Có khoảng 300 triệu người sử dụng hiện nay vẫn đang dùng máy tính cài hệ điều hành Windows "cổ lỗ sĩ". Một nửa trong số họ đang dùng hệ điều hành 16 năm tuổi Windows XP mà Microsoft đã khai tử từ cách đây 3 năm.

Các máy tính dùng trong các doanh nghiệp còn "cứng đầu cứng cổ" hơn. Theo một nghiên cứu gần đây của công ty tư vấn thông tin công nghệ Softchoice, máy tính doanh nghiệp vẫn đang cài rất nhiều phiên bản khác nhau của hệ điều hành Windows, nhưng chỉ 1% trong số đó là được cập nhật Windows 10.

Điều đó có nghĩa là chỉ có khoảng 400 triệu máy tính trên thế giới hiện nay đang chạy các bản chính thức hoặc bản sao của Windows 10. Thông thường chỉ cần 18 tháng là một hệ điều hành mới đã được cài đặt rất rộng rãi. Chẳng hạn như Windows 7 sau 18 tháng đã có mặt trên hầu hết máy tính. Windows XP thậm chí còn nhanh hơn gấp 3 lần. Mặc dù việc cài đặt Windows XP đã bắt đầu chậm lại từ năm 2001, nhưng đây vẫn là hệ điều hành thành công nhất của Microsoft với hơn một tỷ bản đã được cài đặt trên toàn thế giới.

Windows 10 có thành công như XP?

Windows 10 có thể đạt được thành công như Windows XP? Chỉ khi những người đang dùng Windows 7 "thay lòng đổi dạ". Hoặc phải đợi đến khi các máy tính đang cài Windows 7 trở nên quá cũ kỹ và bị hỏng thì Windows 10 mới có cơ hội. Đến tháng 1 năm 2020 khi Micrsoft chấm dứt hỗ trợ Windows 7, không cung cấp các bản vá lỗi thì nhiều người dùng sẽ tìm đến phiên bản mới. Tuy nhiên Microsoft không thể chờ đợi lâu. Người khổng lồ phần mềm gần đây đã thừa nhận hãng không thể đạt được mục tiêu cài đặt Windows 10 trên một tỷ máy tính vào năm 2018.

Thực ra mọi việc đã rất trôi chảy trong vòng 12 tháng đầu kể từ khi Windows 10 ra mắt vào tháng 7 năm 2015. Lúc đó Microsoft đã cho phép người dùng Windows 7 và Windows 8.1 được nâng cấp miễn phí lên phiên bản 10. Nhưng khi việc nâng cấp miễn phí bị dừng lại vào tháng 7 năm 2016, sự thu hút của Windows 10 phụ thuộc hoàn toàn vào những người mua laptop, PC, máy tính bảng mới – những thiết bị đã được cài đặt sẵn Windows 10 trước khi xuất xưởng.

Theo số liệu phân tích của hãng Net Applications, Windows 10 chỉ chiếm 24% trong số các hệ điều hành máy tính đang được cài đặt trên toàn thế giới. Riêng gia đình nhà Windows chiếm 92% thị phần. Miếng bánh nhỏ bé 8% còn lại được chia cho OS X của Apple, Chrome của Google và hệ điều hành mã nguồn mở của Linux. Dòng laptop Chromebooks của Google hiện nay đang bán chạy hơn MacBooks của Apple trong thị trường giáo dục.

Một số người cho rằng thị phần của Windows 10 thực ra lớn hơn 24%. Họ chỉ trích phương pháp thu thập dữ liệu của Net Applications là không chính xác. Hãng này thu thập dữ liệu lưu chuyển qua một trang web thương mại có hỗ trợ quảng cáo, trong khi các hãng khác thu thập dữ liệu từ các trang web của chính phủ không có quảng cáo. Việc hỗ trợ quảng cáo có thể khiến cho dữ liệu sai lệch. Những kẻ gian dối trên mạng (cybercrooks) có thể sử dụng xảo thuật "botnet" để "dội bom" quảng cáo với hàng nghìn lượt truy cập giả mạo để thu tiền. Lừa gạt các nhà quảng cáo theo cách này có thể làm sai lệch số liệu lưu chuyển. Tuy nhiên, dữ liệu thu thập về Windows 10 có sai lệch nhiều hay không vẫn là một câu hỏi bỏ ngỏ.

Có thể kết luận rằng thị phần của Windows 10 đã nhích lên một vài phần trăm kể từ khi Microsoft dừng việc nâng cấp miễn phí, trong khi Windows 7 vẫn rất ổn định và được sử dụng nhiều gấp đôi. Nhiệm vụ của Microsoft bây giờ là phải làm sao thuyết phục được các fan của Windows 7 rời bỏ hệ điều hành với giao diện thân thiện để chuyển sang một hệ điều hành vốn được đánh giá là khá phức tạp và mới mẻ.

Windows 10 thực ra là một phần mềm rất ấn tượng và an toàn, nhưng nó vẫn còn có những hạn chế nhỏ. Chẳng hạn như người sử dụng Windows 10 cần có một trình độ tinh thông với máy tính để có thể làm việc theo cách mà họ thích. Windows 10 cũng nhòm ngó nhiều vào "đời tư của người sử dụng" khi lưu giữ các dữ liệu đi và đến của họ. Do lo ngại về những rắc rối mới, người dùng Windows 7 có thể chuyển sang các thiết bị Chromebook và Macintosh. Không ai có thể đổ lỗi cho họ khi làm như vậy.

Chiêu bài doanh nghiệp

Đối với Microsoft, câu trả lời rõ ràng nhất là tập trung chủ yếu vào các doanh nghiệp để nâng cấp hệ điều hành. Tuy nhiên, bên cạnh các ưu đãi khi mua phần mềm, Microsoft cũng sử dụng mánh khóe FUD với các doanh nghiệp (FUD = làm cho sợ hãi, không chắc chắn và nghi ngờ). Chiêu FUD đã từng được IBM thực hiện vào những năm 1970 khi khách hàng có xu hướng rời bỏ hãng này. Từ đầu năm đến nay, các khách hàng doanh nghiệp của Microsoft đang sử dụng Windows 7 đã được cảnh báo rằng: ngay cả khi cài đặt bản vá lỗi, kiến trúc của Windows 7 vẫn không đủ khả năng để đương đầu với những mối đe dọa về bảo mật ngày nay. Công tác khắc phục hậu quả từ các vụ tấn công bởi phần mềm độc hại sẽ khiến doanh nghiệp tốn rất nhiều chi phí. Microsoft đã gửi thông điệp đến các nhà quản trị mạng doanh nghiệp: trì hoãn việc nâng cấp sẽ khiến bạn gặp nguy hiểm.

Sự "dọa dẫm" không chỉ dừng lại ở đó. Các nhà nghiên cứu Microsoft gần đây đã chỉ ra hai lỗ hổng bảo mật "zero day" (ngày số 0 - lỗ hổng chưa từng được biết đến trước đây) đã bị nhóm hacker Strontium khai thác. Stromtium là nhóm hacker được cho là có liên quan đến tình báo Nga. Nhóm này đã đột nhập vào rất nhiều hệ thống máy tính của Mỹ trong chiến dịch tranh cử Tổng thống, trong đó có máy tính của Ủy ban Quốc gia Đảng Dân chủ, máy tính của cựu ngoại trưởng Colin Powel và một số tổ chức chính trị khác. Theo các chuyên gia an ninh mạng, cả hai lỗ hổng này đều bị chặn đứng bởi một "bộ áo giáp dày" được "mặc" cho Windows 10 trong phiên bản cập nhật vào tháng 8 năm ngoái (Windows 10.1).

"Bộ áo giáp" nói trên không thể áp dụng cho các phiên bản Windows cũ, bởi vì Windows 10 được thiết kế để phòng thủ theo chiều sâu. Kể cả khi Microsoft có khả năng tạo ra các "bộ áo giáp" mới cho các phiên bản Windows cũ thì hãng cũng sẽ không làm. Người dùng Windows 7 sẽ sớm mất quyền truy cập vào một bộ công cụ độc lập làm giảm thiểu lỗ hổng "zero day". Microsoft biện hộ rằng sở dĩ hãng cắt bỏ công cụ này là vì nó đã được tích hợp vào Windows 10. Lời gợi ý đã trở nên rất rõ ràng: các khách hàng muốn được bảo vệ tốt hơn thì cần phải nâng cấp lên Windows 10.

Những phiền phức với Windows 10

Nhưng không phải cứ nâng lên hệ điều hành mới là mọi chuyện sẽ "ngon". Một phóng viên đồng nghiệp của chúng tôi đang sử dụng máy tính bảng Hewlett-Packard khi cập nhật Windows 10 đã bị dính lỗi driver (trình điều khiển) hiển thị, làm cho màn hình cảm ứng trở nên vô dụng. Anh không có cách nào truy cập được hệ điều hành để tải driver thay thế, cũng không thể cài đặt lại máy về chế độ gốc của nhà sản xuất. Chiếc Hewlett-Packard giờ đây chẳng khác gì một chiếc chặn giấy đắt tiền.

Mặc cho những trải nghiệm tồi tệ với Windows 10, anh vẫn không "dứt tình" với hệ điều hành này. Anh đã mua một chiếc máy tính bảng Windows 10 khác thay thế cho chiếc bị hỏng. Tuy nhiên anh cũng cài đặt máy tính để bàn đang chạy Windows 7 sang hệ điều hành Linux Mint thay vì Windows 10.

Một số người dùng máy tính để bàn ở Việt Nam khi nâng cấp lên Windows 10 đã gặp phải lỗi màn hình xanh. Họ đã quyết định quay lại với Windows 7 cho đến khi có một bản cập nhật mới ổn định hơn.

Đồng nghiệp của chúng tôi cũng phán đoán rằng phiên bản cập nhật Windows 10 Creator (Windows 10.2) phát hành vào tháng 4 tới sẽ an toàn hơn phiên bản hiện tại. Nó cũng sẽ cung cấp cho người dùng công cụ kiểm soát sự riêng tư tốt hơn. Tuy nhiên những tin tức mới nhất cho biết Microsoft sẽ gắn quảng cáo vào trong hệ điều hành - giới thiệu ứng dụng của bên thứ ba ở trong dịch vụ và phần mềm của mình. Điều này khiến cho những người còn đang "lăn tăn" không biết có nên cập nhật Windows 10 không sẽ phải suy nghĩ thêm.

Thông thường các phần mềm miễn phí sẽ bị gắn kèm quảng cáo. Người sử dụng muốn loại bỏ quảng cáo sẽ phải trả phí. Microsoft đã bán Windows 10 với mức giá khá chát (120 đến 200 USD tùy phiên bản) và bây giờ hãng lại "quăng bom" người dùng với quảng cáo trong hệ điều hành. Mặc dầu vậy, các ứng cử viên thay thế như Macintosh và Linux lại chưa đủ hấp dẫn để lật đổ Windows.

Theo thông tin từ Học viện Công nghệ BCVT - đơn vị sự nghiệp trực thuộc Bộ TT&TT, trong năm 2017, Học viện dự kiến tuyển sinh 3.050 sinh viên hệ đại học chính quy cho cả 9 ngành đào tạo của trường tại 2 cơ sở Hà Nội và TP.HCM, tương đương với chỉ tiêu tuyển sinh năm ngoái. Trong đó, chỉ tiêu của cơ sở đào tạo TP.HCM là 730 sinh viên cho 8 ngành gồm: Kỹ thuật điện tử - truyền thông; Công nghệ kỹ thuật điện - điện tử; CNTT; An toàn thông tin; Công nghệ đa phương tiện; Quản trị kinh doanh; Marketing; Kế toán đào tạo. Cơ sở đào tạo Hà Nội có chỉ tiêu cao hơn, với 2.320 sinh viên cho 9 ngành đào tạo. Ngoài 8 ngành có tuyển sinh và đào tạo tại cơ sở TP.HCM, ngành Truyền thông đa phương tiện của Học viện chỉ tuyển sinh và tổ chức đào tạo tại cơ sở Hà Nội.

Theo kế hoạch dự kiến của Học viện Công nghệ BCVT, năm nay trường tiếp tục thực hiện tuyển sinh hệ đại học chính quy trong phạm vi cả nước theo phương thức xét tuyển các thí sinh dựa vào kết quả kỳ thi THPT quốc gia theo từng ngành học và một trong các tổ hợp môn thi tương ứng.

Cụ thể, với 4 ngành đào tạo Kỹ thuật điện tử - truyền thông, Công nghệ kỹ thuật điện - điện tử, CNTT và An toàn thông tin, Học viện sẽ xét tuyển theo một trong hai tổ hợp 3 môn thi trong kỳ thi THPT quốc gia năm 2017, gồm Toán, Lý, Hóa (khối A cũ) hoặc Toán, Lý, Anh (khối A1 cũ).

Đối với 5 ngành đào tạo gồm Công nghệ Đa phương tiện, Quản trị kinh doanh, Marketing, Kế toán và Truyền thông đa phương tiện, thí sinh có thể chọn đăng ký xét tuyển bằng kết quả thi THPT quốc gia năm 2017 theo mọt trong 3 tổ hợp các môn thi gồm: Toán, Lý, Hóa (khối A cũ); Toán, Lý, Anh (khối A1 cũ); Toán, Văn, Anh (khối D1 cũ).

Học viện Công nghệ BCVT sẽ thực hiện xét tuyển đại học chính quy năm 2017 theo nguyên tắc: xét tuyển theo ngành và tổ hợp môn thi xét tuyển; điểm trúng tuyển của các tổ hợp môn thi trong cùng một ngành là bằng nhau; xét tuyển từ thí sinh có kết quả cao xuống và đảm bảo chất lượng tuyển sinh; xét tuyển các nguyện vọng bình đẳng theo kết quả thi (điểm trúng tuyển giữa các nguyện vọng là bằng nhau), nếu thí sinh không trúng tuyển nguyện vọng ở thứ tự ưu tiên t hứ nhất (nguyện vọng 1) thì sẽ được tự động xét tuyển ở nguyện vọng ưu tiên tiếp theo (nguyện vọng 2) và kế tiếp.

Thí sinh chỉ trúng tuyển vào 1 nguyện vọng ưu tiên cao nhất trong danh sách các nguyện vọng đã đăng ký, khi đã trúng tuyển ở nguyện vọng nào thì không được xét tuyển tiếp ở nguyện vọng sau; điểm trúng tuyển được tính theo thang điểm 10 trên tổng điểm tối đa của 3 môn thi trong tổ hợp  xét tuyển là 30; các điều kiện khác theo Quy chế tuyển sinh đại học chính quy hiện hành của Bộ GD&ĐT.

Ngày 16/2, Văn phòng Chính phủ đã ra thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam tại Hội nghị về Chỉ số Chính phủ điện tử của Liên hợp quốc diễn ra ngày 17/1/2017. Hội nghị này có sự tham dự của Bộ trưởng Bộ TT&TT Trương Minh Tuấn, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ cùng đại diện lãnh đạo các Bộ, cơ quan: TT&TT, GD&ĐT, KH&ĐT, Tài chính, LĐTB&XH, TN&MT, Y tế, Hội Tin học Việt Nam (VAIP), Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA), Văn phòng Chính phủ và một số chuyên gia trong lĩnh vực CNTT.

Thông báo của Văn phòng Chính phủ cho hay, sau khi nghe VAIP báo cáo, phân tích về Chỉ số xếp hạng Chính phủ điện tử của Liên hợp quốc, việc ứng dụng CNTT phục vụ triển khai Chính phủ điện tử tại các bộ, ngành, địa phương và ý kiến của các đại biểu dự họp, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam kết luận, xếp hạng của Liên hợp quốc về Chính phủ điện tử không đơn thuần là việc xếp hạng, so sánh giữa các quốc gia mà liên quan trực tiếp đến tín nhiệm của quốc gia trong thu hút đầu tư nước ngoài, đánh giá năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, đến chi phí  vốn vay của quốc gia và doanh nghiệp, việc đàm phán, ký kết các thỏa thuận thương mại quốc tế…

Sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết 36a ngày 14/10/2015 về Chính phủ điện tử, các bộ, ngành, địa phương đã có nhiều cố gắng trong việc triển khai thực hiện, bước đầu đạt được một số kết quả khả quan. Trong Bảng xếp hạng Chính phủ điện tử do Liên hợp quốc công bố năm 2016, Việt Nam tăng 10 bậc so với năm 2014, đứng thứ 89/193.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng chỉ rõ, bên cạnh kết quả đã đạt được, vẫn còn một số hạn chế như: Việt Nam vẫn nằm trong số các nước trung bình về chỉ số phát triển Chính phủ điện tử. Năm 2016, nước ta tụt hạng trong bảng xếp hạng ASEAN (từ thứ 5 xuống thứ 6), không đạt mức ASEAN 4 như mục tiêu tại Nghị quyết 36a. Trong đó, 2 chỉ số thành phần của chỉ số Chính phủ điện tử còn thấp, cụ thể là chỉ số hạ tầng viễn thông xếp thứ 110 và chỉ số hạ tầng nhân lực xếp thứ 127. Điều này chưa phản ánh đúng thực tế do số liệu cung cấp cho Liên hợp quốc còn thiếu và chưa được cập nhật đầy đủ.

Để nâng cao chỉ số xếp hạng Chính phủ điện tử của Việt Nam, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu các bộ, ngành, địa phương quyết liệt chỉ đạo, khẩn trương khắc phục tồn tại, bất cập, thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết 36a và các văn bản liên quan về Chính phủ điện tử.