Báo VietNamNet xin trân trọng giới thiệu hồi ức của nhà toán học Phan Thị Hà Dương về người bố đáng kính của mình.

GS. Phan Đình Diệu (1936 – 2018)

Tôi không còn nhớ bài thơ đầu tiên tôi được học là bài nào, có lẽ đó sẽ là một bài từ thời mẫu giáo, hay xa hơn nữa từ thời nhà trẻ, vì tôi, như tất cả bọn trẻ con thời ấy, đều đi nhà trẻ từ ngày một tuổi.

Tôi không còn nhớ lần đầu tiên tôi biết đọc là khi nào, có thể là trước khi đến trường, vì tôi, như tất cả bọn trẻ con muôn đời, thích tập đọc những bảng chỉ đường, những biển hiệu dọc phố.

Nhưng tôi nhớ, chẳng bao giờ tôi có thể quên, bài thơ đầu tiên mà tôi tự cầm sách đọc, đọc và yêu thích, đọc và ghi nhớ, đọc và mang theo suốt cuộc đời. Đó là "Buổi sơ khai".

Ngày ấy, tôi, con bé con 8 tuổi, mùa hè mặc váy trắng, nằm trên sàn nhà lát những viên gạch đỏ trong phòng ngoài một căn hộ nhỏ trên tầng 4 khu Giảng Võ. Bố tôi cầm một cuốn sách, hình như bìa màu trắng bạc, không có hình vẽ gì, chỉ một dòng chữ nhỏ: “Thơ Tagore”. Bố tôi đưa tôi và chỉ vào một bài thơ: ”Bài này hay lắm, con đọc đi".

Tôi đã đọc bài thơ trong những hình ảnh thiêng liêng về một nhà thơ râu tóc bạc phơ, hiền từ và đẹp như một vị thánh; về sự ngưỡng mộ sùng kính của những người đọc thơ, khi đến thăm ông lúc về đã đi giật lùi. Những câu chuyện bố kể như in vào đầu tôi, con bé con 8 tuổi, về sự linh thiêng và cao quý của Nhà Thơ.

Tôi đã đọc bài thơ, và ngay những dòng đầu đã thích chí cười với “mẹ ôm chặt bé vào lòng và trả lời nửa cười nửa khóc”. Tôi còn nhớ như in cảm giác sung sướng của đứa bé là tôi lúc ấy khi thấy hình ảnh vừa cười vừa khóc, khi cảm thấy mình hiểu được sự mâu thuẫn của hình ảnh vừa mừng vui, vừa ngộ nghĩnh, vừa xúc động.

Tôi còn nhớ tôi đã hỏi mẹ “ban thờ” là gì và khi mẹ trả lời tôi thấy thật hay biết bao khi trong thơ có những từ thật là lạ, và “ban thờ” là một điều gì đó cao xa hơn nhiều những từ mà tôi biết, “ban thờ” chứ không phải “bàn thờ”.

Tôi còn nhớ “và trong cả cuộc đời của mẹ mẹ nữa kia” đã gieo vào tôi ý niệm về một cái gì đó lồng vào nhau, mẹ của mẹ, mẹ của mẹ của mẹ, và xa nữa, xa xa nữa…

Tôi còn nhớ, mỗi lần tôi đọc bài thơ này cho bố mẹ, cho cả nhà nghe, đến đoạn “khi đương thời con gái”, thể nào mẹ tôi cũng đọc cùng tôi, và gương mặt mẹ bừng lên rạng rỡ.

Tôi đã đọc, tôi đã đọc nhiều lắm, tôi không biết vì sao mình lại thích bài thơ này đến vậy. Lúc nào tôi cũng đọc. Họp mặt khu tập thể, tôi đứng lên ghế đọc cho các cô các bác, các bà nghe. Ngày thi văn nghệ theo các khu nhà các phường, các huyện, tôi diện áo trắng juyp xanh xếp nếp đứng trên bục sân khấu đọc cho cả hội trường nghe. Khi ấy, bọn con trai lớp tôi, những cậu chàng lớp 8, khúc khích cười trêu lúc tôi đặt hai tay lên ngực và đọc “mẹ đã siết chặt con trên ngực mẹ”.

Tôi đã đọc những đêm ru con ngủ những ngày đầu làm mẹ. Dẫu rằng bài thơ trúc trắc nhường này nhưng với tôi nó vẫn êm dịu xiết bao. Khi ấy, mẹ tôi, giờ đây đã là mẹ của mẹ, có lẽ lại như ngày xưa nhẩm cùng tôi đoạn “khi đương thời con gái”.

Có thể là ngày bé tôi đã chỉ hiểu lơ mơ. Có thể là với thời gian, tôi đã thấm hiểu niềm hạnh phúc trong câu trả lời nửa cười nửa khóc. Có thể là đến bây giờ, khi tôi đã có hai con, tôi vẫn chưa hiểu hết bài thơ.

Nhưng tôi luôn thầm cám ơn bố mẹ đã cho tôi đọc bài thơ này vào buổi sơ khai của cuộc sống tâm hồn. Để tôi, trong dấu ấn đầu tiên của tâm hồn mình, trong những bước tiếp theo và mãi mãi, luôn mơ màng rằng trong thơ có ẩn chứa những từ ngữ cao xa, những từ ngữ đa nghĩa, rằng trong thơ những cảm xúc trái ngược, những cảm xúc mâu thuẫn bỗng quyện lại hài hòa, rằng trong thơ điều gần gụi và cái vô cùng sát bên nhau đến thế. Và nếu như nhà thơ viết một bài thơ không chỉ bằng một phút giây tỏa sáng mà bằng một phút giây tỏa sáng cộng với cả cuộc đời mình; thì người đọc thơ đọc một bài thơ không chỉ bằng một đêm xuân khi hình như mưa lất phất bay mà bằng một đêm xuân mưa lất phất bay cộng với cả cuộc đời mình.

Buổi sơ khai

Bé hỏi mẹ:

“Mẹ ơi, con từ đâu đến vậy

Mẹ đã nhặt được con ở tận nơi nào ?”

Mẹ ôm chặt bé vào lòng, và trả lời

nửa cười nửa khóc:

“Con ơi con, con đã được giấu kín trong lòng mẹ

như chính những thèm khát ước mơ của nó.

Con ở trong con búp bê của những món đồ chơi tuổi nhỏ của mẹ.

Và mỗi buổi sáng khi mẹ lấy đất sét nặn ra

hình ảnh Chúa Đời của mẹ

thì mẹ đã nặn đi nặn lại con rồi

Con ở trên ban thờ nơi thờ vị thổ thần

Và khi thờ thần đó, đồng thời mẹ cũng thờ con

Con đã sống trong tất cả mọi niềm hy vọng, thương yêu trong đời mẹ

và trong cuộc đời của mẹ mẹ nữa kia

Con đã được nuôi dưỡng đời này qua đời khác

trong lòng của vị thần linh bất tử đã ngự trị ở nhà ta.

Khi đương thời con gái, trái tim mẹ nở xòe như một đóa hoa.

Con đã lượn quanh nó như một mùi hương phảng phất

Vẻ tươi mát nhẹ nhàng của con

Nở trên chân tay non trẻ của mẹ

như một ánh hồng

trên trời cao

trước buổi bình minh

Con là đứa con cưng của Thượng đế,

là anh em sinh đôi với ánh bình minh

Con đã theo dòng nước trôi xuống cuộc đời trần tục này

và cuối cùng con đã được đặt vào trong lòng mẹ

Khi mẹ ngây nhìn khuôn mặt của con

mẹ như bị ngập trong bao điều bí ẩn,

Và con, vốn là của chung của tất cả mọi người

đã trở thành của riêng của mẹ

Sợ mất con đi, mẹ đã siết chặt con trên ngực mẹ

Không hiểu sự diệu kỳ nào

Đã chiếm lĩnh cái kho vàng trên cõi thế

và đặt con vào đôi tay mảnh khảnh của mẹ đây ?”

(Thơ Tagore, Đào Xuân Quý dịch) 

Phần 2: Bài học sâu sắc mà GS Phan Đình Diệu dạy con gái

Phan Thị Hà Dương

GS Phan Đình Diệu: "Chiều dài nào cho đất nước?"

"Bởi tự rất xa nhìn cái gần mới thật" - Từ bờ Tây của Đại Tây Dương, GS Phan Đình Diệu đã "bao lần gọi tên đất nước" và canh cánh bên lòng câu hỏi "Liệu sẽ là chiều dài nào cho đất nước?".

Với thể thức chạm 8, Dương Quốc Hoàng và Mika Immonen đều chơi rất thận trọng, không mạo hiểm trong những pha đánh của mình. Với khả năng phá bóng và điều cơ tốt, Mika Immonen vượt lên dẫn trước 2-0.

Ở set thứ 3, Quốc Hoàng thi đấu bình tĩnh, giành chiến thắng để rút ngắn còn 1-2. Tuy nhiên, cơ thủ người Phần Lan sau đó thắng liền 4 sét để vượt lên dẫn trước với khoảng cách an toàn 6-1, trước khi kết thúc trận đấu với chiến thắng chung cuộc 8-3.

Thúc thủ trước đối thủ người Phần Lan ở trận ra quân, Quốc Hoàng xuống nhánh thua, gặp Andrew Kong Bu Hong của Hong Kong (Trung Quốc). Cơ hội đi tiếp vẫn còn với Quốc Hoàng, nhưng anh phải cải thiện được phong độ.

Được biết, Quốc Hoàng bị mất ngủ trước giải vô địch thế giới. Vì vậy, cơ thủ Việt Nam cần nhanh chóng lấy lại thể trạng tốt nhất, sẵn sàng cho thử thách tiếp theo tại giải.

Trong khi đó, 3 cơ thủ còn lại của Việt Nam là Tạ Văn Linh, Lường Đức Thiện, Tạ Anh Tuấn cũng đều nhận thất bại ở trận mở màn và phải thi đấu ở nhánh thua như Quốc Hoàng.

Giải pool 10 bi vô địch thế giới 2023 diễn ra tại Las Vegas, từ 28/2 đến 4/3 với sự tham dự của hơn 100 cơ thủ, trong số đó có rất nhiều nhà cựu vô địch thế giới.

Ung thư dạ dày phổ biến tại Việt Nam. Bệnh diễn tiến qua 5 giai đoạn, sớm nhất là tổn thương ở niêm mạc dạ dày, muộn nhất là di căn xa. Ở giai đoạn sớm, triệu chứng bệnh mơ hồ có thể gồm buồn nôn, nôn, khó tiêu, đầy hơi, ăn không ngon. Đến giai đoạn trễ, người bệnh sụt cân không rõ nguyên nhân, đau bụng nhiều, sờ thấy u cục trên vùng bụng, đi ngoài phân đen kéo dài...

Nội soi được xem là tiêu chuẩn "vàng" hỗ trợ phát hiện tổn thương trong lòng ống tiêu hóa, nhất là các tổn thương sớm mà các phương pháp khác không làm được. Hiện, có nhiều máy nội soi kết hợp công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) như Olympus EVIS X1 CV - 1500, Fujifilm 7000. Các máy này được FDA chấp nhận chính thức, bác sĩ lâm sàng trên thế giới công nhận về tính đặc hiệu, độ nhạy.

Công nghệ AI kết hợp hệ thống nội soi hiện đại giúp nâng cao hiệu quả, bác sĩ phát hiện được bất thường rất nhỏ ở đường tiêu hóa như polyp, ổ viêm loét, tổ chức tiền ung thư... AI cũng hỗ trợ bác sĩ xác định và phân loại polyp khi còn rất nhỏ, ở giai đoạn sớm, độ nhạy và chính xác cao. Nếu phát hiện sớm các bất thường này, bác sĩ loại bỏ ngay trong quá trình nội soi, triệt căn ung thư từ sớm. Trường hợp có tổn thương nghi ngờ ung thư, bác sĩ sinh thiết để chẩn đoán tổn thương...

Đồng thời, căn cứ mục tiêu, nội dung dạy học các môn của học kỳ II năm học 2020-2021 để thống nhất, lựa chọn các bài học, tiết học, nội dung dạy trực tuyến cho phù hợp hoặc hướng dẫn học sinh tự học, tự tìm hiểu, tự làm, tự ôn tập…

75 học sinh mầm non Bạch Đằng hết cách ly, vừa trở về nhà hôm 13/2. Ảnh: Báo Hải Dương

Đối với học sinh không có điều kiện học trực tuyến, các cơ sở giáo dục cần có hình thức hỗ trợ phù hợp như đăng tải trên website của đơn vị, gửi tài liệu cho cha mẹ học sinh qua Email, Zalo hoặc in nội dung bài học chuyển cho học sinh thực hiện mà vẫn bảo đảm chấp hành nghiêm túc các biện pháp phòng chống dịch.

Tại Hải Dương, hiện có hơn 300 học sinh từ tiểu học đến THCS vẫn đang phải cách ly tập trung do liên quan đến người mắc Covid-19. Trong đó, có 65 học sinh diện F1 của Trường Tiểu học Hiến Thành (Kinh Môn) đang cách ly tại Trường Mầm non Phạm Thái và Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên thị xã; hơn 180 học sinh, giáo viên trường THCS Sao Đỏ, thành phố Chí Linh, đang cách ly tập trung tại trường. Ngoài ra, có hơn 100 học sinh khối 4 của Trường Tiểu học thị trấn Lai Cách.

PV

Đề xuất cho học sinh Hà Nội học trực tuyến sau Tết

Hôm nay 14/2 (mùng 3 Tết), Sở GD-ĐT Hà Nội đã có tờ trình gửi UBND TP Hà Nội về việc cho học sinh tạm dừng đến trường nhằm đảm bảo công tác phòng, chống dịch Covid-19.

"Nhìn chung, nếu tình hình dịch bệnh được kiểm soát tốt và ổn định như hiện nay thì Sở GD-ĐT Hà Nội sẽ đề xuất cho học sinh đi học trở lại như các tỉnh thành khác. Sở đã trình đề xuất nhưng vẫn phải phụ thuộc sự chấp thuận của UBND TP. Việc này phải được sự tham mưu của ngành y tế", vị này nói. 

Báo cáo tại cuộc họp Thường trực Chính phủ sáng nay (24/2), Phó Chủ tịch UBND TP Chử Xuân Dũng cho biết, đến nay, Hà Nội đã qua 9 ngày không có ca mắc Covid-19 mới.

Theo Bộ GD-ĐT, hiện cả nước đã có 51 tỉnh, thành phố cho học sinh đi học trở lại. Trong tuần tới, bắt đầu từ ngày 1/3, tiếp tục có 8 tỉnh có kế hoạch cho học sinh trở lại trường, chỉ còn 4 tỉnh tùy vào tình hình dịch bệnh sẽ cho học sinh đi học trở lại sau ngày 1/3.

Thanh Hùng

Hà Nội 'chốt' cho học sinh trở lại trường từ 2/3

UBND TP Hà Nội đã đồng ý cho học sinh trở lại trường học từ ngày 2/3/2021 (thứ Ba). Sinh viên, học viên được trở lại trường từ ngày 8/3.

Trong khi đó, với nội dung được quan tâm nhất là 5x5, BTC VBA cho biết mùa giải 2023 đưa trở lại chương trình Draft combine (một hình thức tuyển chọn cầu thủ trước mùa giải) đối với các đội bóng và năm nay tập trung ưu tiên đối với cầu thủ trẻ. 

Mùa giải 5x5 của VBA 2023 có cuộc tranh tài pre-season (đấu khởi động) từ ngày 22 tới 31/5. Thời gian thi đấu chính thức vào ngày 3-6. Lượt bán kết từ ngày 9 tới 16/9 và lượt chung kết là từ 19 tới 30/9. Năm nay là năm thứ 8, giải VBA dành cho 5x5 tổ chức và sẽ có đội bóng thứ 8 tham gia.

Theo kế hoạch hợp tác, VTVcab tham gia với vai trò đồng tổ chức; Đồng sản xuất cho giải đấu VBA, các show truyền hình thực tế bóng rổ; Phát triển nền tảng OTT cho bộ môn bóng rổ trong tương lai.