Mua vé tàu điện ngầm bằng nhận diện khuôn mặt tại Trung Quốc

Nguy cơ dịch SXH tại miền Bắc tăng cao trở lại

Theo báo cáo kết quả công tác phòng chống dịch bệnh năm 2015 và kế hoạch phòng chống dịch bệnh năm 2016 của Sở Y tế Hà Nội, trong năm 2015, Việt Nam ghi nhận hơn 88.000 trường hợp mắc SXH tại 58 tỉnh. Riêng tại Hà Nội ghi nhận hơn 15.000 trường hợp mắc SXH (tăng hơn 1.800 ca so với năm 2014) nhưng không có ca tử vong.

Lý giải vì sao có hiện tượng SXH tăng mạnh trong thời gian qua, Giám đốc Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương - TS.Nguyễn Văn Kính cho biết: “Những thay đổi về môi sinh, lối sống và khí hậu, cùng với vệ sinh môi trường không được đảm bảo đã tạo nhiều cơ hội cho muỗi vằn gây bệnh sinh sôi và phát triển”.

Hiện nay, ở khu vực phía Bắc, bệnh vẫn có nguy cơ lan rộng và tăng cao trở lại. Đa phần người dân cho rằng thời điểm giao mùa đông-xuân thường không có muỗi do tiết trời lạnh và không mưa nhiều. Tuy nhiên, quan niệm này là chưa chính xác. Đặc điểm khí hậu Bắc Bộ và phía Bắc của Trung Bộ nước ta vào thời gian này thường có những đợt không khí lạnh ngắn ngày đi kèm mưa phùn, nồm khiến môi trường ẩm ướt, là điều kiện thuận lợi cho muỗi sinh sôi, phát triển.

“Ở miền Bắc nói chung và Thủ đô Hà Nội nói riêng, dịch SXH có nguy cơ gia tăng từ tháng 3 đến tháng 11”, PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng - Bộ Y Tế khuyến cáo.

Diệt trừ muỗi khi thời tiết giao mùa

Ngay từ đầu năm 2016 ngành Y tế tiếp tục khuyến cáo các biện pháp phòng chống SXH bằng việc diệt trừ muỗi ngay tại môi trường sống cho người dân như:

- Đậy kín tất cả dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng, đặc biệt là các vùng quê, nông thôn và các khu trọ của sinh viên, công nhân hay chứa nước trong bể, thau, chậu….

- Khi nền nhà hay tường nhà đổ mồ hôi phải mở rộng cửa sổ, cửa ra vào cho thoáng khí.

- Lau chùi khô ráo những nơi ẩm ướt.

- Đối với những gia đình trồng cây cảnh trong nhà hay có sân vườn, cần phun thuốc trừ muỗi đồng loạt.

- Bà con Miền Bắc thường cho rằng tháng 3 trời lạnh không có muỗi nên ngủ không cần mắc màn. Đây là suy nghĩ chủ quan, đặc biệt nguy hiểm với trẻ nhỏ. Thời gian này muỗi hay cư trú nơi bóng tối, ẩm thấp; cần đặc biệt chú ý bảo vệ trẻ khỏi muỗi đốt.

Chủ động phòng muỗi đốt cho trẻ

Trẻ em là đối tượng dễ bị muỗi tấn công và dễ bị mắc SXH do sức đề kháng còn non yếu. Khi trẻ bị muỗi đốt, chúng thường sưng và ngứa nhiều hơn ở người lớn vì người lớn sau nhiều lần bị muỗi đốt đã “thích ứng” hơn, nên hệ miễn dịch phản ứng ít nghiêm trọng hơn so với trẻ em. Vì vậy ngoài các biện pháp diệt trừ muỗi tại môi trường sống, cần chủ động bảo vệ trẻ khỏi muỗi đốt bằng cách: vệ sinh sạch sẽ, thay quần áo cho trẻ hàng ngày, cho trẻ chơi nơi thoáng mát, mặc quần áo dài, mắc màn khi đi ngủ...

Bên cạnh đó cần sử dụng các sản phẩm phòng muỗi đốt ở những vùng da hở cho trẻ. Hiện nay, các sản phẩm dạng xịt hoặc thoa có chứa thành phần Diethyltoluamide (DEET) đang rất được ưa chuộng trên thị trường.

Theo Tổ chức Y tế Thế Giới (WHO) và Viện Bảo vệ môi trường Mỹ (EPA), DEET được chứng nhận an toàn và hiệu quả trong việc xua đuổi muỗi. Ngoài ra, DEET không phải là hóa chất diệt muỗi mà chỉ có tác dụng làm che kín các chất có mùi rất hấp dẫn, thu hút muỗi do da con người tiết ra. Sử dụng sản phẩm chống muỗi với nồng độ DEET từ 10 - 30% giúp xua đuổi muỗi hiệu quả nhưng vẫn đảm bảo an toàn cho sức khỏe người dùng.

Ngọc Hà

Một ưu điểm nữa của bếp điện từ chính là tính tiện dụng cao. Khác với bếp gas, người sử dụng sẽ không cần tốn thời gian quan sát để điều chỉnh mức lửa đun thích hợp cho từng loại món ăn, bếp điện từ mang lại thao tác sử dụng cực kỳ đơn giản và nhanh chóng nhờ các chế độ nấu tích hợp sẵn, tự động điều chỉnh công suất khi nấu.

Rõ ràng bếp điện từ sở hữu nhiều ưu điểm nhưng chính từ cách sử dụng sai lầm của nhiều người khiến bếp điện từ trở thành 'quả bom' dễ cháy nổ gây nguy hiểm cho cả gia đình. 

Sai lầm khi không dùng bếp điện từ thường xuyên

Trong điều kiện khí hậu Việt Nam có độ ẩm cao nếu không sử dụng bếp điện từ thường xuyên hơi ẩm có thể xâm nhập vào máy gây chập cháy các bản mạch của thiết bị gây hỏng hóc.

Liên tục nấu bếp điện từ ở nhiệt độ cao

Nếu sử dụng bếp điện từ liên tục ở nhiệt độ cao dễ khiến bếp quá tải làm giảm tuổi thọ thậm chí còn gây nứt bếp phát nổ. 

Sử dụng dụng cụ nấu nướng bếp điện từ không phù hợp 

Không phải xoong nồi nào cũng phù hợp khi sử dụng bếp điện từ, ví dụ nếu dùng muỗng kim loại, chúng sẽ dẫn nhiệt rất nhanh và có thể làm người sử dụng bị bỏng, còn những vật dụng bằng nhựa thì dễ bị tan chảy do vậy nên hạn chế dùng. Do đó loại nồi phù hợp nhất dành cho bếp điện từ là các nồi đáy phẳng bằng inox nhiễm từ, sắt tráng men hoặc thủy tinh có sợi kim loại.

Đặt tay hoặc các vật dụng không cần thiết khác lên bếp khi đang nấu

Khi hoạt động, bề mặt bếp điện từ không sinh nhiệt nhưng đáy nồi lại có nhiệt độ khá cao, nhanh chóng truyền sang cho bề mặt bếp và các vật khác có trên bề mặt bếp, có thể gây bỏng. Bên cạnh đó, không nên di chuyển bếp khi đang sử dụng để tránh vô tình chạm phải nồi đang nóng, gây nguy hiểm. Nhất là không đặt tay lên bếp từ đang hoạt động vì có thể bỏng nặng.

Rút nguồn điện ngay sau khi vừa nấu bếp điện từ xong

Khi vừa nấu nướng bếp điện từ nhiều người có thói quen rút ngay nguồn điện ra. Thực tế thói quen này là một sai lầm tai hại bởi sẽ làm quạt tản nhiệt không hoạt động nữa, làm chậm quá trình làm mát của bếp. Vì vậy, tốt nhất bạn nên ấn nút OFF (Tắt) để tắt bếp và đợi khoảng 10 -15 phút rồi mới rút nguồn điện ra.

Không vệ sinh bếp điện từ thường xuyên

Bếp điện từ không được vệ sinh sạch sẽ dễ gây nguy hiểm cho người sử dụng và làm giảm tuổi thọ của bếp. Bề mặt bếp từ rất dễ bị rạn nứt ở nhiệt độ cao nếu không sạch dầu mỡ và ẩm ướt.

Đặt bếp điện từ gần các thiết bị điện tử khác

Bếp điện từ sử dụng bức xạ sóng điện từ để làm nóng thức ăn. Tuy nhiên, các bức xạ sóng điện từ này có cường độ rất thấp nên hầu như không ảnh hưởng đến sức khỏe con người mà chỉ đủ để gây nhiễu một số thiết bị điện tử gần đó. Vì thế không nên đặt bếp từ gần các thiết bị điện tử khác như tivi, đầu đĩa, laptop...

Lá gan mới, cuộc sống mới

Nếu lá gan của bạn bị tổn thương tới mức không còn tự tái tạo lại được nữa và gần như đã suy hoàn toàn, bạn có thể cần phải ghép gan. Bác sỹ sẽ khuyên bạn nên làm thủ thuật này vì nhờ nó, chất lượng cuộc sống của bạn sẽ dần cải thiện, nếu không bạn có thể sẽ không giữ được sự sống.

Bác sỹ Tan Yu Meng, chuyên gia phẫu thuật Gan Mật Tuỵ cấp cao, bệnh viện Mount Elizabeth, Parkway Singapore

Theo BS Tan Yu-Meng, chuyên gia ghép gan và phẫu thuật gan mật tụy, các nguyên nhân chủ yếu cần phải ghép gan khi lá gan tổn thương nghiêm trọng là:

- Xơ gan, nghĩa là lá gan bị hỏng hay sẹo, thường gây ra do viêm gan B hay C mãn tính, sử dụng đồ uống có cồn trong thời gian dài, gan nhiễm mỡ nặng hoặc do các bệnh tự miễn

- Ung thư gan, nguyên nhân gây ra có thể bởi tất cả các yếu tố trên, bệnh tiểu đường, hút thuốc, béo phì, và phơi nhiễm với các hóa chất độc hại như aflatoxins.

Ở trẻ em, nguyên nhân chủ yếu của ghép gan là do hẹp ống dẫn mật, nghĩa là ống mật của gan bị teo, tắc nghẽn hoặc tổn thương. Điều này làm cho dịch mật ứ đọng trong gan, dẫn tới tổn thương gan và xơ gan.

Ghép gan giúp tăng khả năng chữa ung thư gan và làm giảm nguy cơ tái phát vì “yếu tố nguy cơ” chủ yếu đã được loại bỏ. Ghép gan là giải pháp tốt nhất cho điều trị ung thư gan, và tối đa khoảng 75% bệnh nhân được chữa khỏi bệnh ung thư. Đây cũng là giải pháp mang lại sự sống cho những bệnh nhân bị suy gan cấp tính do dùng thuốc.

Các phương pháp ghép gan

Có hai phương pháp ghép gan: Ghép gan từ người hiến chết não (Deceased Donor Liver Transplantation - DDLT), nghĩa là cắt bỏ toàn bộ lá gan của người hiến chết não và được dùng để thay thế phần gan bị bệnh của người nhận; và Ghép gan từ người hiến sống (Living Donor Liver Transplantation - LDLT).

Ghép gan từ người hiến sống nghĩa là người hiến sống sẽ hiến 50 - 70% lá gan của mình cho bệnh nhân. Qua ca phẫu thuật cắt bỏ gan được thực hiện một cách cẩn thận, phần được hiến sẽ được dùng để thay thế phần gan bị bệnh. Thủ thuật này có thể thực hiện được bởi vì lá gan (của cả người hiến và người nhận) đều có thể tự tái sinh tới thể tích và kích thước bình thường trong một khoảng thời gian ngắn là 6 tháng.

Trong phương pháp Ghép gan từ người hiến sống, người hiến khỏe mạnh được chọn sẽ cần đảm bảo các chỉ số phù hợp với người nhận. Theo BS Tan, ca phẫu thuật sẽ cần có hai đội ngũ bác sĩ phẫu thuật thực hiện đồng thời thủ thuật trên cả người hiến lẫn người nhận, đòi hỏi các kỹ thuật cao và chỉ có thể được thực hiện tại các trung tâm y tế chuyên biệt.

Mặc dù ca phẫu thuật cho người hiến là an toàn và thường không cần phải truyền máu nhưng vẫn có những nguy cơ biến chứng (tối đa khoảng 15%) và tử vong (tối đa khoảng 0.05%) trong tổng số những người hiến tiềm năng.

Trong gần hai thập kỷ qua, các kết quả của phẫu thuật ghép gan đã tiến bộ đáng kể. BS Tan chia sẻ, tỉ lệ thành công của người nhận cao hơn 90%, và kết quả của cả hai phương pháp Ghép gan này đều tương tự như nhau.

Sau ca phẫu thuật ghép gan, người nhận cần uống thuốc ức chế miễn dịch suốt đời và thường xuyên kiểm tra theo dõi. Tuy nhiên, phần lớn bệnh nhân đều có thể quay trở lại cuộc sống bình thường trong vòng 6 tháng.

Chăm sóc giúp việc phục hồi tốt hơn

Nếu bạn cần phải ghép gan thì việc chăm sóc trước khi ghép là hết sức cần thiết nhằm đảm bảo bạn có tình trạng sức khỏe tốt nhất và không có yếu tố nào ảnh hưởng tới việc ghép gan.

BS Vincent Lai, chuyên gia về tiêu hóa, khuyên rằng thường có hai cách kiểm soát phù hợp đối với bệnh gan cơ bản: hoặc loại bỏ nguyên nhân của tổn thương gan, hoặc điều trị bệnh nhằm tránh sự phát triển của bệnh gan. Vẫn có cơ hội để lá gan của bạn có thể hồi phục được đầy đủ chức năng và giữ được sức khỏe mà không cần phải ghép gan.

Ông còn chia sẻ thêm rằng các biến chứng như nhiễm trùng là phổ biến ở những bệnh nhân suy gan. Việc phòng tránh và điều trị nhiễm trùng phù hợp là điều chủ yếu bởi nhiễm trùng xuất hiện có thể dẫn tới tình trạng gan xấu đi và là điều chống chỉ định với ghép gan. Đối với những bệnh nhân ung thư gan đang chờ ghép gan, trong quá trình chờ có người hiến phù hợp thì họ vẫn phải điều trị để kiểm soát sự phát triển của các tế bào ung thư.

Việc chăm sóc sau ghép sớm sẽ giúp việc hồi phục tốt hơn. Một trong những việc quan trọng sau ghép là việc dùng thuốc ức chế miễn dịch để chống thải ghép, khống chế viêm nhiễm, dinh dưỡng, nhận biết và kiểm soát sớm các dấu hiệu của biến chứng sau ca ghép gan.

Sau khi xuất viện, bạn cần được thăm khám thường xuyên để theo dõi tình trạng sức khỏe và chức năng của phần gan đã được ghép. Khoảng thời gian giữa mỗi lần thăm khám sẽ giãn ra theo thời gian.

Việc theo dõi dài kỳ là cần thiết để điều chỉnh thuốc ức chế miễn dịch, và cũng để kiểm soát các vấn đề về sức khỏe liên quan như tiểu đường, cholesterol cao, cao huyết áp và béo phì. Theo BS Lai, tỷ lệ sống sau 5 năm là trên 80% ở các bệnh nhân ghép gan.

Anh Vũ