Nhận định, soi kèo Man City vs Brighton, 22h00 ngày 15/3: Tiếp đà bất bại

Trong lúc làm việc, một vài cán bộ ngồi phía sau hất cằm lên phía hàng nghế đầu, nơi có anh Bảo ngồi, nói: "Bảo đấy, trước làm cùng phòng với mình". Anh phía sau cười khẩy, giọng bâng quơ: "Nó đấy à, ghê nhỉ!". Chị bên cạnh trề môi: "Trông cũng ra dáng quan cách...".Anh kế bên đang vặn mồm để nhổ râu thì phụ hoạ: "Chuyện, giờ người ta lên sếp!"

Ngồi cuối nghe hết, tôi chẳng biết nên gọi là dèm pha, dè bỉu, chì chiết... hay gì gì nữa. Tóm lại giới trẻ hôm nay gọi là GATO, còn lịch sử nghìn năm kêu là đố kị.

Tính đố kị của người Việt từ đâu ra mà gớm vậy, sống thọ đến vậy?

"Đố kị đến từ hôm qua"

Là một đất nước nông nghiệp nên tôi sẽ bắt đầu từ nông thôn.

Mối quan hệ và các thiết chế làng xã ở nông thôn (nhất là miền Bắc) cực kì chặt chẽ, “chất” phong kiến đậm đặc, ở đó vai trò dòng tộc, họ tộc là rất lớn. Họ nào đông, có nhiều người đỗ đạt là tiêu chí của sự vinh quang. Các họ khác “tức nhau tiếng gáy”, mang tâm lý " không thua chị kém em", thậm chí coi sự vượt mặt của dòng họ nào đó như cái gai. Thế rồi chẳng biết từ lúc nào, chuyện dòng họ, dòng tộc đua ganh như thế ăn sâu vào mỗi cá nhân.

Cùng là nông thôn nhưng Nam Bộ có một số đặc trưng khác. Là vùng đất mới, cư dân tứ phương nên tính cố kết cộng đồng nơi đây lỏng lẻo hơn. Mặt tích cực của đặc trưng này là người dân không bị giam hãm, bó buộc trong những quan niệm, tập quán, quy ước cứng nhắc, cổ hủ. Nhờ có những điều kiện về tự nhiên nên tính mở (trong tôn giáo, sinh hoạt, địa giới, giao thông…) của làng xã miền Nam khá lớn. Cấu trúc xã hội mở như thế tạo cho người dân Nam Bộ tính phóng khoáng, tự do. Phải chăng vì thế mà (nhìn chung) người Nam Bộ ít bị tính đố kỵ chi phối?

Một câu hỏi nữa đặt ra là liệu tính đố kỵ có liên quan tới “giai cấp” và “bao cấp”?

Chúng ta từng cổ động nhiệt thành cho giai cấp công nhân (hàm ý người lao động chân tay), giai cấp được cho là tiên tiến nhất. Trong khi đó, có một thời kỳ vai trò của trí thức, nhà buôn…bị xem nhẹ.

Mà đã là người lao động thì phải khổ khổ, nghèo nghèo... Ai hôi nách có lỡ xức tí nước hoa ngay lập tức bị liệt vào hàng “tiểu tư sản”, là thành phần phải đấu tranh loại bỏ hoặc cần được “giác ngộ”. Phong trào rạch quần ống loe, cắt bỏ những bộ tóc dài (của đàn ông) là minh chứng.

Thời bao cấp là thời của mọi người cùng tiến, dàn hàng ngang mà tiến, ai nhấp nhô chút đỉnh "coi như xong". Mua được tí thịt rang mà hàng xóm ngửi thấy là nguy, dao thớt băm chặt láng giềng nghe thấy cũng "hiểm"...

…và hôm nay

Quan niệm hễ ai hơn người là đồng nghĩa với kẻ xấu không chỉ tồn tại ở hành vi cụ thể mà còn thường trực trong tư duy. Cho tới hôm nay, trong truyện thiếu nhi, nhân vật giàu có thường gắn với lừa lọc, tham lam, độc ác…

Đã có nghiên cứu khẳng định tính đố kị liên quan tới sự so sánh. Và để tránh tính đố kị thì đừng sống trong thế giới của những so sánh.

Đáng tiếc là ở một vài nơi, trong lớp, một trò nào đó giỏi nhất vẫn thường được giáo viên đưa lên cao, rồi buộc học sinh khác phải triệt để học tập, coi đó như tấm gương sáng ngời. Cùng với việc đề cao một trò nào đó là phê bình (có khi thậm tệ) những em khác mà biểu hiện sinh động là hình phạt và những tờ kiểm điểm.

Thay vì bắt các em phải ganh đua (rất dễ biến tướng thành ganh ghét), thay vì so sánh với bạn này bạn kia, thì nên khuyên trò hãy so sánh với chính bản thân mình ngày hôm qua.

Bởi vì người ta chẳng bao giờ thành công khi cứ rập khuôn theo mẫu hình của người khác. Người ta sinh ra như một nguyên bản thì đừng bao giờ chết đi như một bản sao.

Bill Gate nói: “Đừng so sánh mình với bất cứ ai trong thế giới này. Làm như vậy có nghĩa bạn đang sỉ nhục chính bản thân mình.”

Vì thế, đừng để trường học (vô tình) thành nơi nuôi dưỡng và dung túng sự đố kị, hẹp hòi.

Sẽ có nhiều nguyên nhân khác làm cho người ta mắc tính đố kị, nhưng tôi dừng ở nguyên nhân xuất phát từ chính nhà trường để (cùng với mẩu chuyện có thực xảy ra tại trường đại học ở đầu bài viết) muốn nhắn nhủ rằng, khi không thể dời ngôi trường của con sang Mỹ, sang Anh, thì hãy thay đổi chính mình.

Tức là đừng bao giờ lấy con hàng xóm ra để dạy con mình, và quan trọng hơn, bố mẹ cứ sống cởi mở, đôn hậu, nghĩa tình thì tự khắc con cái sẽ theo.

• Ngô Thiệu Phong

Ngày 5/5, Cơ quan cảnh sát điều traCA TP Bắc Ninh (tỉnh Bắc Ninh) đã tống đạt quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bịcan với N.H.L, học sinh lớp 9 để điều tra hành vi giết người và cướp tài sản.

Cảnh sát cáobuộc, H.L. nợ tiền bạn học cùng lớp N.T.H. Tối 3/5, Long gọi điện thoại bảo H.đến nhà thì sẽ trả nợ. Khi H. đi xe đạp điện tới, H.L. bảo chở mình đi lấy tiền.Tới gần một sân bóng ở phường Phong Khê, H.L rút dao đâm chết H., kéo xác giấuvào bụi cây ở bờ ao rồi cướp xe đạp điện.

Ngày 4/5, H.L. đãđến cơ quan công an đầu thú, khai do vay tiền của một người và bị thúc ép trả nợnên nảy sinh ý định giết bạn lấy xe đạp điện bán.

Hiện trường vụ án. (Ảnh: Đăng Duy).

Nhà hai học sinhđều ở khu Dương Ổ, phường Phong Khê,  cách nơi xảy ra vụ án chỉhơn 500m.

Chiều 6/5, chúngtôi tìm về nhà nam sinh H.L.. Ngôi nhà tầng rộng rãi cửa đóng then cài, lạnhlẽo.

Ông Biểu, tổ trưởng khu dân cư B2 cho biết, gia đình H.L sản xuất giấy ăn, có điều kiện về kinh tế. H.L là con thứ hai trong gia đình có 2 chị em.

Ông Biểu khá bất ngờ vì trong giao tiếp, H.L có tính tình vui vẻ, gặp ai cũng chào hỏi lễ phép và "không thấy đua đòi gì".

Cách đó không xa,tại gia đình của nữ sinh xấu số, người mẹ đau đớn khóc ngất bên di ảnh con gái.Ông Nguyễn Văn Đồi, bố của H. thất thần bên thềm nhà.

Gốc nhà nông, naychuyển sang nghề làm giấy và có điều kiện kinh tế hơn nhưng ông Đồi cho biết giađình luôn giáo dục con cái về sự giản dị.

“Hàng ngày cứ hết giờ học. H. về giúp bố mẹ việc nhà rồi mới đi học bài. Chiều3/5, H. xin bố mẹ cho ra ngoài.  Đợiđến 20h con chưa về, gọi điện không được nên sốt ruột nhờ mọi người bên nội bênngoại đi tìm.

Chong đèn đến2 rưỡi sáng hôm sau, ông ngoại H. nhận được cuộc điện thoại của người bạn đồng niên nhà ở gầnhiện trường, gọi gia đình ra xác nhận chiếc xe đạp và cháu gái xấu số.

Con ngoan, họclực trung bình

Bà Nguyễn Thị Ngà, mẹ của H.L cho biết con bà ở nhà rất ngoan. Nửa thángnay, thấy con có biểu hiện lạ, bà đã tịch thu điện thoại đồng thời thường xuyênđưa đón con đến trường.

Tìm đến TrườngTHCS Phong Khê, cô giáo Nguyễn Thị Hoãn, chủ nhiệm lớp 9B của H.L và nạn nhâncho biết: “Cả hai học sinh đều học lười, trên lớp không tập trung nhiều vào bàihọc và có học lực trung bình. Về nề nếp, H.L không phải là trò cá biệt, chỉthi thoảng mất trật tự hoặc có đôi khi nghỉ học không phép nên hạnh kiểm cuốinăm các lớp đều là khá hoặc tốt”.

Ngôi nhà của nam sinh giết bạn mấy ngày qua luôn cửa đóng then cài. (Ảnh: Đăng Duy).

H.L và nạn nhân,theo cô Hoãn là hai trong số 9-10 người bạn cùng nhóm trong lớp 9B vẫn thườnghay gặp nhau, trò chuyện, đi chơi. Theo nắm bắt của cô Hoãn trước khi sự việcxảy ra cả hai không có biểu hiện mâu thuẫn hay xích mích gì.

Còn theo NguyễnTrọng Hưng, lớp trưởng lớp 9B: H.L và bạn nữ xấu số đều khá hòa đồng với bạn bètrong lớp.

Suốt mấy ngày qua,lớp 9B đều trong tâm trạng buồn bã. Sáng 6/5 sau khi đưa H. ra đồng, cô Hoãn đãtập hợp tất cả các thành viên của lớp để trao đổi và động viên các em  cốgắng học, chuẩn bị cho kỳ thi vào lớp 10 sắp tới.

Trăn trở

"Bao nhiêu năm sống ở đây, sự việc vừa qua khiến chúng tôi bàng hoàng, sửng sốt vì chưa baogiờ có vụ án nghiêm trọng đến thế”" - hiệu trưởng Phạm Trọng Tú chia sẻ.

“Nhà giáo này cho biết thêm: "Hai phường Dương Ổ và Phong Khê giờ đang phát triển rất nhanh, nhà nhà đều sản xuất kinh doanh,tập trung nhất và sản xuất giấy ăn, giấy vệ sinh. Kinh tế khá lên nhưng sự quantâm đến con cái của phụ huynh cũng phần nào giảm đi. Ảnh hưởng của game onlinevà những trò chơi bạo lực trên Internet thực sự đáng lo".

Nhận một phầntrách nhiệm về phía nhà trường và hi vọng cải cách giáo dục tới đây sẽ dànhnhiều hơn thời gian để dạy kĩ năng sống cho học sinh, ông  Tú cũng nhấn mạnh tới giáo dục gia đình để chung tay với nhà trường hơn nữa.

Trao đổi trênTruyền hình Công an nhân dân, Đại tá Nguyễn Văn Huệ, Trưởng phòng Cảnh sát hìnhsự, CA tỉnh Bắc Ninh cho rằng: “Nếu gia đình nếu quan tâm, trao đổi giúp đỡ cháuhơn nữa thì những việc như cháu mất xe đạp và trao đổi với bố mẹ để bố mẹ có thểmua xe đạp trả bạn chắc cháu sẽ không đến nghĩ đến hành động cướp giết lấy xeđạp như vậy”.

• Đăng Duy