>> Công trình Nobel Y học 2018 được ứng dụng điều trị ung thư tại Việt Nam

>> 2018, Việt Nam đang ở đâu trên bản đồ ung thư thế giới?

Giá đắt, chỉ áp dụng giai đoạn di căn

Giải Nobel Y học 2018 vừa qua được trao cho 2 nhà khoa học danh tiếng là GS Tasuku Honjo (76 tuổi, ĐH Kyoto, Nhật Bản) và GS James P. Allison (70 tuổi, ĐH Texas, Mỹ). Cả 2 cùng nghiên cứu ra một liệu pháp điều trị ung thư mới.

Thực tế, 2 nhà khoa học trên đã tìm ra liệu pháp miễn dịch từ những năm 90 thế kỷ trước, sau đó các công ty dược đã nghiên cứu, sản xuất ra nhiều loại thuốc là các kháng thể đơn dòng giúp tế bào miễn dịch nhận ra tế bào ung thư và tiêu diệt.

ThS. Phạm Tuấn Anh, Phó trưởng khoa Điều trị theo yêu cầu, BV K cho biết, cách đây 4-5 năm, thời điểm các thuốc nghiên cứu giai đoạn 3, Việt Nam cũng cùng tham gia thử nghiệm. 

Sau khi đã có những bằng chứng rõ ràng về hiệu quả và có hướng dẫn quốc tế, từ cuối 2017, Bộ Y tế chính thức cấp phép sử dụng thuốc miễn dịch Pembrolizumab trong thực hành lâm sàng điều trị ung thư tại Việt Nam.

Hiện tại, thuốc này đã được áp dụng tại nhiều bệnh viện trên cả nước: BV K, Chợ Rẫy, Ung Bướu TP.HCM, Bình Dân TP.HCM... Tại BV K, hiện có khoảng 20 bệnh nhân đang điều trị theo phương pháp này. 

PGS.TS Lê Văn Quảng

PGS.TS Lê Văn Quảng, PGĐ BV K cho biết thêm, dù là thuốc mới nhưng không phải bệnh nhân nào cũng có chỉ định dùng, phụ thuộc vào bệnh cảnh, giai đoạn, đặc điểm sinh học của từng người.

Hiện tại, các hướng dẫn đều chỉ áp dụng cho trường hợp ung thư di căn, khi các phương thức khác không còn hiệu quả. Các giai đoạn sớm hơn chưa có chỉ định lâm sàng.

Tuy nhiên giá thành của thuốc miễn dịch này khá đắt, chi phí từ 60-120 triệu đồng/chu kỳ, mỗi chu kỳ gồm 3 lọ, mỗi lọ cách nhau 3 tuần, cứ thế lặp lại và hiện bảo hiểm vẫn chưa chi trả.

Mới gây, Quỹ Hỗ trợ bệnh nhân ung thư - Ngày mai tươi sáng đã làm việc được với đơn vị cung cấp thuốc đề nghị hỗ trợ chi phí. Theo đó người bệnh tự chi trả 4 chu kỳ sẽ được hỗ trợ thêm 2 chu kỳ trong suốt quá trình sử dụng thuốc nhưng đây vẫn là chi phí khổng lồ, không phải bệnh nhân nào cũng tiếp cận được.

Ngăn khối u nhưng không triệt để

TS.BS Đào Văn Tú, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng, BV K cho biết, đến nay Việt Nam chưa có nghiên cứu độc lập nào về tính hiệu quả của thuốc Pembrolizumab, tất cả đều dựa trên thành quả của các nghiên cứu trên thế giới.

“Theo các nghiên cứu, các thuốc điều trị miễn dịch có tác dụng giảm khối u, kéo dài thời gian sống thêm, cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân”, TS Tú thông tin.

Thuốc được chỉ định nhiều nhất cho ung thư thư hắc tố, ung thư phổi, tiếp đến là ung thư đường tiết niệu như thận, bàng quan, ung thư đầu cổ, ung thư gan, gần đây có thêm ung thư đường tiêu hoá, ung thư buồng trứng.

Đánh giá trên từng bệnh nhân cho thấy, thuốc có hiệu quả với một số loại ung thư, tình trạng được cải thiện, khối u không còn bị di căn.

TS Đào Văn Tú nhấn mạnh, thuốc miễn dịch không thể điều trị triệt để được khối u

Đơn cử như trường hợp nữ bệnh nhân 60 tuổi mắc ung thư phổi giai đoạn cuối, di căn nhiều bộ phận, tiên lượng sống chỉ 4-5 tháng nhưng sau 3 đợt điều trị bằng phương pháp miễn dịch, đến nay đã sống được hơn 1 năm.

Trường hợp khác là bệnh nhân ung thư u hắc tố đã di căn xương và phần mềm dưới da, vào viện không đi lại được. Sau 7 tháng áp dụng liệu pháp miễn dịch, các khối u “tan” nhanh, khối u dưới da và xương biến mất, bệnh nhân đã đi lại được. Tuy nhiên sau 8 tháng, các tế bào ác tính lại xuất hiện ở vị trí khác.

Một bệnh nhân bị ung thư vòm họng bị tái phát, di căn, đã điều trị bằng thuốc nhắm trúng đích nhưng thất bại, sau 3 chu kỳ điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch, bệnh nhân đáp ứng tốt, khối u ở cổ giảm dần.

“Tuy nhiên đây không phải loại thuốc có thể chữa khỏi được ung thư, chỉ dùng điều trị ở giai đoạn di căn, chủ yếu để ngăn chặn sự phát triển của khối u chứ không điều trị triệt để được. Để tăng cường hiệu quả, cần kết hợp với các phương pháp truyền thống khác”, TS Tú nhấn mạnh.

Thêm nữa, liệu pháp này ở Việt Nam còn rất mới, số lượng bệnh nhân ít nên chưa có đủ số liệu để khẳng định tính hiệu quả.

PGS Quảng chia sẻ thêm, ung thư luôn đa hình thái tế bào, có rất nhiều gene tham gia vào quá trình sinh tế bào ung thư nên bất kỳ thuốc nào cũng chỉ đánh vào được một vài gene, một vài điểm nên một loại thuốc không thể có hiệu quả cho tất cả.

Như thuốc Pembrolizumab (kháng thể đơn dòng ức chế thụ thể PD-1) chỉ áp dụng cho các trường hợp di căn có mức độ biểu hiện thụ thể PD-1 trên khối u lớn, mức độ càng cao, khả năng đáp ứng điều trị càng tốt.

“Với điều trị miễn dịch là dùng kết hợp với các phương pháp truyền thống trước đó. Nếu dùng đơn liệu pháp miễn dịch phải có tiêu chuẩn riêng. Với ung thư phổi, PD-1 phải đạt trên 50% nhưng với các phương pháp truyền thống chỉ cần 30% đã điều trị rồi”, PGS Quảng nói.

Theo PGS Quảng, trước đây, ung thư là án tử nhưng giờ tuổi thọ bệnh nhân đã được cải thiện rất nhiều, tỉ lệ sống thêm nhiều hơn.

Trong 5-10 năm nữa, bệnh nhân ung thư có thể có thêm nhiều lựa chọn khi các nghiên cứu lâm sàng với các thuốc ức chế miễn dịch ở giai đoạn sớm có kết quả. Còn hiện tại, quan trọng nhất vẫn là phòng ung thư và không phủ nhận các phương pháp truyền thống như phẫu thuật, xạ trị, hoá trị, thuốc nhắm trúng đích.

Thúy Hạnh

Thiếu nữ Hà Nội 18 tuổi rụng rời phát hiện ung thư vú

Trong y văn, có rất ít trường hợp ung thư vú dưới 20 tuổi, nhưng ngay tại BV K tiếp nhận không ít bệnh nhân tuổi đời còn rất trẻ.

Ngay trước đó, Sở TT&TT Hà Nội đã cho biết, trong báo cáo của Sở Y tế Hà Nội ngày 16/8, qua giám sát 13.579 trường hợp ho, sốt được người dân phản ánh qua các ứng dụng công nghệ phòng chống dịch như Bluezone, tokhaiyte.vn, thành phố đã ghi nhận 95 trường hợp dương tính với SARS-CoV-2.

Từ các ca F0 này, cơ quan y tế đã mở rộng rà soát, tiếp tục xét nghiệm những trường hợp liên quan và phát hiện thêm 691 ca mắc tại cộng đồng. Tổng số ca F0 phát hiện được từ hoạt động giám sát người có triệu chứng nghi ngờ chiếm khoảng 40% số ca mắc ghi nhận của toàn thành phố trong đợt dịch thứ tư.

Không chỉ tại Hà Nội, việc ứng dụng khai báo y tế điện tử, quét QR để kiểm soát người ra vào các bệnh viện, cơ quan, công sở, địa điểm công cộng… cũng đã giúp nhiều địa phương, tiêu biểu như Hải Dương, Bắc Giang nhanh chóng phát hiện các trường hợp liên quan ca mắc Covid-19, từ đó kịp thời khoanh vùng, dập dịch.

Các cơ quan, đơn vị phải kiểm soát vào ra bằng quét mã QR

Trong “Hướng dẫn phòng, chống dịch Covid-19 tại cơ quan, đơn vị” mới ban hành, Bộ Y tế đề nghị các bộ, ngành, địa phương chỉ đạo các cơ quan, đơn vị phải tạo mã QR điểm kiểm dịch để quản lý người ra vào đơn vị và khai báo y tế theo quy định tại Quyết định 2666 ngày 29/5 của Bộ này.

Trường hợp người ra vào không thể quét mã QR, đơn vị bố trí nhân viên kiểm soát có smartphone cài đặt, sử dụng các ứng dụng khai báo y tế và phát hiện tiếp xúc gần (Bluezone/NCOVI) để thực hiện quét mã QR trên thẻ bảo hiểm y tế/bản sao thẻ bảo hiểm y tế/thẻ căn cước công dân của của người ra vào hoặc mã QR được sinh ra bởi hệ thống phần mềm.

Tại khu vực cửa vào của đơn vị, Bộ Y tế hướng dẫn, cần tổ chức đo thân nhiệt, yêu cầu người lao động, khách đến làm việc phải khai báo y tế, sát khuẩn tay, đeo khẩu trang và giữ khoảng cách theo quy định; bố trí đủ nước sát khuẩn tay; bố trí khu vực vào đơn vị có kẻ vạch giãn cách giữa các khách theo quy định; kiểm soát và quản lý thẻ khách vào đơn vị; có biện pháp kiểm soát mật độ người vào đơn vị đảm bảo quy định phòng, chống dịch.

Nền tảng khai báo y tế điện tử và quản lý thông tin người ra vào địa điểm công cộng bằng QR Code là 1 trong 3 nền tảng phòng chống dịch được Bộ TT&TT và Bộ Y tế chọn triển khai thống nhất toàn quốc.

Trường hợp có nhiều đơn vị khác nhau trong cùng tòa nhà làm việc, người đứng đầu đơn vị hoặc Trưởng Ban quản lý tòa nhà chịu trách nhiệm kiểm soát thông tin người ra vào, cung cấp thông tin cho cơ quan có thẩm quyền trong trường hợp cần thiết.

Đồng thời, bố trí khu vực khai báo y tế, trang bị các bàn máy tính, ki-ốt, máy quét mã QR (tùy theo điều kiện cụ thể) và bố trí nhân viên kiểm soát có smartphone để quản lý người ra vào tại các vị trí ra, vào các tòa nhà.

Bộ Y tế cũng hướng dẫn cần lắp đặt camera tại các khu vực công cộng có nguy cơ (trừ các khu vực nhà tắm, vệ sinh, khu vực thay đồ...), đặc biệt là khu vực quét mã QR điểm kiểm dịch để theo dõi, giám sát và nhắc nhở tuân thủ các biện pháp phòng, chống dịch.Khuyến khích giảm số người làm việc tại đơn vị, tăng cường làm việc, họp trực tuyến, làm việc tại nhà, làm việc từ xa.

Trước đó, trên cơ sở nhận thức rõ ứng dụng công nghệ là giải pháp hữu hiệu để đáp ứng thần tốc việc phát hiện các ca nhiễm và nghi nhiễm dịch, vào cuối tháng 5, Bộ Y tế đã có hướng dẫn sử dụng các ứng dụng khai báo y tế và phát hiện tiếp xúc gần phục vụ phòng, chống dịch bệnh Covid-19, bao gồm: Ứng dụng VHD và tokhaiyte.vn, các ứng dụng Bluezone và NCOVI.

Tại hướng dẫn này, Bộ Y tế cũng đã đề nghị người dân có smartphone cài đặt, sử dụng các ứng dụng khai báo y tế để khai báo y tế điện tử và sinh mã QR. Khi đến nơi công cộng, tập trung đông người phải cài đặt ứng dụng phát hiện tiếp xúc gần Bluezone và bật chế độ Bluetooth. Người thuộc diện cách ly y tế hoặc giám sát y tế sau cách ly có smartphone phải cài đặt ứng dụng khai báo y tế VHD và ứng dụng phát hiện tiếp xúc gần.

Cùng với đó, người dân cũng cần dùng mã QR được in ra hoặc đã lưu trong điện thoại để khai báo y tế và chịu trách nhiệm về những thông tin mình khai báo. Khi đến các địa điểm cần khai báo y tế, người dân có thể dùng điện thoại quét mã QR tại điểm đó. 

Vân Anh

Địa phương áp dụng bộ giải pháp công nghệ để phát hiện sớm, khoanh vùng dịch hiệu quả

Cùng với việc tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng và các biện pháp hành chính, triển khai bộ giải pháp công nghệ phòng chống Covid-19 sẽ góp phần giúp phát hiện sớm trường hợp nhiễm, nghi nhiễm, khoanh vùng hiệu quả.

Trong những ngày thành phố Biên Hòa và tỉnh Đồng Nai áp dụng chỉ thị 16 của Chính phủ, Bưu điện tỉnh cũng đã kích hoạt 86 điểm bán hàng hóa thiết yếu tại các Bưu cục để phục vụ người dân. Bưu điện cũng tích cực triển khai các biện pháp đảm bảo an toàn cho cán bộ công nhân viên, người lao động của đơn vị, từ đó tạo cơ sở đề xuất  luồng xanh cho xe vận chuyển chuyên dụng, cấp mã đội ngũ bưu tá giúp kết nối chuỗi cung ứng, đảm bảo cung cấp hàng hóa thiết yếu cho người dân đang thực hiện giãn cách xã hội. 

Chương trình “Hạt vàng Bưu điện” chung tay vì cộng đồng tại Đồng Nai

Bà Dương Thị Việt Hương, Phó Giám đốc Bưu điện tỉnh cho biết, đơn vị đã cùng các cơ quan chức năng của tỉnh xác minh, phát phiếu cho người nhận, phân luồng đảm bảo giãn cách, an toàn chống dịch. 

Đối với những khu vực bị cách ly hoàn toàn, những người già neo đơn, người khuyết tật thì phối hợp với tổ dân phố, chính quyền tại phường, xã để phát tại nhà cho người dân. 

Người dân nhận gạo tại điểm phát gạo của Bưu điện

Có mặt tại điểm phát gạo của Bưu điện, anh Quang, người bán vé số ở thành phố Biên Hòa cho biết, anh trước đây làm nghề bán vé số, vợ làm công nhân trong khu công nghiệp. Nhưng do dịch bệnh, nhà máy tạm đóng cửa, thành phố thực hiện giãn cách, anh cũng không thể đi bán vé số được. 

Hai vợ chồng có hai con nhỏ đang tuổi đi học, mẹ già yếu nên tiền lương, thu nhập của hai vợ chồng chỉ đủ trả tiền sinh hoạt phí và đóng học cho con. Dù được hưởng các chính sách an sinh xã hội vì là hộ nghèo song ở thời điểm hiện tại, anh gặp phải rất nhiều khó khăn. 

“Một chút thôi nhưng sẽ giúp chúng tôi bớt lo toan, số gạo này bằng một ngày bình thường tôi bán vé số. Giờ không bán vé số được nữa, cũng không ai mướn làm gì nên khó khăn lắm, tôi mong dịch bệnh qua mau để cuộc sống trở lại bình thường, tiếp tục được đi làm, có thu nhập trang trải, nuôi con”, anh Quang chia sẻ.

Bên cạnh các hoạt động đảm bảo chuỗi cung ứng hàng hóa, dịch vụ trên địa bàn, Bưu điện Đồng Nai cũng đang tích cực làm việc với Sở Nông nghiệp triển khai và xây dựng kế hoạch đưa hộ sản xuất nông nghiệp lên sàn thương mại điện tử Postmart nhằm thúc đẩy chuyển đổi số nông nghiệp nông thôn. 

Hải Phong

Vietnam Post tặng gạo cho hơn 233.000 người dân 6 tỉnh, thành phía Nam

Từ ngày 5/8 đến ngày 15/8, Vietnam Post triển khai đồng loạt chương trình “Hạt vàng Bưu điện” tại TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Tây Ninh, Long An và Tiền Giang. Khoảng 700 tấn gạo ngon sẽ được tặng cho hơn 233.000 người dân có hoàn cảnh khó khăn.