Nhóm nam sinh Bách khoa lọc không khí trong nhà bằng… cây tảo

Đứng trước thực trạng ấy, dưới sự hướng dẫn của PGS.TS Đoàn Thị Thái Yên, một nhà nghiên cứu đầu ngành về tảo, nhóm đã đưa ra giải pháp “xanh” để cải thiện chất lượng không khí một cách tối ưu là sử dụng cây tảo.

Cây tảo mà nhóm Tân Lập sử dụng có tên Spirulina. Loại tảo này cho năng suất lọc khí tương đương gấp nhiều lần cây xanh.

“Hệ thống ứng dụng nguyên lý bơm dâng trong việc nuôi trồng tảo giúp cải thiện chất lượng không khí. Chỉ cần cắm điện, đặt vào góc phòng là sẽ có một bầu không khí trong lành”, Lập nói.

Hệ thống hiện tại mà nhóm đang thiết kế phù hợp đặt trong căn phòng khoảng 25m2. Tảo trong quá trình quang hợp sẽ hấp thụ khí CO2 và tạo ra một lượng khí oxy nhất định.

Lập cho biết, tùy mục đích và nhu cầu của người sử dụng, hệ thống có thể được thiết kế phù hợp và mang tính thẩm mĩ hơn. Tổng chi phí để hoàn thiện một sản phẩm như vậy khoảng 12 triệu đồng.

Đánh giá cao về tính ứng dụng trong việc cải thiện chất lượng không khí, sản phẩm của nhóm đã được trao giải nhất trong Hội nghị sinh viên nghiên cứu khoa học cấp trường.

Nhóm cũng mong muốn tới đây sẽ cải thiện sản phẩm hơn nữa, có thể nhân rộng tới các gia đình và các văn phòng.

Nguyễn Thị Vân Anh đến từ Viện Khoa học và Công nghệ Môi trường

Nếu như sản phẩm của nhóm sinh viên đến từ Viện Khoa học và Công nghệ Môi trường hướng tới mục tiêu giúp cải thiện chất lượng không khí trong nhà thì nhóm sinh viên đến từ Viện Kỹ thuật Hóa học lại tạo ra những sản phẩm sinh học hữu ích làm từ… vỏ trấu.

Nguyễn Thị Vân Anh – thành viên trong nhóm cho biết, hàng năm, Việt Nam có khoảng 7,5 triệu tấn trấu nhưng chỉ có 5-10% trong số đó được sử dụng làm chất đốt. Ngoài ra, có khoảng 15% được sử dụng làm phân bón hữu cơ.

“Bọn em nhận thấy trấu là thành phần dễ kiếm, giá thành rẻ mà còn chế tạo ra được nhiều sản phẩm sinh học có tính ứng dụng cao. Vì vậy chúng em đã sử dụng trấu để tạo ra các sản phẩm như: Nanosilica, Nanoceelulose; tạo ra mặt nạ làm sạch và dưỡng ẩm cho da”, Vân Anh nói.

Với các sản phẩm mặt nạ làm đẹp, Vân Anh cho biết, nhóm đã giữ lại những hoạt chất có lợi cho da. Những hoạt chất này ở dạng  nano sẽ thẩm thấu vào từng lỗ chân lông và cuốn sạch bụi bẩn. Bên cạnh đó, sản phẩm còn bổ sung trà xanh có tính chất kháng khuẩn, chống oxy hóa và giúp mềm mịn da hơn.

“Chính vì không có chất bảo quản nên hạn sử dụng của sản phẩm chỉ tối đa khoảng 30 ngày ở nhiệt độ dưới 10 độ C. Nhưng bù lại, nó có tác dụng rửa sạch sâu bụi bẩn, chất nhờn và vi khuẩn,… Sau khi sản phẩm ra mắt, mọi người sử dụng thử đều đánh giá sản phẩm không gây kích ứng và phù hợp với mọi loại da”, Vân Anh hồ hởi khoe.

Ngay khi tham gia Hội nghị sinh viên nghiên cứu khoa học, đề tài “Chế biến trấu thành sản phẩm sinh học” đã được đánh giá cao và giành giải Nhất. Vân Anh mong muốn, trong tương lai, nhóm sẽ tiến hành cải tiến thời gian bảo quan sản phẩm lâu hơn.

“Chúng em cũng rất mong muốn có thể tiếp tục điều chế và ứng dụng nano vào những sản phẩm vật liệu siêu nhẹ, siêu bền. Ví dụ như ở những vùng nước nổi sẽ có những ngôi nhà siêu nhẹ có thể nổi lên tùy vào địa hình khu vực”.

Chế biến trấu thành sản phẩm làm sạch và dưỡng da

“Hệ thống ”cây tảo” giúp cải thiện chất lượng không khí trong nhà” và “Chế biến tích hợp trấu thành các sản phẩm sinh học” là 2 trong số 20 đề tài đạt giải Nhất tại Hội nghị sinh viên nghiên cứu khoa học của Trường ĐH Bách khoa Hà Nội năm nay.

Trong những kỳ sinh viên nghiên cứu khoa học gần đây, sinh viên Trường ĐH Bách khoa Hà Nội đã có nhiều sản phẩm nghiên cứu độc đáo với tính ứng dụng thực tế cao như: Robot giúp việc nhà tự động; Chế biến tích hợp trấu thành các sản phẩm sinh học; Hệ thống điều khiển máy cắt dứa tự động; Mô hình xe điện tự hành; Sản phẩm bia thủ công hương vị trái cây…

Với định hướng “gắn kết nghiên cứu với đào tạo, sáng tạo và khởi nghiệp, thúc đẩy chuyển giao tri thức và thương mại hóa sản phẩm”, Hội nghị Sinh viên nghiên cứu khoa học đã thu hút sự tham gia của 20 Khoa, Viện với 313 công trình, trong đó có 193 báo cáo được lựa chọn thuyết trình trước hội đồng, 161 báo cáo trình bày dưới dạng poster tại 21 phân ban chuyên môn.

Trường Giang

3 nhà khoa học được trao tặng Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2019

- Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh đã phê duyệt đề xuất trao tặng Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2019 cho 3 nhà khoa học được Hội đồng giải thưởng đề nghị.

Tại hội thảo, nhiều ý kiến được đưa ra nhằm khắc phục những bất cập còn tồn tại của giáo dục đại học (GDĐH) Việt Nam.

“GDĐH Việt Nam nên xây dựng theo mô hình university thực sự”

GS Lâm Quang Thiệp - nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học, Bộ GD-ĐT - cho biết giai đoạn 1990, Bộ đã đề nghị xây dựng 2 đại học quốc gia và 3 đại học vùng theo mô hình đại học đa lĩnh vực. Tuy nhiên, việc thực hiện này đã diễn ra không đúng như thiết kế.

Lý do chủ yếu là các trường thành viên phản đối việc sáp nhập vì mất nhiều ghế “quản lý”. Các nhà tổ chức phải thỏa hiệp bằng cách hứa hẹn giữ nguyên vị trí các trường thành viên, do đó các quy chế tổ chức được xây dựng theo mô hình “đại học hai cấp”.

Mô hình này đã làm vô hiệu hóa hoàn toàn các ưu thế của mô hình đai học đa lĩnh vực. Trước những nhược điểm ấy, GS Thiệp đề xuất hệ thống GDĐH của Việt Nam nên xây dựng theo mô hình university thực sự.

Muốn vậy, theo ông, tùy theo điều kiện cụ thể nên xử lý một đại học hai cấp theo một trong hai giải pháp. Thứ nhất, cho phép các trường thành viên đơn ngành, đơn lĩnh vực phát triển thành các university và đại học hai cấp biến thành một tập đoàn các university.

Thứ hai, đại học hai cấp chuyển thành một university đơn nhất thực sự, thay đổi bộ phận điều phối trung gian thành cấp điều hành trực tiếp; toàn bộ university có một chương trình đào tạo chung.

GS Lâm Quang Thiệp cũng đề xuất Việt Nam nên xây dựng hệ thống GDĐH đẳng cấp thế giới hơn là tập trung phần lớn nguồn nhân lực của mình để tạo ra số ít các trường đại học đẳng cấp thế giới.

“Hệ thống GDĐH mang đẳng cấp thế giới là hệ thống mạnh, đa dạng, phân tầng, đáp ứng có hiệu quả các yêu cầu khác nhau của sự phát triển kinh tế xã hội và nhu cầu học tập”.

TS Lê Viết Khuyến, Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam cũng nhìn nhận, nguyên nhân làm cho các trường đại học đa lĩnh vực ở Việt Nam chưa thể hiện được sức mạnh tổng hợp của mình như đại học đa lĩnh vực đích thực là do chưa phải là một chỉnh thể thống nhất. Chúng chỉ được vận hành dưới dạng một “tập đoàn đại học” hay “liên hiệp các trường đại học chuyên ngành”.

Mặt khác, về mặt pháp lý, các trường thành viên đã được Nhà nước công nhận có tư cách gần như một trường đại học độc lập, làm cho hoạt động của các đại học đa lĩnh vực trở nên rời rạc và vô hiệu hóa các trường này.

Để các trường đại học đa lĩnh vực thực sự trở thành những “quả đấm thép” của GDĐH Việt Nam, một trong những giải pháp được TS Khuyến đưa ra phải trao quyền tự chủ, đồng thời đề nghị xóa đi cơ chế bộ chủ quản.

“Khi đó, bộ chủ quản chỉ cử một người tham gia vào hội đồng trường để điều hành, chứ không phải bắt hội đồng trường phải báo cáo công việc và có đồng ý hoặc không. Nếu chấp nhận cơ chế trao quyền tự chủ cho nhà trường thì phải bỏ cơ chế bộ chủ quản”, ông Khuyến nói.

Nên giảm bớt trường công lập

Cũng tại hội thảo, TS Nguyễn Bá Cần, nguyên Phó vụ trưởng Vụ Cơ sở vật chất, thiết bị trường học (Bộ GD-ĐT) đã chỉ ra những điều chưa đạt được trong việc quy hoạch mạng lưới cơ sở GDĐH ở Việt Nam.

Theo TS Cần, hầu hết các cơ sở GDĐH dù định hướng nghiên cứu hay định hướng ứng dụng đều tập trung ưu tiên cho mở rộng tuyển sinh đầu vào đào tạo đại trà. Hoạt động đào tạo tinh hoa và nghiên cứu khoa học của các trường thuộc tốp trên chưa thể hiện được vai trò đầu tàu, chi phối, hỗ trợ cho các cơ sở thuộc tốp trung và tốp dưới.

Về số lượng và quy mô sinh viên đào tạo tại các cơ sở đều tăng về số lượng nhưng không tăng tỉ lệ phần trăm theo quy hoạch.

Ông Cần lấy dẫn chứng, năm 1995, cả nước có 23 cơ sở đào tạo ngoài công lập với quy mô đào tạo là 54.100 sinh viên, chiếm 14,7% tổng số quy mô sinh viên của cả nước. Đến năm 2018, số cơ sở đào tạo ngoài công lập tăng lên thành 65, với quy mô là 267.530 sinh viên, chiểm tỷ lệ 15,7% tổng số quy mô sinh viên.

“Như vậy, trong suốt 23 năm, tỷ lệ sinh viên đại học ngoài công lập so với tổng quy mô sinh viên của cả nước chỉ tăng đúng... 1%, trong khi mục tiêu đặt ra là 30% trong năm 2020”, ông Cần cho biết.

Trong khi đó, ông Trần Đức Cảnh, chuyên gia tư vấn cho nhiều đại học tại Hoa Kỳ, thành viên Hội đồng quốc gia giáo dục và phát triển nguồn nhân lực Việt Nam giai đoạn 2016-2021, đưa ra đề xuất nhằm tái cấu trúc hệ thống các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2020-2045 phù hợp với mô hình phát triển nguồn nhân lực cùng giai đoạn.

Ông Cảnh kiến nghị Nhà nước nên có chủ trương tập hợp số lớn đại học cùng chuyên ngành thành đa ngành, giảm số trường đại học công lập từ 171 trường xuống còn khoảng 160 trường nhằm quản lý và phân phối nguồn lực hiệu quả.

Nếu thực hiện tái cấu trúc đại học, cao đẳng theo quy mô nói trên, ông Cảnh nhận định sẽ giúp Việt Nam có được nguồn nhân lực có cơ cấu hợp lý, thích ứng với sự thay đổi liên tục của thị trường lao động. Đến năm 2045, dân số Việt Nam có bằng đại học (4 năm) tăng từ 9,3% đến 20% đáp ứng nhu cầu quản lý, kỹ thuật và chuyên môn.

Thúy Nga – Thanh Hùng

Thủ tướng: Không để tự chủ đại học "gây rối loạn"

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị sớm đưa vào chương trình giảng dạy của các trường vấn đề khởi nghiệp một cách sâu sắc và thực tế hơn. Ươm mầm khởi nghiệp là một mục tiêu của đại học.