Nhận định, soi kèo Sligo Rovers vs Shamrock Rovers, 00h00 ngày 6/6

Câu chuyện phần nào cho thấy hạn chế của y tế Việt Nam ngày trước. Tiêu chảy từng là nỗi kinh hoàng với sức khỏe của người dân.

Tuy khoa học phương Tây đã phân lập ra các vi khuẩn gây dịch tiêu chảy từ cuối thế kỷ 19, nhưng Việt Nam trước đây vẫn phân biệt các loại tiêu chảy dựa vào triệu chứng: đại tiện như tháo nước, gọi là tả; nếu sốt nóng sốt rét kèm đau bụng, đi lỏng thì gọi là thương hàn; nếu đau quặn bụng, phân lẫn máu gọi là lỵ.

Do điều kiện vệ sinh kém, người dân lúc bấy giờ chủ yếu dùng nước ao hồ, nên dễ dàng lây bệnh. Các dịch tả, lỵ, thương hàn xảy ra quanh năm, gây chết nhiều người, là một trong những nguyên nhân khiến tuổi thọ trung bình của Việt Nam thời đó thấp.

Ngày nay, khoa học đã xác định tên các tác nhân gây tiêu chảy, gồm nhiều loại vi khuẩn và virus. Về vi khuẩn, nguy hiểm nhất có vi khuẩn tả (Vibrio cholera), thương hàn (Salmonella typhi), trực khuẩn lỵ (Shigella)...

WHO thống kê hàng năm toàn thế giới có 16 triệu người nhiễm Salmonella và gần 500.000 người tử vong. Dịch bệnh do Salmonella chủ yếu xảy ra ở các nước đang phát triển, nơi điều kiện vệ sinh còn yếu kém. Ở các nước phát triển, nhiễm khuẩn thực phẩm hiếm khi xảy ra, nhưng không phải không có.

Tháng 1/2024, CDC Mỹ thông báo thu hồi nhãn hiệu thịt charcuterie do nghi nhiễm Salmonella. Đến nay, cơ quan này xác định tổng số ca nhiễm khuẩn Salmonella là 47, tại 22 bang.

Ở Việt Nam, trong ba loại vi khuẩn gây nhiễm khuẩn tiêu hóa hàng đầu, khuẩn tả và lỵ ít thành dịch, nhưng thương hàn thì liên tục gây ra ngộ độc thực phẩm, ảnh hưởng tới hàng trăm người mỗi vụ. Tại sao vậy?

Trong ba loại trên, vi khuẩn tả có sức sống yếu hơn, nên khó gây thành dịch lớn trong điều kiện hiện nay. Vi khuẩn lỵ thì gây bệnh chủ yếu ở đại tràng, gây đau quặn nhưng ít tiêu chảy ồ ạt nên người bệnh có diễn biến nhẹ hơn, hiếm khi lan dịch rộng. Các vi khuẩn đường ruột khác như E.coli cũng gây bệnh nhưng triệu chứng nhẹ.

Còn Salmonella có sức chịu đựng ngoại cảnh tốt, có thể tồn tại trong nước 2-3 tuần, trong phân hoặc nước đá 2-3 tháng, vì thế dễ dàng lây truyền. Vi khuẩn sinh sống và gây bệnh trong hệ tiêu hóa của người cũng như ở nhiều loại gia súc và gia cầm. Vì thế nguồn bệnh có nhiều, khó khống chế hết. Ở người đang mắc bệnh, một lượng lớn vi khuẩn thải ra ngoài sẽ gây ô nhiễm nguồn nước. Người mắc bệnh nhẹ hoặc đã hết triệu chứng vẫn có thể thải vi khuẩn ra môi trường, gọi là người lành mang trùng. Điều này lý giải tại sao dịch bệnh Salmonella cứ diễn ra âm ỉ không dứt, lâu lâu lại bùng lên thành dịch.

Dịch bệnh do Salmonella gây ra thường vào mùa hè, do người dân cần uống nhiều nước, có khi là nước chưa khử trùng, nước đá, ăn hoa quả tươi... là những nơi vi khuẩn có thể tồn tại lâu dài. Mùa hè cũng là có nhiều hoạt động du dịch, tập trung đông người, nên việc chế biến, bảo quản thực phẩm không đảm bảo, dễ nhiễm khuẩn.

Vi khuẩn Salmonella sinh sôi gây bệnh trong hệ thống ruột non, sản sinh ra độc tố, làm niêm mạc ruột xung huyết và tăng tiết dịch gây tiêu chảy ồ ạt. Độc tố của vi khuẩn gây nhiễm độc nhiều cơ quan khác. Số lượng vi khuẩn cao có thể gây nhiễm trùng máu. Người bệnh có thể tử vong vì mất nước hoặc do nhiễm trùng nhiễm độc các cơ quan khác.

Vì thế khi có dấu hiệu nhiễm khuẩn tiêu hóa như sốt cao, đau bụng, nôn, tiêu chảy... cần đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Người bệnh sẽ được truyền dịch để bù lại lượng nước đã mất, được dùng kháng sinh phù hợp để diệt vi khuẩn gây bệnh và các biện pháp khác nâng cao sức đề kháng.

Để phòng bệnh do Salmonella gây ra, đối với mỗi cá nhân, nên triệt để thực hiện ăn chín uống sôi. Chỉ với khẩu hiệu giản dị "ăn chín uống sôi" ngành y tế Việt Nam những năm 1960 dù còn thiếu thốn phương tiện vật chất, đã dập tắt được dịch tiêu chảy ở miền Bắc. Tuy nhiên gần đây nguyên tắc vệ sinh đơn giản này bị coi nhẹ, sao nhãng, gây nên nhiều vụ nhiễm khuẩn tiêu hóa.

Với các cơ sở chế biến thực phẩm, dứt khoát phải tuân thủ nghiêm ngặt tất cả quy định về vệ sinh an toàn. Trước hết phải đảm bảo nguồn nước sạch, không có vi khuẩn gây bệnh. Tiếp theo dây chuyền chế biến phải an toàn, tách riêng thực phẩm sống và thực phẩm chín, có phương tiện bảo quản lạnh đầy đủ. Môi trường chế biến nhà xưởng phải sạch sẽ, xa các nguồn ô nhiễm, không có ruồi, chuột, gián.

Người chế biến phải được khám sức khỏe định kỳ để phát hiện khả năng người lành mang trùng. Khi chế biến phải có đồ bảo hộ, bao tay đầy đủ. Nên nhớ nguồn lây nhiễm vi khuẩn cho thực phẩm đến từ ba hướng: nguồn nước, dụng cụ, và tay người chế biến.

Để thực hiện tốt những biện pháp vệ sinh an toàn thực phẩm còn đòi hỏi vai trò rất quan trọng của nhà chức trách trong việc kiểm tra giám sát thường xuyên và phạt nặng khi có vi phạm.

Những vụ nhiễm khuẩn thực phẩm xảy ra gần đây nhắc nhở mỗi người không được chủ quan, không thể để bóng ma dịch bệnh quay trở lại.

Quan Thế Dân

“Tết nàylại phải về quê, gặp chị dâu, em chồng,... cưới trước, cưới sau đều đã có con.Sợ nhất cái cảnh cô dì chú bác, hàng xóm láng giềng dè bỉu: Lại kế hoạch à? Haytịt rồi? Chỉ muốn cắm đầu vào bếp để chẳng phải gặp ai, chào hỏi ai...”, chịOanh chia sẻ.
 

“Thế bao giờ định có em bé?”

Đó là câu hỏi mà chị Phạm Kiều Oanh (Ba Đình, Hà Nội) sợ nghenhất mỗi lần về quê ăn Tết. Nỗi lòng của chị Oanh cũng như bao phụ nữ hiếm muộnkhác, đều coi Tết là “những ngày đáng sợ nhất”, vì mỗi lần tụ họp gia đình làmỗi lần đối mặt với những câu hỏi như lưỡi dao đâm thấu vào tim: “Thế bao giờđịnh có em bé?”, “Lại kế hoạch à? Hay tịt rồi?”.

Chị Oanh chị lấy chồng đã 3 năm, nhiều lần có thai rồi lạimất. Chị đã làm rất nhiều cách, chịu đựng đau đớn để mong được làm mẹ nhưngduyên vẫn chưa tới.

Chị chia sẻ: “Từ một người rất sợ tiêm, vì con, chấp nhận 1ngày tự tiêm vào bụng mình ngày 2 mũi suốt mấy tháng liền. Đến nỗi mà rốn tímbầm giữa mùa đông. Vẫn chẳng thể giữ nổi... Ngày nắng như đổ lửa cũng như mưaphùn gió bấc, không kể xa xôi chỉ cần có ai mách cũng tới đủ địa chỉ thầy thuốcĐông, Tây, Nam, Bắc. Từ 49kg, cơ thể tôi trữ nước dần sau mỗi lần tiêm nội tiếtgiữ thai, mỗi lần uống thuốc Bắc để phục hồi, thuốc Đông y để cải thiện đã cólúc lên tới 70kg kèm theo bao thứ bệnh mà trước giờ không bao giờ nghĩ tới. Đếnlúc này, tôi cảm thấy không muốn cố. Tôi đành buông xuôi để chờ đợi cái lộc trờicho.

Tôi lao vào công việc. Tôi sợ đi vào chốn đông người. Bởi vìdù có đứng ở nơi đó cũng vẫn sẽ cảm thấy vô cùng lạc lõng. Tôi sợ những ánh mắtthương hại mà người đời dành tặng. Tôi thậm chí không muốn tham dự bất cứ dịpđầy tháng của người quen. Vì nếu chứng kiến cảnh người ta có con bế trên tay,tim tôi như muốn vỡ ra vậy. Đau đớn lắm”.

Sợ chốn đông người, sợ sự “quan tâm” của họ hàng nên chị Oanhrất sợ những ngày Tết phải về tụ họp gia đình.

“Mấy chị em trong nhóm tôi (nhóm hiếm muộn – PV) đang bàn tánrôm rả về chuyện Tết này lại phải về quê, gặp chị dâu, em chồng,... cưới trước,cưới sau mình đều đã có con. Chúc tết anh chị em bạn bè cũng dắt đứa lớn đứa béđi cùng. Rồi họ vô tình hỏi: "Thế bao giờ mới định có em bé?". Vẫn biết đó là sựquan tâm. Nhưng, thực sự nó lại là lưỡi dao đâm thấu vào trái tim. Vâng, chúngtôi cũng là phụ nữ. Cũng đều mong làm mẹ. Nhưng ai biết được: “Khi nào trời cholộc?”. Sợ nhất cái cảnh cô dì chú bác, hàng xóm láng giềng dè bỉu: Lại kế hoạchà? Hay tịt rồi? Nhiều tiền mà không có con cũng vứt.

Rồi những ai may mắn có gia đình chồng làm chỗ dựa vững chắcthì không sao. Chớ rơi vào gia đình gia trưởng, suốt dè bỉu, mặt nặng, mày nhẹ,mỉa mai trách móc. Chỉ muốn cắm đầu vào bếp để chẳng phải gặp ai, chào hỏiai...”, chị Oanh tâm sự.

“Với người phụ nữ, không có con là một điều tồi tệ nhất trênthế gian này, nó còn đau đớn hơn khi chúng tôi phát hiện bản thân mình mắc phảimột căn bệnh hiểm nghèo? Chúng tôi, từ những người sợ kim tiêm, nhưng vì viễncảnh sẽ có một đứa con, chúng tôi không ngại ngần để cho bác sĩ gây mê, gây tê,chích thuốc, mổ xẻ...

Với một người đàn bà bình thường, hạnh phúc là có một ngườichồng thành đạt, có con cái ngoan ngoãn, có tiền, có xe..., nhưng những ngườiđàn bà hiếm muộn chỉ cần duy nhất một điều đó là đứa con. Vậy nên, làm ơn đừnghỏi, hay giả vờ đừng quan tâm. Bởi vì chúng tôi tin vào số phận. Tin vào câu:"Con cái là lộc trời cho". Xin đừng đay nghiến và làm nỗi đau này thêm sâunữa... Xin”, chị Oanh nghẹn lòng.

Tết về như tội phạm chạy trốn

7 năm lấy chồng, 6 năm ăn Tết ở nhà chồng thì có đến 5 giaothừa chị Thu Quỳnh (Mỹ Đình, Hà Nội) đón Tết trong nước mắt. Lý do cũng bởi vợchồng chị chưa có cháu cho ông bà nội bế.

Chị bảo, ông bà mong cháu một thì vợ chồng chị mong con mười.Hai vợ chồng cũng đã vào nam ra bắc, coi khoa hiếm muộn của bệnh viện như nhà,cố gắng mọi cách mà ông trời vẫn chưa thương. Người hiểu chuyện thì thông cảm,người không hiểu chuyện thì hỏi mãi, khuấy mãi nỗi đau của hai vợ chồng.

“Cứ mỗi độ Tết về là vợ chồng tôi như hai tên tội phạm chạytrốn. Chỉ dám về quê vài ngày rồi xin phép lên đi làm luôn. Về cũng chỉ ru rú ởnhà không dám đi đâu, khách đến nhà là hai vợ chồng xung phong vào bếp để đỡphải tiếp chuyện”, chị chia sẻ.

Chị sợ sự quan tâm của mọi người, sợ gặp trẻ con, sợ nhữngtiếng hỏi han. Bố mẹ chồng không nói trực tiếp nhưng cứ gặp trẻ con đến nhà chơilà xuýt xoa, rồi ao ước bao giờ mình mới có cháu. Cô, dì, chú, bác cứ gặp là hỏi“vẫn chưa có gì à?”. Nghẹn cả lòng nhưng hai vợ chồng cũng chỉ biết cười trừ.

“Năm nay chồng đang dụ ở lại Hà Nội ăn Tết. Chồng bảo bậntrực nhưng tôi biết đó chỉ là lý do thôi. Từ ngày biết nguyên nhân hiếm muộn làở chồng, chồng buồn nhiều lắm. Chồng sợ gặp mọi người nên rất sợ Tết”, chị Quỳnhchia sẻ.

Kim Minh

Dám nghĩ dám làm

Chàng trai này là Hoàng Trọng Hoàn (SN 1991, quê Nam Đàn, Nghệ An).

Xuất thân trong một gia đình làm nông, với vẻ ngoài điển trai, tính tình hiền lành, Hoàn luôn gây được ấn tượng tốt với những người tiếp xúc với mình. Ngoài ra, 9x này còn có 'máu' kinh doanh mãnh liệt, dám nghĩ dám làm.

Hoàng Trọng Hoàn (SN 1991, quê Nam Đàn, Nghệ An)

Tốt nghiệp khoa Kinh tế đầu tư của Trường Đại học Kinh tế quốc dân vào năm 2013, không giống như những người bạn chung giảng đường đi xin việc ở các công ty, doanh nghiệp trong nước, Hoàn quyết định qua Australia để tiếp tục học tập và làm việc.

Gần 4 năm ở Australia, với đam mê kinh doanh có sẵn trong người, chàng trai xứ Nghệ đi buôn bán sữa, thực phẩm chức năng, hàng xách tay,… với mục đích kiếm tiền để theo đuổi con đường học tập, tuy vậy việc kinh doanh nhỏ này lại mang đến nguồn thu nhập khá ổn định, ngoài sự mong đợi của anh.

Dành dụm được một khoản tiền, cũng là lúc việc học tập đã hoàn thành, vào năm 2017 Hoàn quyết định rời đất nước xinh đẹp này để đến Nga tiếp tục đeo đuổi đam mê kinh doanh.

Với một người lạ nước lạ cái, việc thích ứng để sinh sống được ở đất nước rộng lớn này là vô cùng khó khăn. Tuy vậy, với bản tính là người nhanh nhẹn, thông thạo ngoại ngữ nên Hoàn nhanh chóng hòa nhập vào cuộc sống nơi đây.

Tại đây, Hoàn chọn chợ Liublino, là nơi tập trung rất đông người Việt để buôn bán quần áo.

Công việc sau đó cũng dần ổn định, việc buôn bán gặp nhiều thuận lợi nhờ được sự giúp đỡ của cộng đồng người Việt tại Nga.

Nhớ về những ngày tháng buôn bán ở nước ngoài, Hoàn cho biết, bản thân mình là một người con đất Việt, cũng như bao người khác đang sinh sống và làm việc ở xứ người đều luôn nhớ về quê cha đất mẹ.

'Với nhiều người, khi công việc đã ổn định với mức thu nhập cao như ở đây thì sẽ ít từ bỏ, nhưng bản thân tôi chưa vướng bận chuyện gia đình, kinh tế nên quyết định sẽ về Việt Nam để phát triển bản thân', Hoàn tâm sự.

Ông chủ chuỗi ăn vặt 'hot trend'

Cuối năm 2018, Hoàn quyết định về Việt Nam để lập nghiệp với con đường kinh doanh bất động sản. Tuy vậy, vào thời điểm này, lĩnh vực bất động sản lại gặp nhiều khó khăn khiến công việc của anh không được thuận lợi.

Trong một lần ngồi ăn vặt vỉa hè với bạn bè, Hoàn chợt nảy ra ý tưởng sẽ mở một chuỗi cửa hàng ăn vặt trên cả nước, sẽ là nơi để các bạn trẻ ngồi lại với nhau vào mỗi tối, thưởng thức những món ăn bình dân và cùng nhau trò chuyện.

Ngoài việc kinh doanh, 9x này cũng thường xuyên làm công tác thiện nguyện.

Trước khi cho ra đời cửa hàng ăn vặt đầu tiên, tháng 3/2019, Hoàn mở một quán chè Khúc Bạch tại Sài Gòn, được nhiều bạn trẻ quan tâm, là địa chỉ 'bỏ túi' trong mỗi dịp bạn bè tụ họp.

Từ hiệu ứng tích cực đó, cuối năm 2019, anh quyết định mở hai cửa hàng bán chè Khúc Bạch và ăn vặt ở Bình Dương và Đồng Nai.

Kết quả ngoài sự mong đợi, các cửa hàng của chàng trai này gây sốt với nhiều người khi món ăn này bất ngờ trở lại sau nhiều năm vắng bóng, cùng với những món ăn vặt 'hot' nhất của giới trẻ.

Mỗi đêm các cửa hàng đón cả trăm lượt khách tới thưởng thức, ngồi tràn ra cả vỉa hè.

Chưa từ bỏ tham vọng, vào đầu năm 2020 anh tiếp tục khai trương cửa hàng thứ tư tại thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang.

Cùng với đó, chuỗi cửa hàng ăn vặt tiếp tục được mở rộng khi các chi nhánh tại Quảng Ngãi, Thanh Hóa, Nghệ An lần lượt khai trương vào giữa tháng 5.

Với chuỗi cửa hàng hiện tại, mỗi tháng 9x này thu về hàng trăm triệu đồng, giải quyết nhu cầu việc làm cho rất nhiều người.

Việc kinh doanh thuận lợi, bước đầu gặt hái được thành quả nhưng chàng trai này luôn khiêm tốn, anh nói: 'So với người khác thì tôi chưa bằng ai đâu, điều tôi vui nhất là đã hiện thực hóa được đam mê kinh doanh. Sắp tới sẽ là quãng thời gian nhiều khó khăn lắm'.

Xuân An

Chè khúc bạch là món ăn thanh mát phù hợp những ngày hè oi nóng. Thay vì ra hàng mua, bạn có thể tự nấu món chè khúc bạch cho gia đình và bạn bè. Dưới đây là cách làm chè khúc bạch thơm ngon, vô cùng dễ dàng.

Liên quan đến vụ chị Phan Thị Hương Giang (SN 1990, trú tại xã Quảng Yên, huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ) tố chồng cũ bạo hành con trai, PV VietNamNet đã có buổi gặp gỡ với anh Trần Văn Cường (chồng cũ chị Giang, hiện trú tại xã Ninh Dân, huyện Thanh Ba). 

Anh Cường cho biết việc đánh cháu H. hôm 26 và 29/3 là do cháu chơi điện tử ở nhà, và thầy giáo có gọi cho anh để nhắc nhở chuyện cháu học hành sa sút. Sau khi đánh con, anh cũng hối hận và xót xa. Còn trước đó, anh khẳng định chưa từng đánh con. 

Anh Cường cho biết thêm, cháu H. vốn có thành tích học tập rất tốt nhưng từ khi được mẹ đẻ là chị Giang mua cho chiếc điện thoại để học online, cháu mải chơi game, quên học. Thành tích học tập cũng vì vậy mà sa sút. Anh Cường và gia đình cũng bày tỏ quan điểm “phải là không cho ăn, không cho uống mới là hành hạ”, đằng này anh nuôi con một mình 6 năm nay rất to cao, béo tốt, “dạy con không nghe thì phải dùng roi vọt để con nên người”.

Tuy nhiên, anh Cường cũng thừa nhận hành động đánh con của mình là sai và hứa sẽ không tái phạm. 

Về việc mẹ 2 cháu muốn giành lại quyền nuôi con, anh Cường cho biết sẽ tôn trọng ý muốn của các cháu. Hiện tại, anh Cường và vợ mới (chị Hiến - nv) đang nuôi cháu H., cháu T. và 1 con chung của 2 người. 

Phía chị Giang và bố mẹ đẻ (ông bà ngoại của cháu H.) mong muốn giành lại quyền nuôi 2 cháu H. và T.

Bố đẻ của chị Giang bày tỏ: “Tôi hi vọng các cháu được sống trong môi trường tốt đẹp, lành mạnh, các cháu được giáo dục, dạy bảo tốt thì mới nên người. Đừng vì những lỗi lầm của người lớn mà khiến con trẻ bị ảnh hưởng tương lai. Gia đình chúng tôi rất mong muốn được đón các cháu về nuôi dưỡng”. 

Sáng ngày 13/4, PV đã liên hệ với ông Nguyễn Đức Thành, Chủ tịch UBND xã Ninh Dân (huyện Thanh Ba, Phú Thọ) để hỏi về các quyết định liên quan đến vụ việc nói trên. Tuy nhiên, ông Thành từ chối trả lời với lý do bận họp và hẹn sang ngày hôm sau. 

Như VietNamNet đã đưa tin, ngày 28/3 chị Phan Thị Hương Giang nhận được tin báo con trai tên H. bị bố đẻ là anh Trần Văn Cường đánh đau hôm 26/3. Chị Giang đã đến gặp con và thấy tình hình nghiêm trọng, trên cơ thể cháu H. có nhiều vết bầm tím nên đã báo các cơ quan có thẩm quyền xuống xem xét, kiểm tra.

Chị Giang cho rằng, việc anh Cường đánh con gây thương tích, thâm tím ở chân là hành vi bạo hành, ảnh hưởng nghiêm trọng tới tâm lý của cháu H. Chị cũng khẳng định, đây không phải là lần đầu tiên anh Cường đánh con. Chị đã được bà nội và các cháu nhiều lần kể về việc các con bị anh Cường đánh, nhưng những lần đó chỉ là vụt một vài roi và không khiến con chị mang thương tích nặng nên chị cũng bỏ qua. 

Nguyễn Thảo – Thanh Bình