Bước ngoặt đến với khoa học

Sinh năm 1849 tại TP Ryazan (Nga), Pavlov lớn lên trong một gia đình không mấy khá giả và là con cả trong số 11 người con.

Cha ông, Peter Dmitrievich Pavlov, là một linh mục trong làng và định hướng con trai nối nghiệp mình, theo The Nobel Prize. Tuy nhiên, ngay từ khi còn nhỏ, Pavlov đã tỏ ra yêu thích khoa học và tự nhiên và ông đặc biệt say mê tìm hiểu hoạt động của cơ thể con người.

Sau khi hoàn thành chương trình giáo dục tiểu học, Pavlov đăng ký vào Chủng viện Giáo hội Ryazan và dự định học để trở thành linh mục. Tuy vậy, ông đã từ bỏ sự nghiệp tôn giáo rẽ ngang sang nghiên cứu khoa học sau khi tiếp thu những tư tưởng tiến bộ của triết gia Dmitry Pisarev và đọc tác phẩm "Nguồn gốc muôn loài" của nhà bác học Charles Darwin.

Năm 1870, Pavlov theo học chuyên ngành hóa học và sinh học tại Đại học St. Petersburg. Ông tiếp tục lấy bằng tiến sĩ vào năm 1879. Cùng năm đó, ông được bổ nhiệm vào giảng viên của Học viện Phẫu thuật Y khoa St. Petersburg.

Vào thập niên 1890, Pavlov chuyển sang công tác tại Viện y học thực nghiệm. Dưới sự chỉ đạo của ông, Viện này đã trở thành một trong những trung tâm hàng đầu cả nước về nghiên cứu sinh lý.

Cũng tại đây, Pavlov đã thực hiện phần lớn các nghiên cứu của ông về sinh lý tiêu hóa, mở đường cho những tiến bộ mới trong y học lý thuyết và thực tiễn.

Phát kiến định luật phản xạ có điều kiện

Trong suốt sự nghiệp của mình, Pavlov quan tâm đến hoạt động của hệ thần kinh và các cơ chế điều hòa cơ thể. Thông thường, khi con người ăn, dạ dày sẽ tiết ra một lượng lớn dịch vị để giúp tiêu hóa thức ăn.

Quyết tâm tìm hiểu cách đại não truyền mệnh lệnh này cho dạ dày, Pavlov đã tiến hành thí nghiệm trên chó.

Ông nhận thấy dịch vị của chó tăng lên rất nhiều khi chúng nghe thấy tiếng bước chân của nhân viên thường mang thức ăn đến cho chúng. Pavlov cho rằng tiếng bước chân báo hiệu cho chú chó biết thức ăn đang được mang tới, thông qua thần kinh, đại não ra mệnh lệnh làm cho dạ dày tiết ra dịch vị.

Từ phát hiện này, Pavlov nghĩ rằng, bất kỳ một tín hiệu nào như tiếng chuông, tiếng huýt sáo... gắn liền với sự xuất hiện của thức ăn trong một thời gian dài liên tục sẽ cho ra kết quả tương tự. Pavlov cho rằng đây là loại phản ứng đối với sự kích thích từ bên ngoài.

Ông gọi đó là phản xạ có điều kiện. Từ đó, thuật ngữ "điều kiện hóa cổ điển" (classical conditioning) ra đời, trong đó, điều kiện hóa chỉ các loại phản xạ tâm lý xảy ra theo thói quen một cách vô thức.

Giai đoạn trước khi phát kiến của Pavlov, các nhà tâm lý học đương đại đã coi bộ não con người chỉ như một chiếc hộp đơn giản có thể xử lý phản xạ thần kinh và phản ứng tự động với các kích thích mà không tính đến việc những phản xạ thần kinh này có thể được cá nhân hóa bằng những trải nghiệm khác nhau và khả năng của não thích ứng với các kích thích mới.

Nghiên cứu của Pavlov đã mở ra một kỷ nguyên mới về cách nhìn nhận hoạt động của hệ thần kinh cao cấp, đánh bại chủ nghĩa duy tâm, duy ý chí, đồng thời đặt nền tảng cho sự phát triển tâm lý học, y học, thú y học và huấn luyện tạo thói quen cho động vật phục vụ ý muốn của con người.

Ghi nhận cống hiến vĩ đại cho khoa học, Ivan Pavlov đã được trao Giải thưởng Nobel về Sinh lý và Y khoa năm 1904. Ông trở thành nhà khoa học Nga đầu tiên giành giải thưởng danh giá này. Ngoài ra, Pavlov còn được bầu làm Viện sĩ Viện hàn lâm khoa học Nga (1907), tiến sĩ danh dự tại ĐH Cambridge (1912), giáo sư danh dự tại ĐH Saint Peterburg (1913), và được trao tặng Huân chương Bắc đẩu bội tinh (1915).

Mặc dù sức khỏe giảm sút trong những năm cuối đời, Pavlov vẫn tiếp tục nghiên cứu khoa học, mang lại hiểu biết cho con người về hệ thần kinh, cơ chế hành vi. Ông qua đời vào năm 1936 vì bệnh viêm phổi, hưởng thọ 86 tuổi.

Sự ra đi của Ivan Pavlov là mất mát to lớn đối với cộng đồng khoa học, và những đóng góp của ông cho lĩnh vực tâm lý học và sinh lý học vẫn tiếp tục được tôn vinh và nghiên cứu cho đến ngày nay.

Tử Huy

Nhà khoa học nữ đoạt giải Nobel và gia đình 7 thế hệ là giáo sư đại học

Ivan Petrovich Pavlov là nhà sinh lý học và tâm lý học tiên phong người Nga, nổi tiếng với công trình nghiên cứu về "điều kiện hóa cổ điển" (classical conditioning), có tác động sâu sắc đến lĩnh vực tâm lý học và khoa học hành vi.

Bước ngoặt đến với khoa học

Sinh năm 1849 tại TP Ryazan (Nga), Pavlov lớn lên trong một gia đình không mấy khá giả và là con cả trong số 11 người con.

Cha ông, Peter Dmitrievich Pavlov, là một linh mục trong làng và định hướng con trai nối nghiệp mình, theo The Nobel Prize. Tuy nhiên, ngay từ khi còn nhỏ, Pavlov đã tỏ ra yêu thích khoa học và tự nhiên và ông đặc biệt say mê tìm hiểu hoạt động của cơ thể con người.

Sau khi hoàn thành chương trình giáo dục tiểu học, Pavlov đăng ký vào Chủng viện Giáo hội Ryazan và dự định học để trở thành linh mục. Tuy vậy, ông đã từ bỏ sự nghiệp tôn giáo rẽ ngang sang nghiên cứu khoa học sau khi tiếp thu những tư tưởng tiến bộ của triết gia Dmitry Pisarev và đọc tác phẩm "Nguồn gốc muôn loài" của nhà bác học Charles Darwin.

Năm 1870, Pavlov theo học chuyên ngành hóa học và sinh học tại Đại học St. Petersburg. Ông tiếp tục lấy bằng tiến sĩ vào năm 1879. Cùng năm đó, ông được bổ nhiệm vào giảng viên của Học viện Phẫu thuật Y khoa St. Petersburg.

Vào thập niên 1890, Pavlov chuyển sang công tác tại Viện y học thực nghiệm. Dưới sự chỉ đạo của ông, Viện này đã trở thành một trong những trung tâm hàng đầu cả nước về nghiên cứu sinh lý.

Cũng tại đây, Pavlov đã thực hiện phần lớn các nghiên cứu của ông về sinh lý tiêu hóa, mở đường cho những tiến bộ mới trong y học lý thuyết và thực tiễn.

Phát kiến định luật phản xạ có điều kiện

Trong suốt sự nghiệp của mình, Pavlov quan tâm đến hoạt động của hệ thần kinh và các cơ chế điều hòa cơ thể. Thông thường, khi con người ăn, dạ dày sẽ tiết ra một lượng lớn dịch vị để giúp tiêu hóa thức ăn.

Quyết tâm tìm hiểu cách đại não truyền mệnh lệnh này cho dạ dày, Pavlov đã tiến hành thí nghiệm trên chó.

Ông nhận thấy dịch vị của chó tăng lên rất nhiều khi chúng nghe thấy tiếng bước chân của nhân viên thường mang thức ăn đến cho chúng. Pavlov cho rằng tiếng bước chân báo hiệu cho chú chó biết thức ăn đang được mang tới, thông qua thần kinh, đại não ra mệnh lệnh làm cho dạ dày tiết ra dịch vị.

Từ phát hiện này, Pavlov nghĩ rằng, bất kỳ một tín hiệu nào như tiếng chuông, tiếng huýt sáo... gắn liền với sự xuất hiện của thức ăn trong một thời gian dài liên tục sẽ cho ra kết quả tương tự. Pavlov cho rằng đây là loại phản ứng đối với sự kích thích từ bên ngoài.

Ông gọi đó là phản xạ có điều kiện. Từ đó, thuật ngữ "điều kiện hóa cổ điển" (classical conditioning) ra đời, trong đó, điều kiện hóa chỉ các loại phản xạ tâm lý xảy ra theo thói quen một cách vô thức.

Giai đoạn trước khi phát kiến của Pavlov, các nhà tâm lý học đương đại đã coi bộ não con người chỉ như một chiếc hộp đơn giản có thể xử lý phản xạ thần kinh và phản ứng tự động với các kích thích mà không tính đến việc những phản xạ thần kinh này có thể được cá nhân hóa bằng những trải nghiệm khác nhau và khả năng của não thích ứng với các kích thích mới.

Nghiên cứu của Pavlov đã mở ra một kỷ nguyên mới về cách nhìn nhận hoạt động của hệ thần kinh cao cấp, đánh bại chủ nghĩa duy tâm, duy ý chí, đồng thời đặt nền tảng cho sự phát triển tâm lý học, y học, thú y học và huấn luyện tạo thói quen cho động vật phục vụ ý muốn của con người.

Ghi nhận cống hiến vĩ đại cho khoa học, Ivan Pavlov đã được trao Giải thưởng Nobel về Sinh lý và Y khoa năm 1904. Ông trở thành nhà khoa học Nga đầu tiên giành giải thưởng danh giá này. Ngoài ra, Pavlov còn được bầu làm Viện sĩ Viện hàn lâm khoa học Nga (1907), tiến sĩ danh dự tại ĐH Cambridge (1912), giáo sư danh dự tại ĐH Saint Peterburg (1913), và được trao tặng Huân chương Bắc đẩu bội tinh (1915).

Mặc dù sức khỏe giảm sút trong những năm cuối đời, Pavlov vẫn tiếp tục nghiên cứu khoa học, mang lại hiểu biết cho con người về hệ thần kinh, cơ chế hành vi. Ông qua đời vào năm 1936 vì bệnh viêm phổi, hưởng thọ 86 tuổi.

Sự ra đi của Ivan Pavlov là mất mát to lớn đối với cộng đồng khoa học, và những đóng góp của ông cho lĩnh vực tâm lý học và sinh lý học vẫn tiếp tục được tôn vinh và nghiên cứu cho đến ngày nay.

Tử Huy

Nhà khoa học nữ đoạt giải Nobel và gia đình 7 thế hệ là giáo sư đại học

Vì bố em làm công nhân, mẹ làm giáo viên mầm non nên kinh tế không được khá giả. Minh Anh không học thêm ở các trung tâm. Cô bé tự học ở nhà và giáo viên trên lớp. Để có được kết quả thi Listening đạt 7.5, cô bé bật mí bí quyết không học tủ, luyện theo các dạng đề, học thuộc các bài mẫu như trên mạng hướng dẫn, thay vào đó em trau dồi, học thêm vốn từ vựng.

Theo Minh Thư, nắm được nhiều từ vựng giống như “chìa khóa vạn năng” giúp em đọc được nhiều sách, nghe nhạc, xem phim, tiếp cận, tra cứu thông tin dễ dàng hơn.

Bắt đầu từ năm 6 tuổi, mẹ cho Minh Thư luyện vốn từ  thông qua các App Razkid.., xem phim hoạt hình, cổ tích, nghe các bài hát thiếu nhi bằng phụ đề tiếng Anh. Đọc truyện song ngữ, tham gia các trò chơi ngôn ngữ là những cách giúp cho Minh Thư ghi nhớ được nhiều từ vựng.

Để tự tin thi IELTS, Minh Thư học hỏi thêm các kiến thức, từ vựng chuyên ngành, các lĩnh vực xã hội vượt tầm lứa tuổi tiểu học bằng cách đọc và học qua các bộ sách “Hack não, rèn luyện tư duy tiếng Anh”, sách tranh luận các chủ đề bằng tiếng Anh.

Với nhiều từ vựng khó và không quen thuộc, Minh Thư sử dụng từ điển Cambridge để giải nghĩa, đồng thời gắn các từ vựng đó vào một ngữ cảnh cụ thể rồi áp dụng vào các cuộc hội thoại.

“Mỗi ngày em thường dành 2-3 tiếng để tự học tiếng Anh. Ngoài đọc sách, nghe nhạc, em tự làm video các bài thuyết trình theo chủ đề mình yêu thích. Hiện tại, vốn từ vựng của em khoảng tầm 5.000 từ, sắp tới em có kế hoạch tăng vốn từ lên”, Minh Thư chia sẻ.

Chia sẻ về kinh nghiệm của mình, Minh Thư cho biết ở tuổi em câu hỏi IELTS khó hơn các anh chị. Nếu các bạn đồng trang lứa có ý định đi thi và đạt điểm IELTS như kỳ vọng, ngoài vốn từ rộng, có hiểu biết kiến thức xã hội cần tâm lý tự tin để tư duy vấn đề. 

Ví dụ, trong phần thi vừa qua của em có câu hỏi “làm thế nào để đạt được mức lương cao?”. Để trả lời câu hỏi này, đáp án không nằm trong những gì đã đọc từ sách báo hay trong các bài thuyết trình, thầy cô cũng chưa dạy. Cô bé tự liên hệ thực tế với những người lớn xung quanh. Câu trả lời của Minh Thư là muốn có mức lương cao đòi hỏi người đó có trình độ, chuyên môn giỏi, công việc cống hiến cho đất nước và tạo ra giá trị cho nhiều người.

Bật mí kỹ năng nghe, Thư nói: Mỗi ngày em thường dành 30 phút để nghe các câu chuyện trên kênh Youtube hay bài thuyết trình về chủ đề như thời sự, văn hóa, lịch sử bằng tiếng Anh. Sau mỗi bài nghe, Thư viết lại nội dung để ghi nhớ từng sự kiện, gạch chân các từ vựng chuyên ngành.

Bài thi nghe gồm có bốn đoạn nên thí sinh phải bình tĩnh để nghe hết các đoạn mới hiểu được nội dung. Theo học sinh này, bạn đừng quá chú trọng từ khóa. Có nhiều thông tin gây nhiễu, dễ đánh lừa thí sinh nên chú ý tránh nhầm lẫn. Khó khăn nhất bài thi nghe là phân biệt cách phát âm của từ nối, dễ nhầm lẫn các âm cuối s, es.., cách đánh trọng âm.

Minh Thư dự định thời gian tới thi vào trường chuyên và có kế hoạch bài bản cho từng kỹ năng nâng trình điểm thi IELTS.

Đậu Tình

IELTS 7.0 được tuyển thẳng vào Trường THPT Chuyên Phan Bội Châu

Cô Lê Thị Lan, giáo viên phụ trách môn Tiếng Anh, Trường Tiểu học Tân Giang cho biết, Minh Thư là học sinh xuất sắc, có năng khiếu học môn Tiếng Anh. Mới 10 tuổi, Minh Anh đã có vốn từ vựng phong phú, nắm vững các cấu trúc ngữ pháp, giao tiếp thông thạo, tư duy phản biện tốt, linh động trong việc xử lý các tình huống nên nhà trường đã định hướng cho em thi IELTSđể thử sức.

Kết quả thi IETLS, Minh Anh đạt 6.5 (trong đó, Listening 7.5, Reading 7.0, Writing 6.0, Speaking 5.5) nhưng mọi người không quá bất ngờ với năng lực của em.

Minh Thư chia sẻ, cô giáo và bố mẹ động viên, từ đầu năm học lớp 5, em bắt đầu học luyện thi IELTS. Mục đích em tham gia để lấy kinh nghiệm, xem năng lực của bản thân mình đến đâu, biết điểm mạnh, điểm yếu của bản thân để có kế hoạch cho những năm học sau này.

Vì bố em làm công nhân, mẹ làm giáo viên mầm non nên kinh tế không được khá giả. Minh Anh không học thêm ở các trung tâm. Cô bé tự học ở nhà và giáo viên trên lớp. Để có được kết quả thi Listening đạt 7.5, cô bé bật mí bí quyết không học tủ, luyện theo các dạng đề, học thuộc các bài mẫu như trên mạng hướng dẫn, thay vào đó em trau dồi, học thêm vốn từ vựng.

Theo Minh Thư, nắm được nhiều từ vựng giống như “chìa khóa vạn năng” giúp em đọc được nhiều sách, nghe nhạc, xem phim, tiếp cận, tra cứu thông tin dễ dàng hơn.

Bắt đầu từ năm 6 tuổi, mẹ cho Minh Thư luyện vốn từ  thông qua các App Razkid.., xem phim hoạt hình, cổ tích, nghe các bài hát thiếu nhi bằng phụ đề tiếng Anh. Đọc truyện song ngữ, tham gia các trò chơi ngôn ngữ là những cách giúp cho Minh Thư ghi nhớ được nhiều từ vựng.

Để tự tin thi IELTS, Minh Thư học hỏi thêm các kiến thức, từ vựng chuyên ngành, các lĩnh vực xã hội vượt tầm lứa tuổi tiểu học bằng cách đọc và học qua các bộ sách “Hack não, rèn luyện tư duy tiếng Anh”, sách tranh luận các chủ đề bằng tiếng Anh.

Với nhiều từ vựng khó và không quen thuộc, Minh Thư sử dụng từ điển Cambridge để giải nghĩa, đồng thời gắn các từ vựng đó vào một ngữ cảnh cụ thể rồi áp dụng vào các cuộc hội thoại.

“Mỗi ngày em thường dành 2-3 tiếng để tự học tiếng Anh. Ngoài đọc sách, nghe nhạc, em tự làm video các bài thuyết trình theo chủ đề mình yêu thích. Hiện tại, vốn từ vựng của em khoảng tầm 5.000 từ, sắp tới em có kế hoạch tăng vốn từ lên”, Minh Thư chia sẻ.

Chia sẻ về kinh nghiệm của mình, Minh Thư cho biết ở tuổi em câu hỏi IELTS khó hơn các anh chị. Nếu các bạn đồng trang lứa có ý định đi thi và đạt điểm IELTS như kỳ vọng, ngoài vốn từ rộng, có hiểu biết kiến thức xã hội cần tâm lý tự tin để tư duy vấn đề. 

Ví dụ, trong phần thi vừa qua của em có câu hỏi “làm thế nào để đạt được mức lương cao?”. Để trả lời câu hỏi này, đáp án không nằm trong những gì đã đọc từ sách báo hay trong các bài thuyết trình, thầy cô cũng chưa dạy. Cô bé tự liên hệ thực tế với những người lớn xung quanh. Câu trả lời của Minh Thư là muốn có mức lương cao đòi hỏi người đó có trình độ, chuyên môn giỏi, công việc cống hiến cho đất nước và tạo ra giá trị cho nhiều người.

Bật mí kỹ năng nghe, Thư nói: Mỗi ngày em thường dành 30 phút để nghe các câu chuyện trên kênh Youtube hay bài thuyết trình về chủ đề như thời sự, văn hóa, lịch sử bằng tiếng Anh. Sau mỗi bài nghe, Thư viết lại nội dung để ghi nhớ từng sự kiện, gạch chân các từ vựng chuyên ngành.

Bài thi nghe gồm có bốn đoạn nên thí sinh phải bình tĩnh để nghe hết các đoạn mới hiểu được nội dung. Theo học sinh này, bạn đừng quá chú trọng từ khóa. Có nhiều thông tin gây nhiễu, dễ đánh lừa thí sinh nên chú ý tránh nhầm lẫn. Khó khăn nhất bài thi nghe là phân biệt cách phát âm của từ nối, dễ nhầm lẫn các âm cuối s, es.., cách đánh trọng âm.

Minh Thư dự định thời gian tới thi vào trường chuyên và có kế hoạch bài bản cho từng kỹ năng nâng trình điểm thi IELTS.

Đậu Tình

IELTS 7.0 được tuyển thẳng vào Trường THPT Chuyên Phan Bội Châu

Trong lần đầu tổ chức một giải Marathon phong trào có quy mô lớn, mỗi bước chạy của những VĐV tranh tài còn đem đến triệu yêu thương khi doanh thu bán vé của giải được gửi đến Quỹ "Đền ơn đáp nghĩa" tỉnh Quảng Trị, nhằm hỗ trợ và chăm lo đời sống cho các gia đình thương binh, liệt sỹ người có công với cách mạng.

Nhiều chân chạy hàng đầu Việt Nam đăng ký tranh tài, nổi bật là "cô gái vàng" Nguyễn Thị Oanh. Nhà vô địch SEA Games 32 chia sẻ:"Tôi lựa chọn cự ly dài nhất với mong muốn được trải nghiệm trọn vẹn trên vùng đất lịch sử nơi đây, mang lòng biết ơn sâu sắc đến các vị anh hùng đã ngã xuống để bảo vệ dân tộc”.

Rafael Nadal: Tất cả cho điệu vũ cuối cùng ở Roland Garros

Giải chạy Quảng Trị Marathon 2024 - Hành trình về Đất lửa vừa công bố vào chiều 27/5 tại Hà Nội, quy tụ khoảng 3.000 VĐV chuyên và không chuyên, là hoạt động mở màn cho chuỗi sự kiện Lễ hội Vì Hòa bình năm 2024 lần đầu tổ chức tại Quảng Trị.

Giải diễn ra ngày 15 và 16/6 tại thành phố Đông Hà và thị xã Quảng Trị (Quảng Trị) với 3 cự ly tranh tài 21km, 10km và 5km, có tổng các giải thưởng lên tới trên 100 triệu đồng

Trong lần đầu tổ chức một giải Marathon phong trào có quy mô lớn, mỗi bước chạy của những VĐV tranh tài còn đem đến triệu yêu thương khi doanh thu bán vé của giải được gửi đến Quỹ "Đền ơn đáp nghĩa" tỉnh Quảng Trị, nhằm hỗ trợ và chăm lo đời sống cho các gia đình thương binh, liệt sỹ người có công với cách mạng.

Nhiều chân chạy hàng đầu Việt Nam đăng ký tranh tài, nổi bật là "cô gái vàng" Nguyễn Thị Oanh. Nhà vô địch SEA Games 32 chia sẻ:"Tôi lựa chọn cự ly dài nhất với mong muốn được trải nghiệm trọn vẹn trên vùng đất lịch sử nơi đây, mang lòng biết ơn sâu sắc đến các vị anh hùng đã ngã xuống để bảo vệ dân tộc”.

Rafael Nadal: Tất cả cho điệu vũ cuối cùng ở Roland Garros