Triển lãm tranh 'Xác Phàm' của họa sĩ Doãn Hoàng Lâm trưng bày 15 bức tranh sơn dầu ra mắt công chúng Hà Nội tại Heritage Space từ 6-31/12.

Đã 20 năm nay, họa sĩ Doãn Hoàng Lâm định hình phong cách sáng tác của mình với cách tạo hình gai góc, thô ráp, gần như chỉ theo đuổi một chủ đề duy nhất: số phận của con người, từ ngoại hình phù hoa đến bản chất trần trụi của mỗi các thể.

Theo đuổi ý niệm về cái nhìn sâu vào bên trong bản chất của con người, Doãn Hoàng Lâm đã manh nha loạt tranh với nội dung 'Nội soi' từ năm 2007. Nhưng phải đến năm 2013 anh mới trình làng loạt tranh khá ấn tượng và ám ảnh này. Tất cả đều vẽ trên chất liệu phim X-ray, kết hợp tạo hình sáng tác với những hình ảnh chụp cắt lớp cơ thể người thật.

Sau 'Nội soi', Doãn Hoàng Lâm lại trăn trở một tầng nghĩa nữa: nếu bản chất đã bình đẳng vậy thì điều gì khiến chúng ta không bình đẳng? Phải chăng là cái vỏ bọc. Mà cái vỏ bọc không chỉ đơn thuần là dung mạo hay quần áo, mà nhiều khi nó còn là sự hư danh, là tư tưởng được ngụy trang. Và anh tiếp tục 'ngoại soi' về bản chất con người. Đó là nguyên cớ cho những tác phẩm của triển lãm 'Xác phàm' lần này.

'Xác phàm' gồm 15 bức sơn dầu khổ lớn với hai chủ đề chính: Đám rước và Ký sinh. Đám rước miêu tả những hình hài nhỏ bé, yếu ớt, mong muốn nương nhờ vào các đấng bề trên vĩ đại để cảm thấy được bảo vệ. Thậm chí có những cá thể còn dựa vào những cái bóng đồ sộ để lấy le, lấn lướt người khác. Nhưng những tấm bình phong mỹ lệ ấy cũng chỉ là những hư danh, là những là cái xác phàm tục.

Chủ đề Ký Sinh nói tới một thực trạng của xã hội ngày nay: nhiều người có thú vui bệnh hoạn lấy việc "ký sinh" vào những chuyện riêng tư, vào đời sống của người khác nhưng bản thân họ thì không biết tạo cho mình một đời sống tinh thần tối thiểu.

Không chỉ phơi bày những hình ảnh 'trần trụi' về bản chất con người trong các tác phẩm của mình, Doãn Hoàng Lâm còn cho thấy một thái độ sống quyết liệt.

Một số bức tranh gây sốc tại triển lãm:

• Linh Anh

Hát xoan Phú Thọ (Ảnh: Di sản thế giới).

Hát Xoan còn được gọi là Khúc môn đình (hát cửa đình), là lối hát thờ thần, tương truyền có từ thời các vua Hùng. Thuở xa xưa, người Văn Lang tổ chức các cuộc hát Xoan vào mùa xuân để đón chào năm mới. Có 3 hình thức hát xoan: hát thờ cúng các vua Hùng và Thành hoàng làng; hát nghi lễ cầu mùa tốt tươi, cầu sức khỏe; và hát lễ hội là hình thức để nam nữ giao duyên.

Hát xoan được tương truyền lại có từ 2.000 năm trước đây, có từ thời các vua Hùng dựng nước. Gốc của hát Xoan ở vùng Phú Thọ, sau đó lan tỏa tới các làng quê thuộc đôi bờ sông Lô, sông Hồng, qua cả tỉnh Vĩnh Phúc. Bốn phường Xoan cổ là An Thái, Phù Đức, Kim Đới và Thét nằm ở 2 xã Kim Đức và Phương Lâu (Phú Thọ).

Ca nhạc của Xoan là ca nhạc biểu diễn với đầy đủ các dạng thức nhạc hát: hát nói, hát ngâm, ngâm thơ và ca khúc; có đồng ca nữ, đồng ca nam, tốp ca, đối ca, hát đa thanh, hát đuổi, hát đan xen, hát có lĩnh xướng và hát đối đáp. Về sắc thái âm nhạc, nhạc Xoan vừa có những giọng nghiêm trang, thong thả vừa có những điệu dồn đuổi khỏe mạnh, lại có những giọng duyên dáng, trữ tình.

Trong hát Xoan, múa và hát luôn đi cùng và kết hợp với nhau, dùng điệu múa minh họa nội dung cho lời ca. Các tiết mục múa hát thường theo thứ tự nhất định. Mở đầu là 4 tiết mục có tính nghi thức, mang nội dung khấn nguyện, chúc tụng, xen mô tả sản xuất. Đây là những bài ca cổ, chủ yếu hát nói hoặc ngâm ngợi; theo thứ tự: giáo trống, giáo pháo, thơ nhang, đóng đám. Tiếp theo là phần hát cách (còn gọi là quả cách). Trong phần này, ông Trùm hoặc một kép chính giở sách ngân nga 14 bài thơ nôm dài với giọng phụ họa của các cô đào đứng ở phía sau.

Mười bốn quả cách trong hát Xoan là những áng thơ khuyết danh với các đề tài khác nhau như: mô tả lao động, sinh hoạt ở nông thôn, ca ngợi cảnh vật thiên nhiên, kể các tích chuyện xưa. Sau phần hát cách đến các tiết mục có tính chất dân gian với nội dung đậm nét trữ tình, mang dáng dấp của các bài dân ca, ví giao duyên, hát trống quân. Mỗi tiết mục nối tiếp nhau ở đây thường gắn với những động tác và đội hình múa, hoặc lối diễn mang tính chất hoạt cảnh như: hát gái, bỏ bộ, xin huê, đố huê, đố chữ, gài huê, hát đúm, đánh cá... Sức sống của hát Xoan chính là ở sự kết hợp của loại hình hát lễ nghi với hát giao duyên, tồn tại lâu dài và được nhiều thế hệ yêu thích.