Khoảng 30 phút sau, 15 học sinh (trong đó có 11 em lớp 4) xuất hiện các triệu chứng, như: đau bụng, mệt mỏi, nôn ói...

Các em được đưa đến Trạm Y tế xã Đại Hiệp và sau đó chuyển tuyến lên Bệnh viện Đa khoa Khu vực miền núi phía bắc Quảng Nam cấp cứu.

Sau khi nhập viện điều trị, sức khỏe của 15 bệnh nhi đã ổn định. Dự kiến trong hôm nay (25/10), một số em sẽ được xuất viện về nhà. Những trường hợp còn lại, đặc biệt là 2 học sinh bị viêm đường ruột, tiếp tục được theo dõi.

Ngay khi xảy ra vụ việc, lãnh đạo huyện Đại Lộc chỉ đạo Trung tâm Y tế huyện đã thu thập mẫu sữa chua để xét nghiệm.

Đến trưa 25/10, cơ quan chức năng huyện Đại Lộc vẫn chưa xác định nguyên nhân dẫn đến sự việc 15 học sinh có dấu hiệu ngộ độc.

Trước mắt, lãnh đạo huyện Đại Lộc yêu cầu nhà trường lưu lại toàn bộ mẫu thực phẩm trong ngày 24/10 tại nhà trường để cơ quan chức năng làm rõ.

"Đây là con số rất đáng lo ngại, có trường hợp có dấu hiệu rối loạn nghiêm trọng. Tương tự như nhiều nước trên thế giới, Việt Nam cũng gặp nhiều ca bị tổn thương phổi cấp, một bệnh mới do thuốc lá điện tử", TS Khoa nói.

Ông Khoa cũng khẳng định tất cả các loại thuốc lá đều có hại, thành phần chính là nicotine. Với thuốc lá điếu, chúng ta có kiểm soát được lượng nicotine vào cơ thể, còn thuốc lá mới thì không, mức độ gia tăng nghiện rất nhanh.

Các sản phẩm này cũng có mẫu mã phong phú, thu hút, hấp dẫn giới trẻ, đây là điều cực kỳ nguy hiểm. Đáng lo ngại là tỷ lệ trẻ hút thuốc lá điện tử tăng nhanh chóng.

"Chúng ta trầy trật gần 10 năm mới giảm được tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở nhóm tuổi 13-17 từ 5,36% xuống 2,78%. Mức độ gia tăng sử dụng thuốc lá điện tử cũng rất nhanh. Điều tra ở nhiều nước và ở Việt Nam cho thấy sau 2 năm, tỷ lệ này tăng gấp đôi. Đây là điều đáng lo ngại nhất của chúng tôi", TS Khoa trăn trở.

Theo chuyên gia, từ nhiều thập niên trước, các công ty thuốc lá tuyên bố "đầu lọc của điếu thuốc" là những đột phá về công nghệ cho đến thuốc lá "nhẹ - light - mild" và "ít hắc ín - low tar". Thực tế hơn 60 năm qua, ngày càng nhiều người hút thuốc hơn, ít người bỏ thuốc hơn, đồng thời gây ra nhiều tử vong hơn.

Tương tự tuyên bố "Thuốc lá điện tử giảm hại hơn 95% so với thuốc lá điếu thông thường" là không có bằng chứng khoa học. Thông tin "giảm hại" này dựa trên ý kiến của một nhóm nhỏ các chuyên gia, được dựa trên cơ sở một bài báo được tài trợ bởi ngành công nghiệp thuốc lá và không đảm bảo cơ sở khoa học.

"Chúng ta cần cấm ngay khi có thể để bảo con em chúng ta", ông Khoa nhấn mạnh. 

Thuốc lá gây ra 8 triệu ca tử vong mỗi năm trên thế giới

Chung quan điểm, Thạc sĩ - Bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm, Văn phòng Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam, cho biết, chúng ta đang đối mặt vấn đề nghiêm trọng đó là giới trẻ có hành vi mới là sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Đây là điều cực kỳ nguy hiểm, các sản phẩm này không chỉ chứa nitcotine là chất độc mà còn là môi trường tốt để kẻ xấu trộn ma túy tổng hợp để kiếm lợi trên trẻ nhỏ.

"Chúng ta cần ý thức nguy cơ đang đến để ngăn chặn nguy cơ với giới trẻ, trong đó có con em chúng ta", BS Lâm nhấn mạnh.

Theo ông, các sản phẩm thuốc lá đang gây ra số tử vong rất lớn, gây ra 8 triệu ca tử vong mỗi năm trên thế giới, chiếm 14% số tử vong trên thế giới. Một điểm rất quan trọng là số tử vong này hoàn toàn có thể tránh được, 8 triệu ca tử vong này lẽ ra không xảy ra nếu chúng loại trừ được sản phẩm thuốc lá. Con số này cực kỳ lớn.

Thuốc lá cũng liên quan đến 11 loại ung thư khác nhau, trong đó chủ yếu là ung thư phổi. Tại Việt Nam, ung thư phổi là bệnh ung thư đứng hàng đầu ở nam giới. Hút thuốc lá thụ động cũng rất nguy hiểm, gây ra tới 11 triệu ca tử vong, phụ nữ chiếm đa số, trẻ em cũng là nạn nhân.

"Cội nguồn của vấn đề là ngành công nghiệp thuốc lá. Nếu họ không quảng cáo, quảng bá, can thiệp chính sách, ủng hộ các đề xuất từ y tế công cộng, hạn chế sản phẩm của họ với giới trẻ thì chúng ta sẽ không thấy vấn đề hút thuốc lan rộng như hiện nay. Chúng ta cũng không phải đối đầu với thuốc lá mới. 

Có bác sĩ nói sản phẩm thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện tử tốt thế này, ngược lại vai trò bảo vệ sức khỏe, lờ đi vấn đề nguy hiểm với giới trẻ, đặc biệt nguy cơ pha trộn ma túy", BS Lâm nói.

Tại Việt Nam hiện nay, ngành công nghiệp thuốc lá đang can thiệp nhiều, họ đưa ra khuyến cáo làm yếu, làm chậm chính sách nhà nước đưa ra nhằm kiểm soát thuốc lá mới, thuốc lá truyền thống.

Bà Đinh Thị Thu Thủy, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế, cho biết, Việt Nam đã tham gia công ước khung về kiểm soát thuốc lá gần 20 năm, trong đó điều 5.3 có nội dung về việc khi quy định các chính sách không bị lợi ích về thương mại và các lợi ích khác tác động, đồng thời phù hợp với quy định của quốc gia,

"Vừa qua, có một số bác sĩ tham gia một số hội thảo do ngành công nghiệp thuốc lá đứng sau tài trợ, bác sĩ vô tư không biết việc làm của mình đã vi phạm điều 5.3 công ước khung. Ranh giới về việc có lợi ích nhóm, cục bộ cực khó. Quan điểm của Bộ Y tế là đặt lợi ích chung, lợi ích của tập thể lên hàng đầu, không có lợi ích nhóm", bà Thủy nhấn mạnh.

- Phân dài, mỏng, giống như bút chì: Đây là một dấu hiệu cho thấy một cái gì đó đang chặn ruột của bạn. Sự tắc nghẽn có thể là một khối u hoặc một cái gì đó khác.

- Mệt mỏi và suy nhược: Cảm thấy mệt mỏi hoặc yếu hơn nhiều so với bình thường có thể là dấu hiệu cho thấy khối u đang chảy máu và bạn đã mất chất sắt.

- Đau bụng hoặc chướng bụng.

- Giảm cân không rõ nguyên nhân: Nếu bạn không thay đổi chế độ ăn uống và thói quen tập thể dục, giảm cân có thể là một dấu hiệu đáng lưu ý, đặc biệt nếu bạn cũng có các triệu chứng ung thư đại trực tràng khác.

- Buồn nôn và nôn mửa, có thể xảy ra nếu khối u gây tắc nghẽn.

Các triệu chứng khác mà bạn có phụ thuộc vào nơi ung thư đã di căn.

Phẫu thuật không có khả năng chữa khỏi bệnh ung thư đại trực tràng giai đoạn 4. Nhưng nếu chỉ có một vài khu vực ung thư lan rộng trong gan hoặc phổi và chúng có thể được loại bỏ cùng với ung thư đại trực tràng, phẫu thuật có thể giúp bạn sống lâu hơn, theo Hiệp hội Ung thư Mỹ. Hóa trị cũng thường được dùng sau khi phẫu thuật.

Nếu không thể loại bỏ các khối u di căn vì chúng quá lớn hoặc có quá nhiều, bác sĩ có thể tiêm hóa chất trước khi phẫu thuật. Sau đó, nếu khối u nhỏ lại, phẫu thuật có thể được tiến hành. Hóa trị có thể được sử dụng sau khi phẫu thuật. Đối với khối u trong gan, một lựa chọn khác có thể là phá hủy chúng bằng phương pháp cắt bỏ hoặc thuyên tắc mạch.

Nếu ung thư đã di căn quá nhiều, không thể phẫu thuật thì hóa trị là phương pháp điều trị chính. Có thể bệnh nhân vẫn cần phẫu thuật nếu ung thư gây tắc nghẽn ở ruột. 

Hầu hết những người bị ung thư giai đoạn 4 sẽ được chỉ định hóa trị, có thể thêm liệu pháp miễn dịch, điều trị đích để kiểm soát bệnh.

Đối với bệnh ung thư giai đoạn muộn, xạ trị cũng có thể được sử dụng để giúp ngăn ngừa hoặc làm giảm triệu chứng của ung thư như đau ở đại trực tràng. 

Đáng chú ý, theo các nghiên cứu khoa học, chanh leo là một loại quả rất giàu dinh dưỡng:

Hỗ trợ hệ tiêu hóa và sức khỏe đường ruột

Hạt chanh leo chứa lượng lớn chất xơ hòa tan và không hòa tan, hỗ trợ cải thiện hệ tiêu hóa, giảm nguy cơ táo bón, đồng thời giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột.

Một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Hoa Kỳ(2021) cho thấy rằng, chế độ ăn giàu chất xơ từ trái cây như chanh leo có thể giảm nguy cơ mắc các bệnh về đường ruột như: hội chứng ruột kích thích (IBS) và bệnh viêm ruột (IBD).

Chất xơ trong chanh leo cũng làm chậm quá trình hấp thu đường, giúp kiểm soát lượng đường trong máu, rất phù hợp cho người mắc bệnh tiểu đường type 2. Một nghiên cứu tại Đại học Sao Paulo, Brazil, chỉ ra rằng chiết xuất từ hạt chanh leo có thể giảm chỉ số đường huyết sau bữa ăn ở người tiểu đường.

Tăng cường hệ miễn dịch

Hàm lượng vitamin C dồi dào trong chanh leo giúp tăng cường khả năng chống lại các bệnh nhiễm trùng.

Vitamin C kích thích sản sinh bạch cầu, bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh. Theo một nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng Quốc gia Mỹ, bổ sung vitamin C từ các loại trái cây như chanh leo giúp giảm 30% nguy cơ mắc cúm mùa.

Các chất chống oxy hóa khác trong chanh leo, bao gồm polyphenol và flavonoid, còn giúp cơ thể loại bỏ các gốc tự do. Đây vốn là nguyên nhân chính gây lão hóa và suy giảm chức năng tế bào miễn dịch.

Cải thiện sức khỏe tim mạch

Chanh leo là nguồn cung cấp kali và magie, hai khoáng chất thiết yếu giúp ổn định nhịp tim và duy trì huyết áp khỏe mạnh.

Một nghiên cứu trên Tạp chí Tim mạch Anhchỉ ra rằng, chế độ ăn giàu kali có thể giảm nguy cơ đột quỵ lên đến 24% và nguy cơ mắc các bệnh tim mạch khác.

Ngoài ra, các hợp chất polyphenol trong chanh leo còn được chứng minh có khả năng giảm viêm và bảo vệ lớp nội mạc mạch máu, ngăn ngừa xơ vữa động mạch - nguyên nhân chính gây bệnh tim.

Phòng ngừa ung thư

Chanh leo chứa nhiều hợp chất chống oxy hóa mạnh như: beta-caroten, vitamin A và polyphenol, có tác dụng bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do.

Nghiên cứu từ Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳcho thấy, chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa từ thực phẩm tự nhiên như chanh leo giúp giảm nguy cơ mắc ung thư vú và ung thư đại tràng.

Một hợp chất đặc biệt trong chanh leo là piceatannol, được nghiên cứu rộng rãi vì khả năng ngăn chặn sự phát triển và lây lan của tế bào ung thư. Nghiên cứu tại Đại học Quốc gia Singapore phát hiện, piceatannol có thể ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư gan và phổi.

Cải thiện giấc ngủ và giảm căng thẳng

Theo y học cổ truyền, chanh leo có tác dụng an thần. Một số hợp chất trong chanh leo, đặc biệt là alkaloid và flavonoid, có khả năng kích thích sản sinh GABA (gamma-aminobutyric acid) - chất dẫn truyền thần kinh giúp thư giãn não bộ và cải thiện giấc ngủ.

Nghiên cứu chỉ ra rằng chiết xuất từ chanh leo giúp giảm mức độ lo âu ở 73% bệnh nhân bị rối loạn lo âu mãn tính. Uống một ly nước chanh leo ấm trước khi ngủ cũng được khuyến nghị để cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Bác sĩ có thể chia sẻ thực trạng bệnh lý cơ xương khớp của người Việt Nam hiện nay?

- Tình trạng trẻ hóa bệnh cơ xương khớp và gout hay loãng xương ở phụ nữ mãn kinh là những vấn đề lớn thường gặp của các phòng khám cơ xương khớp.

Có những bạn trẻ khoảng 32 tuổi trở lên đã có dấu hiệu cứng khớp ngón tay buổi sáng hoặc đau khớp gối khi ngồi lâu. Cột sống bị cứng khi buổi sáng ngủ dậy là triệu chứng hay gặp.

Vì sao nhiều người chưa quan tâm đến chăm sóc cơ xương khớp?

- Không như các bệnh lý về tim mạch, thận, tiểu đường hay các cơ quan gan, mật, tụy… có thể có các bệnh gây tử vong, những cơn đau của hệ vận động như cơ, khớp chỉ thỉnh thoảng đến, rồi đi khi được nghỉ ngơi, càng làm cho nhiều người ít chú ý.

Còn loãng xương thì không gây ra các cơn đau nên hiếm khi người ta nghĩ đến nó.

Tóm lại vì bệnh thoái hóa hệ vận động ít gây bệnh chết người nên nhiều người thường không chú ý đầy đủ. Chúng ta đừng coi thường bệnh lý cơ xương khớp.

Với hệ cơ xương khớp, bệnh lý nào đáng báo động và có thể trầm trọng hơn nếu không được quan tâm đúng mức?

- Thoái hóa cơ, khớp, dây chằng và loãng xương là những vấn đề cần được quan tâm đúng mức. Vì những bệnh này sẽ để lại hệ quả trên thể chất người bệnh. Điều này có thể tạo ra gánh nặng cho gia đình, xã hội bởi liên quan đến chi phí điều trị, ngày công lao động bị mất,…

Khi khám chữa trị cơ xương khớp, bác sĩ có thể chia sẻ những trường hợp nào gây nên bệnh lý hệ vận động mà có phần do mọi người chủ quan, không ngờ đến?

- Qua thăm khám, tôi nhận thấy bệnh thoái hóa khớp gối ít khi được chú ý đến. Trường hợp một bệnh nhân leo cầu thang và nghe tiếng lụp cụp ở trong gối.

Bệnh nhân bị đau nhói và đi không được. Khi thăm khám, bác sĩ thông báo bị hư sụn khớp, thoái hóa sụn chêm. Lúc đó, bệnh nhân mới biết mình bị thoái hóa khớp.

Khi hỏi ngược lại thời gian trước khi bị đau, bệnh nhân mới nhớ lại là gối có bị đau khi ngồi khoanh chân lâu hay ngồi xổm nhưng bệnh nhân bỏ qua vì nghĩ không quan trọng.

Một số người khi làm bếp, với tay lấy đồ gia vị trên kệ tủ cao thì thấy đau nhói ở vùng khớp vai. Sau đó, vai ngày càng đau, cơ vai cứng, không thể đưa tay ra sau gãi lưng hay cài áo,…

Thời điểm nào thì nên bắt đầu tầm soát sức khỏe cơ xương khớp?

- Càng lớn tuổi, hệ cơ quan vận động bao gồm, cơ, xương khớp, dây chằng, gân sẽ bị thoái hóa theo thời gian. Loãng xương tiến triển một cách âm thầm. Nguy cơ bị đứt gân, thoái hóa khớp hay gãy xương do loãng xương rất cao. Ở độ tuổi 35 trở đi, mỗi người cần đi tầm soát sức khỏe hệ vận động.

Điều gì cần lưu ý với người làm việc văn phòng khi họ ngồi, đứng lâu?

- Người làm văn phòng có hai vấn đề: một là ngồi lâu nên cơ xương khớp không được vận động, dễ bị thoái hóa sớm; hai là ngồi lâu và sử dụng màn hình máy tính và điện thoại nhiều nên hệ cơ xương khớp vùng cột sống, thắt lưng, cổ, vai, hai khớp gối thường bị đau.

Để giảm thiểu tình trạng thoái hóa sớm, tạo sự dẻo dai cho hệ cơ xương khớp, mỗi người cần vận động thể dục thể thao, cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể.

Mọi người cũng cần nghỉ ngơi xen kẽ với làm việc, tránh tiếp xúc quá lâu với màn hình vi tính và tập thêm các bài tập căn bản cho dân văn phòng.

Hiện nay một số thực phẩm có ghi bổ sung MFGM để tốt cho hệ vận động. Bác sĩ cho biết MFGM có lợi gì với sức khỏe cơ xương khớp?

- Tôi được biết trong sản phẩm mới của Anlene (Anlene 5 Khỏe) có thành phần MFGM (Milk fat globule membrane) hay còn gọi là màng cầu chất béo sữa. MFGM là một nguồn tổng hợp của nhiều hợp chất hoạt tính sinh học, giúp hỗ trợ giảm tốc độ suy giảm chức năng của hệ cơ xương khớp.

MFGM là một màng cấu trúc bao phủ các hạt chất béo trung tính phân tán trong nhũ tương ở sữa và chứa các protein đặc hiệu cho màng, phospholipid và sphingolipid. MFGM có thể cải thiện chức năng cơ, sụn, khớp; bao gồm sự nhanh nhẹn, thăng bằng và khả năng đi bộ.

Nguy hiểm hơn, chỉ sau 2 ngày, chồng chị, anh P.T.K., cũng xuất hiện các triệu chứng tương tự sau khi tiếp xúc với chị. Hai vợ chồng quyết định đi khám vì lo lắng về tình trạng lạ.

Theo ThS.BCKII Nguyễn Tiến Thành, Thành viên Hội Da liễu Việt Nam, qua thăm khám, vợ chồng chị H. được chẩn đoán mắc bệnh Herpes sinh dục. Đây là bệnh do virus Herpes Simplex (HSV) gây ra.

Virus này lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp da, niêm mạc với dịch chứa virus. Các sang chấn nhỏ trên da, niêm mạc tạo điều kiện cho virus xâm nhập vào các tế bào biểu mô.

Sau nhiễm tiên phát, virus tồn lưu trong hạch thần kinh cảm giác ở trạng thái tiềm ẩn và khi tái hoạt sẽ gây ra những đợt bệnh tái phát.

Nguy cơ lây nhiễm từ các cơ sở không đảm bảo vệ sinh

BS Tiến Thành cho biết, việc lây nhiễm virus Herpes sau khi thực hiện các can thiệp thẩm mỹ (phun xăm, triệt lông, lăn kim…) không phải hiếm gặp, đặc biệt tại các spa không tuân thủ nghiêm ngặt quy trình tiệt trùng dụng cụ.

"Virus Herpes có thể lây qua tiếp xúc trực tiếp với da, niêm mạc nếu dụng cụ thẩm mỹ không đảm bảo vệ sinh an toàn. Ngoài virus Herpes, người dân rất dễ gặp phải các bệnh lây truyền khác như: hạt cơm phẳng, viêm gan B, vi khuẩn, nấm da…", BS Tiến Thành chia sẻ.

Virus có hai loại chính, type 1 thường gây nhiễm trùng ở miệng và môi, trong khi type 2 chủ yếu gây nhiễm trùng ở bộ phận sinh dục, lây qua quan hệ tình dục, miệng sinh dục hoặc tiếp xúc gián tiếp qua dụng cụ thẩm mỹ.

Lời cảnh báo của bác sĩ

BS Tiến Thành khuyến cáo, người dân cần thận trọng khi lựa chọn các dịch vụ thẩm mỹ, đặc biệt là tại các cơ sở không đảm bảo an toàn vệ sinh. Những biện pháp phòng ngừa bao gồm:

- Người dân nên tìm hiểu kỹ về cơ sở làm đẹp, đảm bảo rằng cơ sở có giấy phép hoạt động, nhân viên có chứng chỉ hành nghề và thực hiện quy trình vệ sinh tiệt trùng dụng cụ nghiêm ngặt.

- Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào sau khi làm đẹp như ngứa, mẩn đỏ, hoặc nổi mụn nước, cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa da liễu ngay để được tư vấn và điều trị.

- Trong thời gian bệnh phát triển, người bệnh cần tránh tiếp xúc trực tiếp với người khác để hạn chế lây nhiễm.

- Một hệ miễn dịch khỏe mạnh giúp giảm nguy cơ tái phát bệnh. Người dân nên duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống đầy đủ chất và tập thể dục đều đặn.

"Trường hợp của chị H. là một lời cảnh tỉnh cho những ai đang tìm kiếm các dịch vụ thẩm mỹ. Việc lựa chọn cơ sở làm đẹp không đảm bảo chất lượng không chỉ tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm Herpes, mà còn có thể gây ra nhiều hệ lụy khác. 

Người dân nên tỉnh táo trong việc lựa chọn cơ sở thẩm mỹ, đặt yếu tố an toàn sức khỏe lên hàng đầu. Đừng chỉ quan tâm đến giá rẻ mà bỏ qua các tiêu chuẩn vệ sinh và chất lượng dịch vụ", BS Tiến Thành nhấn mạnh.