Soi kèo phạt góc Myanmar vs Philippines, 19h30 ngày 18/12

xHelper giả dạng phần mềm dọn dẹp và tối ưu tốc độ smartphone phổ biến, sau khi cài đặt sẽ lộ nguyên hình là ứng dụng độc hại có thể "tự hồi sinh" ngay khi bị gỡ bỏ. Ảnh: Getty.

Mới đây các chuyên gia Kaspersky Lab đã giải mã được bí mật về cơ chế của chương trình và tìm ra cách loại bỏ nó.

Đầu tiên, malware này giả dạng làm một phần mềm dọn dẹp và tôi ưu tốc độ smartphone. Nhưng sau khi cài đặt, chương trình tự động biến mất không để lại dấu vết trên màn hình hay danh mục phần mềm. Điều này khiến người dùng khó tìm ra nó để gỡ bỏ. Cách duy nhất để tìm thấy là kiểm tra danh sách các ứng dụng đã cài đặt trong phần cài đặt hệ thống.

Sau khi cài đặt, xHelper tự thiết lập một backdoor (cửa sau) được điều khiển từ xa bởi các tin tặc. Sau đó, chương trình kích hoạt một lệnh khai thác Android và đoạt quyền quản trị trong hệ điều hành. Backdoor được tạo ra có quyền truy cập vào các dữ liệu nhạy cảm, bao gồm cookie trình duyệt được sử dụng để đăng nhập tự động vào các website.

Theo Igor Golovin, một chuyên gia phân tích phần mềm độc hại của Kaspersky, việc tái nhiễm xHelper sau khi gỡ bỏ phần mềm hoặc reset máy là do một loại mã độc trojan có tên Triada. Triada chiếm quyền superuser (hay còn gọi là quyền Adminstrator của Windows) và cài đặt một loạt các tệp độc hại trực tiếp vào phân vùng hệ thống.

Các tệp này được thiết lập ở chế độ chỉ đọc (read-only), ngụy trang giữa các tệp hệ thống được đăng ký thuộc tính bất biến, khiến chúng rất khó bị xóa vì hệ thống Android không cho phép gỡ bỏ các file dạng này. Tuy nhiên, cơ chế tự vệ này vẫn có thể bị xóa bởi lệnh chattr. Đây là loại lệnh dùng để khóa tệp về chế độ read-only nên có thể sử dụng chính nó để mở chế độ write (ghi) rồi xóa.

Thậm chí xHelper xóa tất cả các ứng dụng liên quan đến root (ví dụ như Superuser) và không cho phép người dùng gỡ bỏ ngay cả khi có quyền. Chưa hết, nó tự sửa đổi các thư viện Android để ngăn việc cài lại phân vùng trong chế độ Ghi hệ thống.

Vậy làm thế nào để loại bỏ xHelper?

Như đã nói ở trên, thao tác gỡ bỏ thông thường sẽ không thể loại bỏ được hoàn toàn các tệp ẩn của xHelper trên hệ thống. Chương trình com.diag.patches.vm8u được cài đặt trong phân vùng hệ thống sẽ giúp xHelper “hồi sinh” ngay khi có cơ hội.

Nhưng nếu điện thoại có Recovery Mode (Chế độ Khôi phục), người dùng có thể thử trích xuất tệp libc.so từ chương trình cơ sở gốc (original firmware) và thay thế tệp bị nhiễm độc bằng nó trước khi xóa tất cả các phần mềm độc hại khỏi phân vùng hệ thống.

Điều đáng chú ý là phần mềm độc hại này chủ yếu lây nhiễm với các phiên bản Android cũ như 6 và 7, trên một số loại “smartphone fake” của Trung Quốc. Một cách khác để loại bỏ vĩnh viễn xHelper khỏi máy dễ dàng hơn là cài đặt lại, nâng cấp máy bằng một phiên bản hệ điều hành chuẩn tải từ nhà cung cấp hoặc flash ROM với một bản tương thích.

Chiều ngày 25/4/2020, Cục Tin học hóa, Bộ TT&TT đã có thông tin giải đáp một số thắc mắc về các vấn đề an toàn, bảo mật và tính mở của ứng dụng hỗ trợ phòng chống Covid-19 Bluezone.

Trong thông tin mới phát ra, Cục Tin học hóa cho biết, phần mềm Bluezone do Cục chủ trì phát triển, dưới sự bảo trợ của Bộ TT&TT và Bộ Y tế, với sự tham gia của BKAV và một số nhóm phát triển tại Việt Nam.

Trong quá trình xây dựng, nhóm phát triển do Cục Tin học hóa chủ trì đã tổ chức các buổi làm việc trực tuyến với đại diện của Google và Apple, với nhóm phát triển ứng dụng tương tự trên thế giới là SafePaths của MIT, Hoa Kỳ để trao đổi, thảo luận về các vấn đề liên quan.

Trước khi công bố chính thức, Bluezone đã được đánh giá bởi các đơn vị chức năng gồm: Cục Tin học hoá, Cục An toàn thông tin của Bộ TT&TT; đại diện của Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm công nghệ cao của Bộ Công an.

Đặc biệt, ngay từ đầu Bộ TT&TT đã định hướng tạo ra một sản phẩm CNTT tốt nhất phục vụ cộng đồng và kêu gọi cộng đồng người Việt trong và ngoài nước cùng tham gia đóng góp xây dựng. Cục Tin học hóa và nhóm phát triển đã gửi thư mời hơn 100 chuyên gia cùng sử dụng, phản biện. Tất cả các ý kiến đều được hoan nghênh và nghiên cứu kỹ lưỡng để hoàn thiện phần mềm. Phần mềm Bluezone sẽ liên tục được cập nhật.

Nhóm phát triển ứng dụng Bluezone khẳng định: Ứng dụng chỉ lưu dữ liệu trên máy của người dùng; Ứng dụng không thu thập dữ liệu về vị trí của người dùng; Người dùng tham gia cộng đồng được ẩn danh với những người khác; Ứng dụng được mở mã nguồn để bảo đảm tính minh bạch và đóng góp cho cộng đồng trong việc chống dịch; Toàn bộ dữ liệu liên quan do cơ quan nhà nước có thẩm quyền là Bộ Y tế, Bộ TT&TT quản lý, khai thác theo quy định của pháp luật.

Đại diện Cục Tin học hóa cho biết thêm, nhóm phát triển có kế hoạch mở mã nguồn và công bố các tài liệu kỹ thuật vào ngày 26/4/2020 để cả cộng đồng cùng xây dựng và đóng góp. Tuy vậy, với các vấn đề kỹ thuật, Cục kêu gọi cộng đồng chuyên gia khi có ý kiến tham gia nên trực tiếp trao đổi, thảo luận trong nhóm phát triển trước để làm rõ bản chất của vấn đề, tránh hiểu nhầm, gây hoang mang dư luận.