Bộ TT&TT hợp tác cùng ADB thúc đẩy chuyển đổi số Việt Nam

Một trận chiến quan trọng trên thị trường thương mại điện tử Đông Nam Á vừa nổ ra giữa một bên là ông lớn tới từ Mỹ, cha đẻ của nhiều website mua sắm trên internet, Amazon và một bên là đối thủ nặng ký tới từ Trung Quốc, Alibaba. Cả hai đều có quy mô rất lớn tại quê nhà, cực nhiều tiền và đều đang tìm cách mở rộng ra thị trường quốc tế.

Alibaba, thuộc sở hữu của tỷ phú Jack Ma, đã tiến những bước dài vào thị trường Đông Nam Á, trong khi Amazon thì đang tạo ra thế gọng kìm vây quanh khu vực “béo bở” này và dự kiến là sẽ “tung đòn” ngay trong đầu năm sau.

Đây không phải là lần đầu tiên hai ông lớn này chạm trán nhau. Alibaba đã mở một cuộc tấn công khi thách thức Amazon ngay tại thị trường Mỹ, giống như cách Amazon đã làm đối với Alibaba tại thị trường Trung Quốc. Và cả hai giờ đây đang tiếp tục đương đầu với nhau trên chiến trường Ần Độ.

Vậy hai công ty sẽ chiến nhau như thế nào?

Đòn thế khác nhau

Mặc dù cả hai công ty đều nổi tiếng với tư cách là những ông lớn trong thị trường thương mại điện tử, nhưng mô hình kinh doanh của 2 bên lại không hề giống nhau.

Amazon, dưới sự dẫn dắt của CEO Jeff Bezos, bán hàng hóa trực tiếp cho người tiêu dùng và lưu giữ hàng hóa trên mạng lưới kho bãi của mình.

Trong khi đó, mô hình kinh doanh của Alibaba giống như một chợ điện tử. Trang bán hàng lớn nhất của công ty, Taobao, cung cấp nền tảng cho người bán và người mua trao đổi hàng hóa, tượng tự như eBay. Trang web này không lấy hoa hồng từ người bán nhưng muốn xếp hạng ở vị trí cao hơn trên website, người bán phải trả một khoản phí nhất định. Công ty cũng sở hữu Tmall, nơi những người bán buôn trên toàn thế giới có thể giao thương, mua hàng từ các đại lý Trung Quốc. Alibaba cũng không sở hữu nhà kho nào vì thế việc mở rộng quy mô đơn giản hơn.

Trong vòng vài năm trở lại đây, Amazon đã chuyển hướng sang việc mở các chợ điện tử, nơi công ty có thể kiếm phần trăm từ doanh số. Nhiều người bán có thể lưu giữ hàng hóa tại các kho của Amazon để vận chuyển nhanh chóng tới tay người dùng.

Cả hai công ty đều nắm giữ phần trăm doanh số rất lớn tại quê nhà, cụ thể là Alibaba giữ 80% doanh số bán hàng trực tuyến tại Trung Quốc còn Amazon chiếm 60% tại Mỹ. Bước tiếp theo của cả hai gã khổng lồ này là: chinh phạt thế giới.

Đó là lý do vì sao hai công ty này tìm cách mở rộng ra bên ngoài phạm vi lãnh thổ quê nhà và thậm chí là lần cả sang sân của đối thủ. Alibaba mở dịch vụ điện toán đám mây để cạnh tranh với Amazon Web Service (AWS). Còn về phần mình, Amazon tung dịch vụ vận chuyển hàng Amazon Prime kèm theo dịch vụ stream nhạc và video trực tuyến ngay trên đất Trung Quốc. Sau đó chiến trường được chuyển tới Ấn Độ, nơi Amazon cạnh tranh khốc liệt với hai công ty thương mại điện tử được Alibaba “chống lưng” là Paytm và Snapdeal cũng như một đối thủ quan trọng khác là Flipkart.

Khó khăn lớn

Hai đối thủ này sẽ sớm quyết đấu với nhau tại khu vực Đông Nam Á, thị trường với hơn 600 triệu người dùng tiềm năng. Mặc dù mua sắm trực tuyến chỉ chiếm 5% thị phần bán lẻ tại khu vực, thế nhưng con số này sẽ tăng lên nhiều lần với sự tăng lên của tỉ lệ người dùng smartphone và tầng lớp trung lưu.

Em Trần Văn Mừng, Trưởng nhóm sáng tạo sản phẩm máy pha chế Cocktail tự động bằng smartphone chia sẻ: Sau hơn nửa năm đạt giải từ cuộc thi, ý tưởng và sản phẩm demo của chúng em vẫn nằm “bất động”. Sau khi ra trường, mặc dù vẫn ấp ủ ước mơ sẽ có ngày sản phẩm được phát triển nhưng vì cuộc sống mưu sinh, cả nhóm đều phải tự kiếm việc làm cho riêng mình. Chúng em nghĩ rằng nếu sau này kiếm được nhiều tiền sẽ quay về và phát triển tiếp hoặc tìm kiếm nhà đầu tư. Tuy nhiên, đó chỉ mới là ước mơ, còn hiện tại em làm việc cho một công ty ở quê nhà với mức lương đủ sống nên không biết đến khi nào mới thực hiện niềm đam mê đó của mình.

Không chỉ riêng tại các cuộc thi, hội nghị nghiên cứu khoa học mà những sân chơi dành cho các Start-up cũng không nằm ngoài quy luật này. Cuộc thi Mobile Hackathon khu vực miền Trung được tổ chức vào đầu tháng 11/2016 đã chọn ra sản phẩm đạt giải toàn diện là Ứng dụng chụp ảnh bằng điện thoại Holy Shots, có chức năng nhận diện gương mặt và tự gửi ảnh cho những người có mặt trong hình. Chỉ sau 24 giờ chạy đua để tạo ra sản phẩm, Holy Shots đã thể hiện sự vượt trội hơn so với các sản phẩm khác nhờ sử dụng trí tuệ nhân tạo - một công nghệ vẫn còn khá mới mẻ và đang thu hút sự quan tâm của giới công nghệ trên thế giới.

Tuy có nhiều triển vọng phát triển nhưng các lập trình viên của nhóm cho biết sau cuộc thi Mobile Hackathon, nhóm vẫn chưa biết sẽ làm gì để phát triển sản phẩm của mình vì thiếu khả năng tài chính và kinh nghiệm. Em Nguyễn Hữu Trình, thành viên của nhóm phát triển ứng dụng Holy Shots cho biết: Hiện tại nhóm đưa sản phẩm đến với những cuộc thi khác để tìm kiếm nhà đầu tư và nhóm rất cần những người đã khởi nghiệp thành công chia sẻ những kinh nghiệm, bí quyết để phát triển. Trình chia sẻ thêm lý do hiện tại các thành viên trong nhóm vừa tìm được việc làm nên khá bận rộn, do vậy kế hoạch tiếp theo cho sản phẩm vẫn chưa hoàn thiện.

Thầy Vũ Văn Thanh (Giảng viên khoa Điện tử viễn thông, Trường Đại học Bách khoa Đà Nẵng), người có nhiều kinh nghiệm trong việc hướng dẫn sinh viên tham dự các cuộc thi nghiên cứu khoa học của thành phố và toàn quốc chia sẻ: Hầu hết các dự án thường chỉ dừng lại ở các giải thưởng. Có hai lý do chính, một là thiếu vốn để hoàn thiện và được thương mại hóa; hai là, sau cuộc thi, các em thường phải trở lại với guồng quay bài vở, thi cử hoặc tìm kiếm việc làm. Khi không được nuôi dưỡng một cách thích hợp, việc các ý tưởng, dự án “chết yểu” là điều dễ hiểu.