Nhận định, soi kèo Rwanda vs Nigeria, 23h00 ngày 21/3: Chủ nhà có điểm

Chung tay đẩy lùi Covid-19, VAS hỗ trợ giảm 10% trên tổng học phí phụ huynh thanh toán sớm cho năm học mới 2020-2021

Đối với học sinh, ngoài việc duy trì hoạt động học tập trực tuyến (đã triển khai từ đầu tháng 2/2020) theo khung kiến thức giản lược của MOET và Cambrige cung cấp, VAS cũng đã lên kế hoạch học tập, khảo thí và các kỳ thi thay thế để trang bị cho các em đầy đủ những kiến thức cần thiết và đạt được những chứng chỉ, bằng cấp tương ứng với các chương trình. Ngoài ra, Nhà trường cũng chuẩn bị các giải pháp giúp các em nhanh chóng ổn định tâm lý và nhịp độ học tập khi Nhà trường được mở cửa trở lại.

Tất cả các giáo viên, nhân viên VAS đều được hưởng lương như bình thường từ tài xế, bảo vệ, bảo mẫu đến giáo viên và quản lý các cấp

Đối với phụ huynh, bên cạnh việc gia hạn thời gian thanh toán học phí học phần 4, năm học 2019 - 2020 thêm 4 tuần; Nhà trường cũng đã gia hạn thời gian đăng ký giữ chỗ cho năm học mới, đồng thời mở thêm một lựa chọn “Chưa chắc chắn” trong trường hợp phụ huynh cần cân nhắc thêm trong thời gian này. Chỗ ngồi của học sinh ở lớp tiếp theo vẫn Nhà trường được giữ trong thời gian lâu nhất có thể, trước khi năm học mới bắt đầu.

Học sinh được tiếp tục duy trì hoạt động học tập trực tuyến theo khung kiến thức giản lược của MOET và Cambrige

Ngoài ra, Hội đồng Quản trị VAS cũng đã quyết định hỗ trợ phụ huynh học phí cho năm học 2020 - 2021 với mức ưu đãi giảm 10% trên tổng học phí phụ huynh thanh toán trước ngày 15/5/2020. Đây là một nỗ lực đáng kể của VAS trong tình trạng Nhà trường vẫn duy trì mức lương của toàn thể giáo viên, nhân viên và tiếp tục bảo dưỡng, nâng cấp cơ sở vật chất, chương trình học và tiếp tục tuyển dụng nhân sự cho năm học mới. Mức hỗ trợ học phí này là một lựa chọn không bắt buộc, giúp phụ huynh tiết kiệm được một phần chi phí và chủ động chuẩn bị kế hoạch tài chính cho con trong trong năm học kế tiếp.

VAS đã lên kế hoạch học tập, khảo thí và các kỳ thi thay thế để giúp học sinh trang bị kiến thức cần thiết và đạt được những chứng chỉ, bằng cấp tương ứng

“Đối với nhân viên, giáo viên VAS, Nhà trường đã và đang đảm bảo tất cả nhân viên và giáo viên của VAS từ tài xế, bảo vệ, bảo mẫu đến giáo viên và quản lý các cấp đều được hưởng lương như bình thường. Rất nhiều nhân viên, giáo viên của chúng tôi đến từ nước ngoài và các tỉnh thành khác trên cả nước. Chúng tôi hiểu rằng, việc đảm bảo mức lương bình thường cho mọi người là một việc làm cần thiết họ có thể tiếp tục trang trải cuộc sống, hỗ trợ và chăm sóc gia đình trong khoảng thời gian này.

Nhà trường cũng chuẩn bị phương án giúp các em nhanh chóng ổn định tâm lý và nhịp độ học tập khi trường được mở cửa trở lại

Đây là những giải pháp thấu tình hợp lý mà chúng tôi đã rất cân nhắc nhằm bảo vệ và hỗ trợ tốt nhất cho cộng đồng VAS trong thời gian này. Chúng tôi rất tin tưởng và hy vọng quý phụ huynh, các em học sinh cùng toàn thể nhân viên, giáo viên VAS sẽ đồng hành, chia sẻ cùng chúng tôi để giữ vững sự đoàn kết, sức khỏe, bình an và cùng nhau vượt qua khủng hoảng này.” - ông Marcel Van Miert, Chủ tịch điều hành VAS chia sẻ.

Lệ Thanh

Ở lĩnh vực báo chí, truyền thông, xuất bản, để thông tin, tuyên truyền sự kiện nổi bật của Đồng Tháp, Sở TT&TT đã thành lập nhóm "Zalo báo chí ngoài tỉnh tác nghiệp", nhằm chuyển tải các nội dung, hình ảnh có liên quan đến các phóng viên của các cơ quan báo chí ngoài tỉnh nắm bắt nhanh, đưa tin kịp thời trên các kênh truyền thông từ báo điện tử, kênh truyền hình cho đến mạng xã hội.

Sở cũng tham mưu xây dựng các kế hoạch truyền thông cụ thể cho mỗi sự kiện quan trọng với nội dung đa dạng, phong phú, hình thức đổi mới, dễ gần với mọi tầng lớp trong xã hội, chú trọng việc đăng tải trên mạng xã hội và Internet.

Tham mưu việc triển khai thuê dịch vụ công nghệ thông tin tổng hợp thông tin điện tử về Đồng Tháp, qua đó đã kịp thời phát hiện hàng trăm trường hợp đăng tải, chia sẻ thông tin không chính thống, thông tin sai lệch, gây hoang mang dư luận và ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự xã hội. 

Sở đã phối hợp các đơn vị liên quan như Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Phòng PA03, PA05 (Công an tỉnh), Phòng Văn hóa & Thông tin các huyện, thành phố xử lý, tháo gỡ thông tin, đăng tải, mời làm việc để giáo dục, nhắc nhở và tiến hành xử lý vi phạm hành chính. 

“Sở TT&TT đã phối hợp xử lý vi phạm hình sự 1 trường hợp, góp phần bảo đảm an ninh, chủ quyền Quốc gia trên không gian mạng”, đại diện Sở TT&TT Đồng Tháp cho biết. 

Đồng thời Sở TT&TT Đồng Tháp cũng thực hiện tốt công tác truyền thông, định hướng dư luận kịp thời, đặc biệt là khi có những vấn đề “nóng”, phức tạp xảy ra trên địa bàn tỉnh; phản ánh, lan tỏa các nhân tố tích cực, gương người tốt, việc tốt, nhân rộng các mô hình hay, cách làm sáng tạo, hiệu quả để tạo niềm tin, đồng thuận trong toàn xã hội. Tăng cường quản lý thông tin báo chí, theo dõi, nắm bắt dư luận trên các trang mạng xã hội, kịp thời ngăn chặn, xử lý thông tin xấu, không đúng sự thật, ảnh hưởng đến an ninh trật tự địa phương. 

Sở cũng chỉ ra khó khăn, vướng mắc như, các cơ quan, đơn vị trong tỉnh chưa chủ động cung cấp thông tin, hoặc chủ động phối hợp với Sở TT&TT khi xảy ra khủng hoảng thông tin liên quan đến lĩnh vực quản lý, dẫn đến việc chậm trong đề xuất đưa ra giải pháp xử lý.

Tăng cường đẩy mạnh chuyển đổi số

Đối với ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, Sở TT&TT đã tham mưu UBND tỉnh ban hành các kế hoạch thúc đẩy chuyển đổi số, dịch vụ công trực tuyến như: Kế hoạch chuyển đổi số năm 2023; Kế hoạch Phát triển doanh nghiệp công nghệ số trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp đến năm 2025 và giai đoạn 2026 – 2030; Kế hoạch phát triển kinh tế số, xã hội số năm 2023; Bộ chỉ số đánh giá, xếp hạng chuyển đổi số các cơ quan cấp tỉnh, cấp huyện…  

Thực hiện Đề án Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030 (Đề án 06) của Thủ tướng Chính phủ. 

Đồng Tháp đã hoàn thành việc kết nối, đồng bộ giữa các hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. 

Từ đầu tháng 3/2023 người dân khi làm thủ tục hành chính không cần phải xuất trình sổ hộ khẩu. Sở đang triển khai tích hợp phản ánh kiến nghị trên Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính tỉnh với Tổng đài 1022, tạo thuận tiện trong giải quyết phản ánh, kiến nghị của tổ chức, công dân.

Đồng thời phối hợp ngành nông nghiệp triển khai nền tảng dữ liệu số về nông nghiệp. Tham mưu cho tỉnh đề xuất với Thủ tướng Chính phủ thành lập Trung tâm Hỗ trợ chuyển đổi số khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Hiện, Đồng Tháp đã đẩy mạnh chuyển đổi số ở tất cả các ngành, lĩnh vực, nhất là trong xây dựng chính quyền số để đóng vai trò dẫn dắt kinh tế số, xã hội số phát triển theo Nghị quyết của Ban Chấp hành Đảng bộ Tỉnh về chuyển đổi số và Đề án chuyển đổi số tỉnh đến năm 2030; tập trung chuyển đổi số trong các lĩnh vực nông nghiệp, y tế, giáo dục.

 Các ngành, các cấp đẩy mạnh các hoạt động trực tuyến trong chỉ đạo, điều hành, nâng cao chất lượng và hiệu quả cung cấp dịch vụ công trực tuyến. 

Sở cho rằng, nhận thức về chuyển đổi số của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và người dân trên địa bàn tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực, từng bước hình thành thói quen ứng dụng công nghệ số trong công việc, cuộc sống.

Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính tỉnh đã kết nối, tích hợp, chia sẻ dữ liệu về Cổng Dịch vụ công Quốc gia, đến nay, đã tích hợp 855 dịch vụ công trực tuyến toàn trình (chiếm 46,2%); 564 dịch vụ công trực tuyến một phần (chiếm 30,5%). 

Trong các lĩnh vực nông nghiệp, giáo dục, y tế… Đồng Tháp đều đã ứng dụng mạnh mẽ chuyển đổi số 

Như trong lĩnh vực y tế, 100% các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh công lập tuyến tỉnh, huyện triển khai tư vấn khám, chữa bệnh từ xa. 100% các đơn vị sự nghiệp, cơ sở khám, chữa bệnh ứng dụng công nghệ thông tin trong giao tiếp với người dân và áp dụng thanh toán không dùng tiền mặt hoặc thanh toán bằng thiết bị di động.

100% các bệnh viện tuyến tỉnh triển khai thực hiện việc thay phim bằng việc luân chuyển các ảnh chụp qua môi trường mạng. Các bệnh viện tuyến tỉnh, trung tâm y tế huyện, thành phố triển khai ứng dụng bệnh án điện tử…  

Đối với 6 tháng cuối năm 2023, Ngành Thông tin và Truyền thông tỉnh Đồng Tháp sẽ tập trung nguồn lực phát triển các cơ sở dữ liệu dùng chung và cơ sở dữ liệu chuyên ngành hướng tới cung cấp dữ liệu mở cho người dân, doanh nghiệp cùng khai thác.

Khai thác hiệu quả cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, liên thông các cơ sở dữ liệu chuyên ngành với cơ sở dữ liệu dân cư, bảo đảm tính đồng bộ, nhất quán, theo hướng mỗi dữ liệu chỉ do một ngành quản lý, cập nhật và chia sẻ dữ liệu cho các ngành, địa phương khác cùng sử dụng. 

Tiếp tục tham mưu triển khai các giải pháp về chuyển đổi số của tỉnh, Đề án 06 của Thủ tướng Chính phủ; xây dựng kho dữ liệu của tổ chức, cá nhân trên Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính, kết nối tích hợp, chia sẻ dữ liệu trên Cổng dịch vụ công quốc gia; xây dựng kho dữ liệu dùng chung và nền tảng dữ liệu mở, từng bước chia sẻ dữ liệu mở cho các cơ quan nhà nước, người dân và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.

Phối hợp triển khai thực hiện chuyển đổi số trong 3 lĩnh vực trọng tâm: Nông nghiệp, y tế và giáo dục… 

Tuấn Hưng biểu diễn tại chương trình: 

GS.TS. Nguyễn Trọng Hoài - Phó Hiệu trưởng Đại học Kinh tế TP.HCM- Ảnh: Trường Trung

Để thoát khỏi “trạng thái chờ”

- Thưa ông, cơ sở thực tế nào để Đại học Kinh tế TP.HCM mở chiến dịch này?

Chúng tôi hình dung rõ tác động của đại dịch Covid-19 đến đời sống nói chung và giáo dục nói riêng, đặc biệt là ảnh hưởng đến nhóm học sinh có nhu cầu du học sẽ tốt nghiệp THPT tháng 8 tới. Rõ ràng, các con đường du học đều bị bịt kín hoặc hẹp lại khi việc xuất, nhập cảnh chưa biết đến khi nào mới khơi thông.

Đương nhiên, các trường đại học lớn trên thế giới vẫn tiếp tục tuyển sinh. Nhưng tất cả đều trong “trạng thái chờ”, và chúng ta vẫn không biết chờ đến bao giờ.

Học online, theo chúng tôi, chỉ là giải pháp tạm thời, bởi không phải ở đâu, khi nào chúng ta cũng sẵn internet và công cụ để kết nối tốt nhất, chưa kể sự giao tiếp “phi đối diện” sẽ vẫn là trở ngại rất lớn trong phương pháp giảng dạy hiện nay.

Một trong những biện pháp mà Hiệp hội Các trường đại học quốc tế (International Association of Universities - IAU) khuyến nghị trong đại dịch là việc chia sẻ tài nguyên học tập. Trên cơ sở đó, chúng tôi mở chiến dịch “Giải cứu giấc mơ du học” như một cách chia sẻ tài nguyên, góp thêm giải pháp cho phụ huynh và học sinh, ít nhất cũng thoát khỏi “trạng thái chờ” trong du học.

- Chiến dịch này sẽ bao gồm những nội dung và giải pháp gì, thưa ông?

Trước tiên, phải nói đến tiền đề có sẵn của chúng tôi. Các chương trình đào tạo của UEH học hỏi từ top 200 trường ĐH lớn trên thế giới, cả nội dung lẫn phương pháp giảng dạy, chắc chắn bảo đảm được chất lượng đào tạo cho SV ưu thế cạnh tranh trong thị trường lao động ngay khi ra trường. Nếu SV muốn học hoàn toàn bằng tiếng Anh, ngôn ngữ phổ thông nhất thế giới, thì các chương trình đào tạo quốc tế từ Viện ISB của chúng tôi vẫn đáp ứng tốt nhu cầu này.

SV của UEH sẽ học tập các nội dung, giáo trình hoàn toàn tương đồng với các chương trình của những ĐH lớn trên thế giới. Và với việc hợp tác toàn diện trong đào tạo với nhiều trường đến từ Hoa Kỳ, Úc, New Zealand, châu Âu, châu Á, được họ chấp nhận chất lượng đào tạo, SV có thể chuyển tiếp du học hoặc du học bán phần sau khi đã học xong một số học phần tại UEH.

Để thoát khỏi “trạng thái chờ”, hoặc thay vì phải học online với quá nhiều bất lợi, SV có thể đến với chúng tôi để chủ động tháo gỡ câu chuyện du học trong bối cảnh đại dịch toàn cầu vẫn đang diễn biến phức tạp.

Đáp ứng nhu cầu du học sinh

- Nhưng thưa ông, như cầu du học của du học sinh Việt Nam không chỉ chuyên ngành kinh tế, tài chính, quản trị… mà còn các chuyên ngành khoa học kỹ thuật, công nghệ và khoa học xã hội nữa?

Dù UEH là một trường chuyên về khoa học xã hội, nhưng chúng tôi đào tạo và hợp tác đào quốc tế đa ngành, đa lĩnh vực. Bên cạnh những nội dung về quản trị, tài chính, kinh tế, luật… UEH còn có các chuyên ngành về công nghệ quản trị, quản trị dữ liệu, khoa học dữ liệu… là những chuyên ngành dựa trên nền tảng công nghệ.

Đặc biệt, chuyên ngành Khoa học dữ liệu - Data Science trong kinh tế và kinh doanh, trên nền tảng Big Data, một trong những đặc trưng của cách mạng công nghệ 4.0 là một chuyên ngành có thể xem như tiên phong trong thời đại này. Dữ liệu trong xã hội hiện đại rất lớn, không thể thu thập và xử lý bằng phương pháp truyền thống, chỉ có công nghệ và tri thức công nghệ mới làm được việc này.

Khi mà ranh giới chuyên môn của các loại công việc hiện đại đang dần mờ đi, thì việc rạch ròi khoa học xã hội - khoa học tự nhiên và công nghệ sẽ rất khó để phân biệt. Nên nhớ, trong đào tạo của UEH, các môn toán cao cấp, xác suất thống kê… đều là những môn thuộc khoa học tự nhiên.

Vì vậy, với chiến dịch giải cứu du học này, dù không bao hàm hết tất cả các chuyên ngành chuyên biệt, thì cũng đáp ứng căn bản nhu cầu đa số du học sinh.

Một buổi thảo luận nhóm của SV chương trình Western Sydney BBUS tại Viện ISB -  Đại học Kinh tế TP.HCM- Ảnh: Viện ISB

- Thống kê của Bộ GD&DT cho biết hiện VN chỉ có khoảng 180.000 du học sinh, một tỷ lệ rẩt thấp so với khao khát chung của xã hội, vì nhiều lý do, trong đó, yếu tố tài chính rất quan trọng. Có cách nào “giải cứu” những khao khát đó?

Chi phí cho du học toàn phần vượt quá khả năng của đại đa số gia đình Việt Nam, trong khi không phải ai cũng có thể tìm kiếm được các loại học bổng cho du học.

Nhưng, nếu chúng ta xem du học bán phần hoặc chuyển tiếp du học cũng là hình thức du học thì vấn đề sẽ khác. Trong nhận thức của chúng tôi, khi điều kiện tài chính chưa sẵn sàng, việc cho con em học các chương trình quốc tế và sau đó chuyển tiếp du học hoặc du học bán phần là một giải pháp tối ưu.

Thí dụ với chương trình Western Sydney BBUS của Viện ISB - Trường Đại học Kinh tế TP.HCM phối hợp với Đại học Western Sydney - Úc, đào tạo cử nhân kinh doanh chỉ trong 3 năm, bạn có thể chuyển tiếp sang Úc học từ 6 tháng đến 24 tháng, tùy thuộc vào tài chính gia đình. Chúng tôi nhấn mạnh, bằng Cử nhân do Đại học Western Sydney cấp không phân biệt du học toàn phần hay chuyển tiếp, có giá trị như nhau trên toàn cầu.

Một lợi thế khác của du học chuyển tiếp/du học bán phần là việc lấy bằng đôi Cử nhân (Double Degree), cũng với thí dụ từ chương trình Western Sydney BBUS trên: Sau khi hoàn thành Cử nhân Kinh doanh, bạn chỉ cần thêm một năm nữa để lấy thêm một bằng Cử nhân khác, các chuyên ngành khác thì cũng áp dụng thể thức bằng đôi thích hợp và điều này tăng sự lựa chọn cho người học.

Chiến dịch “Giải cứu giấc mơ du học” mở đầu bằng Hội thảo online “Giải cứu giấc mơ du học thời Covid-19”. Diễn giả là TS. Lý Quí Trung - Đồng sáng lập Phở 24, Giáo sư thỉnh giảng và Cố vấn Cao cấp tại Đại học Western Sydney, Úc thuyết trình và TS. Phạm Anh Khôi - Giảng viên tại Parramatta campus thuộc Đại học Western Sydney, Úc.

Hội thảo diễn ra vào 19h ngày 15/07/2020 dưới hình thức Live Webinar.

Đăng ký tư vấn và tham dự Hội thảo trực tuyến tại: https://isb.edu.vn/dai-hoc-kinh-te-tp-hcm-giai-cuu-giac-mo-du-hoc-covid-19/

Trường Trung (thực hiện)

Theo thông báo vào ngày 7/7 (giờ Việt Nam), sinh viên buộc phải rời khỏi Mỹ ngay thời điểm trường chuyển từ hình thức kết hợp lớp trực tuyến lẫn trực tiếp (hybrid) sang chương trình hoàn toàn online, kể cả khi học kì chưa kết thúc.

Ngay sau đó, các trường đại học đã có những động thái đầu tiên để đảm bảo sinh viên của mình có thể lưu trú và tiếp tục học tập tại Mỹ một cách hợp pháp.

Sinh viên Mỹ sẵn sàng nhường lại các lớp học trực tiếp cho sinh viên quốc tế. Ảnh: instagram university of Pennsylvania

Liên hiệp các trường đại học Hoa Kỳ, một tổ chức bao gồm 65 trường đại học nghiên cứu hàng đầu, đã đưa ra một tuyên bố vào thứ ba. Trong đó, Chủ tịch Mary Sue Coleman đã thúc giục chính quyền hủy bỏ chính sách visa "vô cùng sai lầm" và cho phép sinh viên quốc tế linh hoạt tham gia vào các lớp học trực tuyến, trực tiếp hoặc cả hai trước tình hình dịch bệnh.

Hôm qua, ĐH Harvard và Viện Công nghệ Massachusetts tuyên bố đệ đơn kiện với lí do chính sách mới gây ra nhiều khó khăn về mặt pháp lí cho sinh viên quốc tế, và chương trình học online là phương án quan trọng để giảm nguy cơ lây nhiễm virus. ĐH Cornell, một thành viên trong khối Ivy League gồm 8 trường đại học danh giá và lâu đời nhất nước Mỹ, cũng ủng hộ động thái này của ĐH Harvard.

Hệ thống các trường đại học California cũng tuyên bố sẽ kiện chính phủ liên bang vì chính sách visa này.

Các trường ĐH Columbia, ĐH Brown, ĐH Stanford, và ĐH Pennsylvania đã tìm cách trấn an sinh viên quốc tế với cam kết sẽ làm việc với chính phủ và các trường đại học khác để đảm bảo sinh viên "có thể tiếp tục học mà không phải lo sợ bị buộc về nước giữa chừng".

Nhiều hướng "giải cứu" sinh viên quốc tế

Còn ĐH Princeton, ĐH Duke, Viện Công nghệ California và ĐH Dartmouth nhấn mạnh nhà trường sẽ có những thay đổi phù hợp để đảm bảo tình trạng visa hợp pháp cho sinh viên quốc tế.

Hai trường đại học lớn ở thành phố New York, nơi tập trung nhiều sinh viên quốc tế nhất nước Mỹ, tuyên bố sẽ kết hợp lớp học trực tuyến lẫn trực tiếp để sinh viên có thể ở lại Mỹ. Trong đó, ĐH Columbia cam kết sẽ tổ chức lớp học truyền thống cho mọi sinh viên quốc tế, bao gồm lớp học ở cả nước sở tại của các sinh viên chưa thể quay lại Mỹ để họ có thể tham gia trực tiếp. Thay đổi chương trình hay mở các lớp học mới cũng là phương án được nhiều trường khác cân nhắc như ĐH California, Berkeley.

Ngoài ra, sinh viên Mỹ cũng tích cực "giải cứu" sinh viên quốc tế. Trong giới sinh viên lan truyền các kiến nghị xin chữ kí, làm việc với nhà trường hay thậm chí nhắn tin, gọi điện cho chính quyền địa phương để gây sức ép yêu cầu hủy bỏ quy định về visa mới. Sinh viên Mỹ cũng sẵn sàng nhường lại các lớp học trực tiếp cho sinh viên quốc tế dù họ đăng kí trước, hay đề nghị giúp nhà trường tổ chức các lớp học trực tiếp mới.

Trong phát biểu hôm thứ ba, Tổng thống Trump cho biết ông dự định sẽ gây áp lực lên các thống đốc bang và trường học để tổ chức các lớp học trực tiếp vào mùa thu trong nỗ lực mở cửa kinh tế sau ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.

Tuy nhiên, trước tình hình dịch bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm, nhiều người lo ngại một lượng lớn sinh viên quốc tế đổ vào Mỹ mùa thu tới có thể lại làm bùng phát dịch bệnh.

Mai Nguyễn 

Du học sinh Việt lo lắng với chính sách visa mới của Mỹ

Chính sách visa mới hiện đang đặt ra bài toán khó cho nhiều bậc phụ huynh lẫn du học sinh Việt.

Hành trình sáng tạo chữ Quốc ngữlà cuốn tranh truyện bán hư cấu, kể lại câu chuyện cuộc đời nhiều thăng trầm của giáo sĩ Đắc Lộ - Alexandre de Rhodes, một vị linh mục, người của Tòa thánh Vatican, đã tới Việt Nam từ thế kỉ 17 và có công trong việc in cuốn từ điển đầu tiên của tiếng Việt (Từ điển Việt-Bồ-La) vào năm 1651.

Thông qua những tình tiết li kì và đặc sắc được lựa chọn để kể lại quá trình sáng tạo và phát triển của chữ viết hệ Latinh của tiếng Việt - vốn dĩ rất quen thuộc và đang gắn bó với mỗi người chúng ta,Hành trình sáng tạo chữ Quốc ngữ mong muốn giúp bạn trẻ hiểu rõ hơn về tiếng Việt, truyền ngọn lửa tình yêu thứ ngôn ngữ rất đẹp của dân tộc.

Trong cuộc phỏng vấn với Tri thức - ZNews, họa sĩ Tạ Huy Long và tác giả Phạm Thị Kiều Ly chia sẻ về quá trình thực hiệnHành trình sáng tạo chữ Quốc ngữ. Trải nghiệm hợp tác thú vị này đã truyền cảm hứng cho hai tác giả tiếp tục con đường đưa kiến thức khoa học đến với độc giả qua những trang tranh truyện giàu màu sắc, lời thoại sinh động.

Tác giả Kiều Ly: Tôi không tưởng tượng được nghiên cứu của mình lại được thể hiện đẹp như vậy

- Từ khi nào chị ấp ủ ý tưởng "chuyển thể" luận án tiến sĩ của mình thành một tác phẩm sách tranh truyện?

- Tác giả Kiều Ly:Thú thực, thời làm luận án tại đại học Sorbonne Nouvelle (2014-2018) tôi chỉ cố gắng làm xong luận án rồi chỉnh lý để xuất bản. Tôi chưa bao giờ dám nghĩ sẽ làm một cuốn truyện tranh, vì tôi chưa từng làm sách cho trẻ em, cũng không biết làm thế nào chuyển thể một công trình hàn lâm thành một cuốn tranh truyện có lời thoại.

Từ trái qua: biên tập viên Hoàng Thanh Thủy, họa sĩ Tạ Huy Long và tác giả Phạm Thị Kiều Ly.

Sau khi bảo vệ luận án và về nước, tôi vẫn đang sửa bản tiếng Pháp để xuất bản, thì tháng 8/2021 biên tập viên Hoàng Thanh Thủy (Nhà xuất bản Kim Đồng) viết thư ngỏ ý mời tôi cộng tác viết một cuốn sách về lịch sử chữ Quốc ngữ cho trẻ em. Tôi đắn đo khá lâu mới dám nhận lời. May mắn thay, họa sĩ Tạ Huy Long cũng nhận lời vẽ minh họa cho cuốn sách. Ba chúng tôi cùng nhau làm việc trong gần 2 năm thì hoàn thành Hành trình sáng tạo chữ Quốc ngữ.

- Ý tưởng này đã được các anh chị triển khai như thế nào trong 2 năm đó?

- Tác giả Kiều Ly:Tôi hoàn thành bản thảo đầu tiên vào tháng 10/2021. Khi ấy, tôi viết giống một bài báo khoa học với trích dẫn cụ thể cho từng mục. Chị Thủy nhận xét như vậy thì khô khan quá và trẻ em khó mà hiểu được.

Sau đó chúng tôi đã thống nhất là sẽ để Alexandre de Rhodes (Đắc Lộ) là người kể chuyện thì câu chuyện sẽ mềm mại hơn. Ngoài ra, để thu hút độc giả nhỏ tuổi, chúng tôi sẽ viết cuốn sách này theo hình thức bán hư cấu, tức là để nhân vật bộc lộ cảm xúc hay đưa ra các nhận xét về cảnh vật, con người.

Từ đây, tôi chuyển thể nội dung lịch sử chữ quốc ngữ qua lời kể của Đắc Lộ và có thêm một số phần thể hiện cảm xúc của nhân vật. Ngoài ra, chúng tôi cùng nhau bàn bạc để tạo lời thoại và tôi cũng sưu tầm tranh, ảnh tư liệu để họa sĩ Tạ Huy Long vẽ minh họa cho phù hợp với bối cảnh lịch sử và nhân vật.

Qua 7, 8 lần sửa bản thảo thì cuốn sách có diện mạo như độc giả cầm trên tay hôm nay.

- Đối với chị, đâu là thách thức lớn nhất trong quá trình thực hiện cuốn sách này?

- Tác giả Kiều Ly:Có lẽ thách thức lớn nhất là tôi chưa có kinh nghiệm viết sách cho trẻ em hay làm truyện tranh. Ngoài ra, chuyển thể từ ngôn ngữ học thuật sang ngôn ngữ truyện tranh cũng không hề dễ dàng.

Tôi may mắn có biên tập viên Hoàng Thanh Thủy và họa sĩ Tạ Huy Long đồng hành và hướng dẫn. Qua 2 năm làm việc cùng nhau, tôi rất hạnh phúc vì học thêm nhiều kỹ năng mới, biết cách chuyển thể một công trình hàn lâm, khô khan sang lời kể bình dị. Với các công trình nghiên cứu của mình trong tương lai, tôi cũng sẽ duy trì mô hình: xuất bản công trình học thuật, đồng thời "chuyển thể" thành các ấn phẩm dành cho đại chúng và trẻ em.

- Tháng 10 vừa qua, bộ 2 cuốn sách Lịch sử chữ quốc ngữ (1615-1919)và 100 câu hỏi về Lịch sử chữ quốc ngữcủa chị đoạt giải Sách Phát hiện tại Giải Sách Hay. Nay Hành trình sáng tạo Chữ Quốc ngữ lại vào Chung khảo Giải Sách Quốc gia. Với một người nghiên cứu khoa học và phổ biến khoa học, điều này có ý nghĩa như thế nào?

- Tác giả Kiều Ly: Với một nhà nghiên cứu, được làm điều mình thích và cố gắng đi đến tận cùng nhất có thể để giải đáp tò mò khoa học của chính bản thân đã là một hạnh phúc; hạnh phúc lại nhân lên gấp bội khi một chút mới nho nhỏ mình tìm ra được công bố, được đón nhận và được ghi nhận.

Với các công trình nghiên cứu của mình trong tương lai, tôi cũng sẽ duy trì mô hình: xuất bản công trình học thuật, đồng thời "chuyển thể" thành các ấn phẩm dành cho đại chúng và trẻ em.

Tác giả Phạm Thị Kiều Ly

Tất nhiên, giải thưởng nào cũng có những tiêu chí nhất định và không đại diện cho tất cả. Nhưng với những nhà nghiên cứu trẻ như tôi, trong chừng mực nào đó, giải thưởng giúp chúng tôi thêm chút tự tin để vững bước hơn.

Tôi nghĩ công việc nghiên cứu không chỉ dừng lại ở việc tìm ra chân lý, tri thức, công bố kết quả nghiên cứu, mà cần hướng đến phổ biến tri thức. Lịch sử chữ Quốc ngữ chưa được đề cập một cách tường minh trong chương trình giáo dục phổ thông. Nhờ được giải thưởng, mà các công trình của tôi về lịch sử chữ Quốc ngữ - chữ viết mà chúng ta tuy vẫn dùng hàng ngày nhưng lại ít khi đặt câu hỏi về nguồn gốc - được giới thiệu rộng rãi hơn tới công chúng.

- Chị có kỷ niệm hay khó khăn gì khó quên trong quá trình thực hiện cuốn sách?

- Tác giả Kiều Ly:Thực ra kỷ niệm thì rất nhiều, riêng với bản thân tôi, khoảnh khắc xúc động nhất là lần đầu tiên nhìn thấy các bản vẽ minh họa của anh Long. Tôi chưa hề tưởng tượng được "đứa con tinh thần" của mình lại được chuyển thể một cách sinh động và đẹp đến vậy. Tôi nhớ mình đã đứng lặng im rất lâu nhìn các bức tranh ấy và tưởng tượng đến hành trình các thừa sai tới Việt Nam truyền giáo, hành trình họ sáng tạo chữ viết và hành trình đi tìm tư liệu nghiên cứu của chính bản thân tôi.

Khó khăn cũng rất nhiều, nhưng khắc ghi nhất với tôi là khi cuốn truyện tranh đã dần thành hình, nhưng anh Long yêu cầu tôi bỏ hết lời kể của nhân vật Đắc Lộ với ở ngôi "tôi", mà chuyển cho một nhân vật thứ ba để đảm bảo tính khách quan. Tôi rất khổ sở khi phải bỏ dần các chi tiết mình đã dày công tạo ra. Nhưng trên tất cả, chúng tôi đã rất hạnh phúc được làm việc cùng nhau và được thỏa sức sáng tạo.

Sách Hành trình sáng tạo chữ Quốc ngữ. Ảnh:NXB Kim Đồng.

Họa sĩ Tạ Huy Long: Mong kiến thức hàn lâm đến với thiếu nhi một cách thân thiện nhất

- Là họa sĩ nhiều năm kinh nghiệm trong mảng sách tranh, tranh truyện dành cho thiếu nhi, dự án Hành trình sáng tạo chữ Quốc ngữcó ý nghĩa thế nào đối với anh? Công việc minh họa cuốn sách có gì khác biệt với những tác phẩm khác mà anh thực hiện?

- Họa sĩ Tạ Huy Long:Tôi từng minh họa nhiều tác phẩm hư cấu hoặc phi hư cấu, nhưng Hành trình sáng tạo chữ Quốc ngữlà cuốn sách đầu tiên tôi minh họa cho thể loại bán hư cấu, nghĩa là tôi được tưởng tượng ra không gian và nhân vật. Song việc tưởng tượng ấy không được rời xa những dữ liệu thực tế, ở đây là những dữ liệu liên quan đến việc sáng tạo chữ Quốc ngữ, với những nhân vật hoàn toàn có thật là cha Đắc Lộ cùng các thừa sai người phương Tây trong không khí của Việt Nam thế kỉ 17.

Công việc minh họa một tác phẩm bán hư cấu giống như "tự do trong khuôn khổ": họa sĩ có thẩm quyền dựng lên, thêm thắt một số tình tiết, hư cấu thêm các nhân vật phụ, nhưng không có quyền quyết định số phận của nhân vật chính và kết cục của câu chuyện.

Họa sĩ Tạ Huy Long

Có thể hiểu, công việc minh họa một tác phẩm bán hư cấu giống như "tự do trong khuôn khổ" : họa sĩ có thẩm quyền dựng lên, thêm thắt một số tình tiết, hư cấu thêm các nhân vật phụ, nhưng không có quyền quyết định số phận của nhân vật chính và kết cục của câu chuyện.

Đây là trải nghiệm rất thú vị đối với bản thân tôi: Lần đầu tiên tôi chuyển thể những kiến thức hàn lâm vốn chỉ có trong kho lưu trữ hay những công trình khoa học công phu hàng nghìn trang thành những xuất bản phẩm thân thiện, để đông đảo bạn đọc phổ thông, đặc biệt là trẻ em đọc, xem, hiểu, suy nghĩ và cảm thông với các nhân vật và với các nhà nghiên cứu. Quá trình tìm kiếm tư liệu giúp tôi được sống với một giai đoạn lịch sử đặc biệt của đất nước: thời kì Trịnh Nguyễn phân tranh.

- Anh đã khắc họa nhân vật, địa danh như thế nào để tái hiện bầu không khí lịch sử thời đó trong cuốn sách?

- Họa sĩ Tạ Huy Long:Điều thôi thúc tôi nhất là tôi muốn biết những người phương Tây đầu tiên nghĩ gì khi đặt chân trên xứ ta cách đây hơn 400 năm. Thông qua nhân vật cha Đắc Lộ, tôi muốn họ sống lại và kể lại câu chuyện của họ khi họ đến nước ta, trong bối cảnh đời sống xã hội có những biến động lớn là sự phân chia ranh giới giữa Đàng Trong và Đàng ngoài… Tôi muốn biết điều gì thôi thúc họ vượt nghìn trùng đến một xứ sở xa xôi.

Điều may mắn là nhiều thừa sai, bao gồm cả Đắc Lộ, đã ghi chép lại cảm nhận cá nhân của họ cùng những mô tả bối cảnh nước ta thế kỉ 17. Tư liệu hình ảnh trực tiếp thì không có, nhưng tư liệu gián tiếp thì có nhiều. Đó là những cơ sở để chúng tôi xây dựng bối cảnh và các lời thoại.

Có bối cảnh thì mới có thể quyết định được việc xây dựng các nhân vật như thế nào. Cho nên ở giai đoạn đầu, cả ba chúng tôi - tác giả Kiều Ly, biên tập viên Thanh Thủy và tôi - phải thống nhất cốt truyện, đưa ra vài phong cách để thể hiện - một cuốn sách bán hư cấu nhưng dựa trên cơ sở và dữ liệu có thật, cân đối các tình tiết để chuyển thể thành hình ảnh. Giai đoạn sau khó hơn, làm sao nhân vật cha Đắc Lộ "sống được", nghĩa là phải dựng lên những hoạt cảnh, nơi ông đi lại, ăn uống, cảm khái, u buồn…

- Đối với anh, đâu là thách thức lớn nhất trong quá trình thực hiện cuốn sách?

- Họa sĩ Tạ Huy Long:Hình ảnh cha Đắc Lộ truyền đạo cho giáo dân bản xứ thuở sơ khai là khó nhất vì không có nhiều tư liệu. May thay, Kiều Ly tìm được một số hình ảnh minh họa có cùng chủ đề ở một số nước trong khu vực. Từ đó suy ra, cộng với ghi chép mà cha Đắc Lộ để lại giúp tôi dễ hình dung.

Giai đoạn hoàn thiện luôn gặp nhiều khó khăn và phải chỉnh sửa nhiều. Có những vấn đề tưởng chừng là đơn giản và ít ảnh hưởng đến cấu trúc của câu chuyện thì lại là vấn đề lớn. Kha khá minh họa phải vẽ lại.

Chẳng hạn, chỉ một chi tiết các giáo sĩ dòng Tên không đeo thắt lưng bằng thừng mà đeo thắt lưng bằng vải mà tôi đã phải sửa lại vài chục tranh. Hay việc hồi thế kỉ 17, ngôn ngữ (từ ngữ, cách nói) của người Việt, đặc biệt là giáo dân sẽ không hoàn toàn giống như hiện nay. Chúng tôi đã phải cân nhắc việc sử dụng một số từ ngữ cổ hoặc một số từ ngữ của giáo dân nhưng không quá xa lạ để bạn đọc hiện nay vẫn có thể tiếp nhận được. Việc này Thủy và Ly làm rất tốt.

Hành trình sáng tạo chữ Quốc ngữđược đề xuất trao giải tại Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ 7 năm 2024.

Lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gialần thứ VII (2024) được tổ chức vào 20h ngày 29/11/2024 tại Nhà hát Lớn (Hà Nội), truyền hình trực tiếp trên VTV1. Đơn vị tài trợ: Vingroup, Vietcombank, Vietinbank, BIDV, Agribank.