biết trong một bài thuyết trình năm 1980 rằng Apple Computer được tạo ra vì ông rất thích táo, và một phần vì nó sẽ đứng trước Atari trong danh bạ điện thoại.

Rõ ràng, tất cả lý giải cũng như bằng chứng đã chỉ ra một lý do chính đằng sau cái tên Apple. Đó là, cả Jobs và Wozniak đều rất thích nó. Và có thể, đơn giản vì họ không thể nghĩ ra bất cứ cái tên nào tốt hơn, và trọng tâm của cả hai khi đó cũng không phải là chuyện đặt tên, mà là làm cho công ty này có thể hoạt động được với rất ít hoặc thậm chí không có đồng nào.

Ai có thể nghĩ ra được nhiều năm sau, công ty tạm bợ sinh ra từ trong gara đó lại trở thành một gã khổng lồ công nghệ được công nhận trên toàn thế giới, và sản phẩm của họ luôn đứng đầu bảng xếp hạng doanh số năm này qua năm khác?

Cuộc sống thường kỳ diệu như thế đó.

(Theo Trí Thức Trẻ, Slashgear)

Apple đã khiến thế giới thay đổi như thế nào với iPhone?

Thật khó để tin rằng đã 15 năm kể từ khi chiếc iPhone đầu tiên được ra mắt. Trong suốt một hành trình dài phát triển, iPhone đã khẳng định được vị thế của mình, tạo ra những thay đổi mang tính toàn cầu.