Tin sao Việt ngày 30/3: Vũ Cát Tường ngượng ngùng khi được tặng quần lót ngay tại trường quay

Làm ruộng bậc thang giỏi nhất là người dân tộc Dao rồi tới người dân tộc Mông, người dân tộc Dáy… quanh năm sống trên những triền núi cao hơn 1.600 mét quanh dãy Hoàng Liên Sơn hùng vỹ.

Những thửa ruộng bậc thang dù to hay nhỏ đều được người làm ruộng lựa thế đất to nhỏ, độ dốc cao thấp để dùng cuốc xẻng “chạm khắc” trông thật đẹp mắt, thuận lấy nước tưới tiêu và dễ cày cấy sau này. 

Vùng núi cao Sa Pa có những cánh đồng bậc thang rộng hàng trăm héc ta ở Tả Van, Lao Chải, Tả Phìn, Suối Thầu, Tả Giàng Phình… trông tựa những bức tranh điêu khắc phong cảnh khổng lồ với những đường nét uốn lượn mềm mại, thơ mộng mà các “họa sĩ chân đất” từ năm này tới năm kia tạo nên.

Đặc biệt ruộng bậc thang Sa Pa từng được mạng thông tin điện tử du lịch Touropia xếp hạng nằm trong Top 11 ruộng bậc thang đẹp nhất thế giới. 

Lâu nay ruộng bậc thang của Sa Pa là một điểm tham qua du lịch đầy hấp dẫn của du khách trong nước và nhiều du khách nước ngoài chọn tới thăm khi tới Việt Nam.

Ruộng bậc thang Sa Pa từng được mạng thông tin điện tử du lịch quốc tế Tuaropia bình chọn là 1 trong 11 ruộng bậc thang đẹp nhất thế giới, Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch công nhận đây là Di sản văn hóa quốc gia.

Ngày mùa bà con các dân tộc vùng cao Sa Pa thường giúp nhau cày cấy cho kịp thời vụ.

Mãn nhãn với khu ruộng bậc thang mùa nước đổ ở vùng cao Sa Pa.

Sắc màu ruộng mạ xanh xen kẽ ruộng mới cày bừa trắng nước chờ cấy lúa trông đẹp như tranh.

Trời nắng nóng của ngày đầu hè nhưng người dân vẫn hăng say làm việc tạo nên bức tranh đẹp trên cánh đồng ruộng bậc thang Sa Pa. 

Mùa nước đổ trông những cánh đồng ruộng bậc thang Sa Pa như bức tranh thủy mạc tuyệt đẹp khổng lồ.

Từ nhiều năm nay khi mùa nước đổ về trên những cánh đồng ruộng bậc thang tuyệt đẹp của vùng núi Sa Pa, Ý Tý, Mường Khương, Si Ma Cai, Bắc Hà (tỉnh Lào Cai) xuất hiện nhiều nghệ sỹ nhiếp ảnh tới khám phá, sáng tác những tác phẩm ảnh nghệ thuật ruộng bậc thang.

Ngất ngây với vẻ đẹp ruộng bậc thang Sa Pa.

23 bức ảnh tuyệt đẹp gửi đến từ Vũ trụ

Vũ trụ chưa bao giờ hết bí ẩn đối với con người, đặc biệt là khi chúng ta nhìn lên những vì sao và tự hỏi điều gì ẩn chứa đằng sau những lấp lánh tuyệt đẹp đấy?

Hiện đa số nhà tuyển dụng cần các lập trình viên Back-end (phát triển các phần nền tảng của ứng dụng web hoặc phần mềm mà người dùng không nhìn thấy trực tiếp), Front-end (phát triển giao diện) và lập trình viên Full-stack (làm phần nền lẫn giao diện, tức làm được cả Back-end lẫn Front-end). Top 5 kỹ năng hàng đầu mà các công ty đang tìm kiếm gồm: java script, Java, PHP, C#/.Net và Python.

Đến 2025, TopDev dự báo Việt Nam sẽ còn cần đến 700.000 nhân lực trong ngành công nghệ thông tin. Trong khi đó, số lượng lập trình viên hiện tại của Việt Nam mới đạt khoảng 530.000 người, tức thiếu gần 200.000 người.

'Em đã hứa bên anh đến cuối đời. Hãy nhớ giữ lời nhé', Chen Shenghao, một cảnh sát gửi tới người vợ đang bị nhiễm virus corona, phải nằm cách ly nhiều ngày trong bệnh viện.

Con trai bà Tân Vlog bất ngờ bị chỉ trích dữ dội

Không đeo găng tay khi chế biến món ăn, thả nguyên liệu cắn dở vào nồi để nấu tiếp… con trai bà Tân Vlog đang nhận nhiều bình luận không tốt từ phía người xem.

Cách đây 25 năm, Barry Neild lên đường đi du lịch theo đường bộ từ phía bắc nước Anh đến Morocco chỉ với vỏn vẹn 100 USD trong túi.

Mục tiêu của tôi, mà đến giờ không nhớ nổi vì sao làm vậy, là tìm đến sa mạc. Tôi không biết chắc sa mạc nằm ở đâu hay làm thế nào để đến đó. Nhưng với kế hoạch không hoàn hảo này, tôi hy vọng sẽ có nhiều niềm vui trên đường đi.

Tôi thực sự đã tìm được niềm vui, nhưng trong vài tuần sau đó, tôi cũng bị trộm đồ, hành hung và lừa đảo. Dù vậy, có lẽ một phần vì đã gặp những điều như thế, tôi vẫn coi đó là một trong những chuyến đi đáng nhớ của cuộc đời.

Bị đánh ở Paris

Điểm dừng đầu tiên là Paris (Pháp). Không đủ tiền thuê phòng ngủ qua đêm, cũng chẳng kiếm được chỗ dựng lều, kế hoạch của tôi là khám phá thành phố trong một ngày, sau đó đi tàu đêm rời khỏi đây.

Đó là ngày đầu tiên trong chuyến phiêu lưu nước ngoài nên tôi rất phấn khích. Trước khi có vé máy bay giá rẻ, đi du lịch bất cứ nơi nào ở châu Âu vẫn là một viễn cảnh kỳ lạ. Tôi hít thở không khí không mấy trong lành của Paris và tận hưởng những khoảnh khắc trẻ trung, sống động.

Khi tôi bước vào một trạm tàu ​​điện ngầm với tấm vé nắm chặt trong tay, một người đàn ông Pháp tiếp cận và hỏi xin tôi thuốc lá bằng tiếng Pháp. Mừng rỡ vì anh ta nhầm tôi với người bản địa, tôi đáp lại lịch sự bằng ngôn ngữ nước bạn: “Xin lỗi. Tôi không hút thuốc”.

Anh ta bất ngờ lùi một bước rồi tung cú đá vòng cầu kép gần như hoàn hảo khiến tôi văng ra xa. Một số hành khách khác chỉ lặng lẽ bước qua tôi. Tôi đứng dậy, bật khóc và bỏ chạy trước khi anh ta kịp có hành động tấn công nào khác.

Sự tự tin mỏng manh của tôi đã tan vỡ. Ngay lúc đó, tôi cảm thấy đơn độc và tuyệt vọng. Tôi đã làm gì vậy? Tại sao tôi cố gắng đi du lịch đến Morocco? Tôi cảm thấy mình là kẻ phiêu lưu ngu ngốc nhất châu Âu.

Neild có tấm vé tàu hỏa có thể sử dụng ở Pháp, Tây Ban Nha, Morocco, nhưng chi phí ăn uống và chỗ ở rất hạn hẹp.

Không còn gì lưu luyến ở Paris, tôi đến nhà ga và lên một chuyến tàu đi về phía nam.

Đôi khi những chuyến đi kéo dài và chậm chạp. Đôi khi các toa tàu quá đông. Đôi khi nhà vệ sinh trông thật khủng khiếp.

Nhưng sự kết hợp của nhà ga, xe lửa và đường ray tạo nên cảm giác phiêu lưu vượt thời gian. Đó là một thế giới riêng rất lý thú.

Sự thất vọng của những tên trộm

Khi phong cảnh nước Pháp đã ở lại phía sau, nhiệt độ thì càng nóng hơn, tôi một lần nữa say sưa trong khung cảnh trước mắt.

Ở Barcelona (Tây Ban Nha), ​​do thiếu khu cắm trại ở trung tâm thành phố, tôi thuê một chiếc giường trong nhà nghỉ gần đại lộ Las Ramblas. Đó là thời điểm 3 năm sau khi thành phố đăng cai Thế vận hội Mùa hè, chi phí vẫn tương đối rẻ.

Tôi đã dành vài ngày dạo chơi loanh quanh và ăn bánh sandwich phô mai rẻ tiền, giống như một du khách sành điệu.

Sau đó, tôi lại lên kế hoạch cho chuyến đi xuyên đêm tới Madrid để tiết kiệm tiền. Nhưng khi màn đêm buông xuống, tôi được người gác tàu cho biết mình không thể lên tàu mà không đặt chỗ từ nhiều tiếng trước.

Tôi không có nơi nào để đi và không đủ tiền thuê một căn phòng. Trong thời đại còn sử dụng chi phiếu cho khách du lịch, tôi không có cách nào chi trả ở Tây Ban Nha ngoài giờ ngân hàng làm việc.

Tôi có thẻ ATM cho trường hợp khẩn cấp, nhưng nó chỉ hoạt động ở một quốc gia khác, như Bỉ.

Sau khi bị hành hung ở Paris, Neild tiếp tục gặp vận xui ở Barcelona.

Tôi kiểm tra ba lô của mình và quay trở lại đại lộ Las Ramblas. Trong khi suy tính điều làm tiếp theo, tôi được một người đàn ông Tây Ban Nha tiếp cận hỏi đường. Đó là cách đánh lạc hướng kinh điển, trong khi đồng bọn của anh ta đứng sau trộm hành lý của tôi.

Lần này tôi không khóc. Mất mát lớn nhất là chính chiếc túi. Tôi tự an ủi mình bằng cách tưởng tượng đám trộm tụ tập bên đường và cãi vã về sự thảm hại của những gì chúng vừa cướp được: Một cặp kính râm giá rẻ, vài lọ kem chống nắng từ thương hiệu bình dân và một cuốn sách.

Lúc này, kế hoạch A là lẻn vào nhà nghỉ cũ và tìm một giường trống. Tôi sẽ cố đi qua quầy tiếp tân, nhưng chủ nhà sẽ đuổi theo, lôi cổ tôi ra ngoài đường.

Kế hoạch B là ngủ qua đêm tại một trong những công viên của thành phố. Nhưng phương án này nhanh chóng bị loại bỏ.

Chỉ còn lại kế hoạch C. Đêm hôm đó và hầu hết ngày hôm sau, tôi lang thang trên đường phố. Tối hôm đó tôi trở lại nhà ga, đặt chỗ và bước lên chuyến tàu cuối cùng rời khỏi Barcelona.

Ở Madrid, hình như tôi đã khám phá một bảo tàng nghệ thuật và ăn thêm nhiều chiếc sandwich phô mai rẻ tiền. Sau đó, tôi lại đi về hướng nam, lần này tới Granada - một thành phố lịch sử, nơi tọa lạc Cung điện Alhambra ngoạn mục.

Neild tham quan Alhambra - cung điện theo kiến trúc Moorish có có tuổi đời hàng thế kỷ ở Tây Ban Nha.

Lòng tốt từ những người xa lạ

Chỉ đến khi đặt chân tới nhà ga Granada trong buổi bình minh, tôi mới nhận ra đó là khởi đầu của cuối tuần. Không có ngân hàng nào mở cửa. Và một lần nữa, tôi không có tiền mặt hoặc bất cứ nơi nào để trú ngụ.

Những điều xảy ra tiếp theo, đến tận bây giờ, vẫn là một trong những điều thú vị nhất tôi từng trải qua.

Trên tàu, tôi tâm sự với một sinh viên người Chile về tình trạng khó khăn hiện tại. Cô ấy mời tôi đến nơi ở của những người bạn Tây Ban Nha quen qua thư mà mình đang đến thăm ở Granada.

Cô ấy thậm chí chưa từng gặp họ trước đó. Nhưng khi cô ấy hỏi liệu tôi có thể dựng lều trong vườn của họ hay không, họ mời tôi vào nhà và cho tôi ngủ trên ghế sofa.

Nhóm sinh viên tốt bụng cho Neild một chiếc ghế sofa để ngủ, cùng với thức ăn và đồ uống ở thị trấn Granada, Tây Ban Nha.

Không chỉ vậy, trong 3 ngày tiếp theo, họ mời tôi ăn, uống bia và làm hướng dẫn viên du lịch cho tôi. Thậm chí, khi tôi có ý muốn gửi chút chi phí ăn ở vài ngày qua khi ngân hàng mở cửa trở lại, họ kiên quyết từ chối.

Tôi vẫn còn cảm kích trước sự hiếu khách của họ. Những năm qua, tôi cố gắng giúp đỡ nhiều người khác. Mặc dù vậy, tôi không thể tưởng tượng bản thân có thể mời một gã như mình của năm 24 tuổi vào nhà. Tất nhiên, không phải vì mái tóc.

Điểm dừng chân tiếp theo là Algeciras - thị trấn cảng nhộn nhịp với kiến ​​trúc Moorish. Đây là nơi phà chở khách qua eo biển Gibraltar đến cảng Tangier của Morocco.

Sự sợ hãi bắt đầu xuất hiện. Tôi đã không chuẩn bị tinh thần cho những gì trải nghiệm ở Pháp và Tây Ban Nha, nhưng ít nhất tôi còn có hành trình xe lửa để quay trở lại. Trong phần tiếp theo của hành trình, ngay cả lịch trình tàu chạy cũng sẽ là bí ẩn.

Neild tại một nhà trọ giá rẻ ở Morocco, nơi nhiều khách du lịch ở chung để tiết kiệm chi phí.

Mạo hiểm

Buổi tối trước khi lên thuyền, tôi gặp 2 cô gái cũng đến từ miền bắc nước Anh. Họ dường như thương hại một gã có vẻ ngoài thảm hại và nhường cho tôi chiếc giường dự phòng trong phòng khách sạn mà mình thuê.

Trong suốt phần còn lại của chuyến đi, tôi cũng kết bạn với một vài cặp vợ chồng hào phóng, nhường cho tôi chiếc giường dự phòng trong căn phòng của họ.

Thành phố Tangier thật dữ dội. Tôi bị một người bán hàng đeo bám và dọa dẫm hàng giờ, cho đến khi tôi cắt đuôi anh ta tại một quán cà phê.

Khi màn đêm buông xuống, tôi trả tiền trước cho một khách du lịch khác để share căn phòng người đó đã thuê. Hóa ra, đó là một ký túc xá tồi tàn, chỉ có những tấm nệm rách.

Dù bị lừa, tất cả đành chấp nhận. Thậm chí, chiếc vòi hoa sen tệ đến mức không ai trong chúng tôi dám sử dụng.

Wouter và Marie-Odile - cặp vợ chồng người Hà Lan - nằm trong số người giúp đỡ Neild trong chuyến đi.

Ngày nay, Morocco có những chuyến tàu liên tỉnh nhanh và hiện đại. Nhưng vào năm 1995, chúng cũ kỹ, chậm chạp và thơ mộng - không tính nhà vệ sinh. Giữa các trạm dừng, mùi thức ăn, trà bạc hà và không khí nóng len qua các cửa sổ đang mở.

Hai người bạn Hà Lan mới quen dẫn tôi tới Marrakech. Ở đó, chúng tôi tìm được một căn phòng giá rẻ có ban công. Tôi rất ngạc nhiên bởi quần áo khô rất nhanh khi phơi giữa cái nắng gay gắt giữa trưa.

Điểm đến cuối cùng

Điểm dừng chân cuối cùng của tôi là Toubkal - đỉnh núi cao nhất ở Morocco. Ai đó đã gợi ý rằng tôi có thể trông thấy sa mạc Sahara từ một nơi nào đó gần đỉnh.

Tôi nhảy lên xe buýt, sau đó là chiếc xe tải chở đầy cừu đến ngôi làng nhỏ Imlil nằm trên dãy núi cao của Morocco. Tôi yêu nơi này. Không khí mát mẻ hơn. Không ai cần mặc cả về giá bán từng miếng trái cây. Và điều tốt nhất là có khu cắm trại.

Thế nhưng, đó cũng là lúc tôi phát hiện chiếc lều mà mình mang theo qua 4 quốc gia cần có 2 cột để có thể dựng lên. Những thứ đó, lúc này, đang yên vị trên chiếc kệ trong tầng hầm của bố mẹ tôi, hay nói cách khác là cách đây 2.700 km.

Điểm cuối hành trình của Neild là ngọn núi cao nhất Morocco - Toubkal.

Tôi chưa bao giờ trông thấy sa mạc. Sau một đêm trằn trọc trong tấm vải chùng xuống, được giữ tạm bằng những thanh gỗ xiêu vẹo, tôi thất bại trong việc trèo lên đỉnh Toubkal.

Nhưng điều đó không thành vấn đề. Tôi đã chiến thắng nỗi sợ hãi của chính mình, và cả sự ngu ngốc, để đi qua dãy Atlas cao của châu Âu và châu Phi. Trong vòng vài tuần, một phiên bản mới đầy tự tin của tôi đã học nghiệp vụ báo chí, mà sau này giúp tôi đi khắp thế giới.

Vài tháng sau chuyến đi, tôi tình cờ hội ngộ 2 người phụ nữ đồng hương mà tôi share phòng ở Algeciras. Chúng tôi gặp lại trong một quán rượu, nên tôi mua cho họ đồ uống như một lời cảm ơn.

“Chúng tôi không nghĩ ai sẽ gặp lại anh. Chúng tôi cứ lo ai đó ở Morocco sẽ giết anh mất”, một trong số họ nói với tôi.

Cô bạn khác đồng tình: “Với kiểu tóc này, họ có thể đã cho anh ân huệ”.

Nỗ lực leo lên Toubkal thất bại nhưng chuyến đi đã truyền cảm hứng cho nhiều cuộc phiêu lưu của Neild sau này.

Lo sợ bị bạn gái 'cắm sừng', chàng trai đề nghị chu cấp hơn 100 triệu một tháng

Cô gái này sẽ nhận được 100 triệu tháng nhưng phải chấp nhận những điều kiện mà người yêu đưa ra, bao gồm không để người khác tán tỉnh hoặc chạm vào vai cô.

Từ khi chưa về nhà cháu, cô ấy đã luôn bắt bố cháu phải chi tiền đi ăn cưới hoặc ăn giỗ họ hàng xa lắc xa lơ, để cô ấy đường đường chính chính về quê ăn cỗ mà không mất đồng nào. Không những thế cô ấy luôn nói xấu cháu với bạn bố, chê cháu lười, ghê gớm này nọ, xong còn nói bố cháu ích kỷ, bủn xỉn. Thực tế bố cháu luôn biết cách đối nhân xử thế, sòng phẳng với cô ấy, thậm chí chi rất nhiều tiền cho cô ấy rồi, chưa kể cô còn hỏi vay bố cháu rất nhiều.

>> Mối quan hệ không rõ ràng với mẹ đơn thân

Cô bán căn nhà đang ở và dọn tới nhà cháu sống. Mấy ngày đầu cô luôn lo toan mọi việc nên cháu cũng không dám ý kiến gì. Chỉ sau một tháng, cô ấy thuyết phục bố cháu sửa nhà hết 150 triệu đồng. Cháu cứ nghĩ cô sẽ chịu một nửa số tiền đó bởi nhà cháu thực sự rất khó khăn, sau khi mẹ mất thì nhà cháu vỡ nợ. Giờ mới vỡ lẽ cô ấy không chi một đồng nào, chỉ đem những đồ cũ từ nhà cũ như bộ bàn ghế, tủ lạnh.

Từ khi về nhà cháu, cô dựa dẫm hết vào bố, đến cả bịch muối cũng ngửa tay xin tiền bố trong khi lúc nào cũng khoe mình khá giả, nhiều tiền. Cô bảo giờ không trông cháu cho con nữa nên không nhận được sáu triệu hàng tháng của con như trước. Vậy khác gì bố nuôi một đứa con khác không ạ? Hôm giỗ mẹ cháu, cô đòi tự làm cỗ, không cần đặt, để lên mặt với nhà ngoại cháu. Bố cháu đưa hơn một triệu đồng để cô mua hoa quả thì chỉ thấy lèo tèo mấy quả táo với cân quýt, chẳng thấy đưa lại tiền thừa.

Sau giỗ, tiền mọi người đến ăn giỗ được tầm sáu triệu, cô nài nỉ bố đi khám sức khỏe, bố cũng đồng ý. Họ đi khám sức khỏe, bố cháu khám ba triệu đồng, cô khám 3,9 triệu đồng. Rồi cô bảo bố trả sáu triệu đồng, còn 900 nghìn đồng cô bù.

Cháu còn đi học, bố là trụ cột gia đình, lương hưu chỉ năm triệu đồng, vậy mà còn phải nuôi thêm một miệng ăn, trong khi người đó lúc nào cũng sai vặt bố. Cháu không thể chịu nổi nữa. Mọi người giúp cháu đối phó với cô ấy, để bố kiếm được người phụ nữ xứng đáng hơn ạ.

Quân

Độc giả gọi vào số 024 7300 8899 (máy lẻ 4529) trong giờ hành chính để được hỗ trợ, giải đáp thắc mắc

- Là một người có nhiều nghiên cứu sâu về dân tộc Việt, ông có thể cho biết phong tục cải táng có từ khi nào và ý nghĩa ban đầu của tục này?

PGS. TS Bùi Xuân Đính: Theo nghiên cứu của tôi, tục cải táng (hay nhiều nơi còn gọi là bốc mộ, sang cát) xuất hiện muộn, vào khoảng thời vua Lê Thánh Tông (1460-1497) trở đi.

Thời điểm này, nền giáo dục và khoa cử Nho học được đẩy mạnh, phát triển lên một bước mới, xuất hiện nhiều gia đình, dòng họ đỗ đạt. Từ đó hình thành quan niệm về ‘đất kết phát của mộ tổ’, dẫn đến sự ra đời của tục cải táng. 

Cũng có một số quan điểm cho rằng, khi bố mẹ mất đi, con cái không kịp mua sắm quan tài tốt để chôn cất, vì thế sau nhiều năm, gia đình mới ‘bốc mộ’ để thay quan tài mới cho người chết. Hoặc do mối kiến, nước lụt nên người ta phải ‘bốc mộ’ sang chỗ mới.

Còn trước đó, theo nhiều tài liệu và bằng chứng khảo cổ thì người Việt xa xưa không có quan niệm về tác động của mồ mả đối với cuộc sống của người đang sống, nên chỉ chôn một lần, không có tục cải táng người chết.

Chỉ từ thế kỷ thứ XV đến nay mới hình thành quan niệm mới về việc cải táng. Cụ thể là con cái phải lo xong việc ‘sang nhà mới’ này mới được coi như hoàn thành nghĩa vụ với bố mẹ, làm tròn chữ ‘hiếu’, rồi mới yên tâm lo tính các công việc khác.

- Trong bối cảnh và cuộc sống ngày nay, theo ông tục cải táng có còn phù hợp?

Theo quan điểm và trải nghiệm của riêng tôi thì bốc mộ là một thứ cực hình.

Tôi đã từng chứng kiến nhiều đám bốc mộ, có cảm giác ghê ghê. Tôi tin là nhiều người có cảm giác như tôi.

Thứ nhất, việc bốc mộ gây vất vả cho người sống. Việc bốc mộ thường được làm vào tháng Một (tháng 11 âm lịch) hoặc tháng Chạp (tháng 12 âm lịch) - thời điểm rét mướt gay gắt nhất trong năm. Thêm nữa, các phần việc thường phải làm vào khoảng 2-3 giờ sáng vì quan niệm thời gian của âm dương đối lập nhau. Thế nên, nếu gặp phải  ngày mưa phùn, gió bấc thì công việc này là một thứ cực hình cho cả người trực tiếp làm lẫn những người quan sát.

Thứ hai là việc cải táng rất tốn kém. Gia đình người chết phải lo rất nhiều chi phí, từ việc mua tiểu, xây mộ mới, cỗ bàn ăn uống… Nhiều nơi, gia chủ phải bày đặt 50-70 mâm cỗ, mời cả họ, thông gia, làng xóm và bạn bè khắp nơi. Chi phí cho một đám bốc mộ này tốn kém không khác mấy so với việc tổ chức tang lễ lúc người thân vừa mất.

Thứ ba là việc bốc mộ rất mất vệ sinh, không an toàn cho người trực tiếp bốc mộ và những người phụ giúp. Ngày nay, nhiều trường hợp, khi bốc mộ, thi thể người chết không phân hủy do chứa nhiều dư lượng thuốc kháng sinh, hoặc đất đai, nước tại khu mộ không thuận lợi cho việc phân hủy, nên không chỉ gây vất vả, mất vệ sinh mà còn gây sự kinh hãi cho người bốc cũng như những người chứng kiến.

Ảnh: Gia đình & Xã hội

Thứ nữa là tục cải táng gây lãng phí đất đai. Theo lệ, ở làng quê nào cũng có khu vực nghĩa trang chôn tạm (hay còn gọi là hung táng). Sau 3 năm hoặc hơn, thi hài tiêu hết thì người ta bốc sang một chỗ khác. Vì thế, việc mai táng rồi lại cải táng sẽ tốn thêm một diện tích đất.

Nếu như trước Cách mạng Tháng Tám 1945, mỗi làng Việt trung bình chỉ có khoảng 1.000 dân, thậm chí có làng chỉ có vài trăm người và có cả một khu nghĩa địa rộng. Người sống, người chết cách xa nhau, không ảnh hướng gì đến nguồn nước. Nhưng ngày nay, dân số tăng lên. Người sống đang ngày càng tiến dần ra phía khu vực chôn người chết. Thậm chí, ở nhiều đô thị, người sống ở ngay cạnh người chết, gây ô nhiễm môi trường, nguồn nước.

Ngoài ra, tục cải táng dễ gây ra mê tín dị đoan, quá tin và chỉ chăm lo vào mồ mả cha ông mà không tin vào cơ sở khoa học, không lo các công việc khác thiết thực hơn.

Ngoài việc gây tốn kém tiền của, thời gian thì việc cải táng nhiều khi còn gây bất đồng, bất hòa, mất đoàn kết giữa anh em trong nhà, thậm chí là trong dòng họ, làng xóm khi giải quyết các phần việc có liên quan.

Cách đây hơn 100 năm, trên tạp chí Đông Dương, Phan Kế Bính - một nhà Nho chịu nhiều ảnh hưởng của tư tưởng Tây học, đã từng phê phán gay gắt sự phi lý, hão huyền của tục cải táng, tìm đất đặt mộ.

Từ những lý do trên, theo tôi, đã đến lúc cần đẩy mạnh việc tuyên truyền để dần bỏ tục này. Thực hiện hỏa táng, hoặc chôn người chết 1 lần sẽ có nhiều lợi ích hơn cho gia đình, cộng đồng, đất nước, khi công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập đang có những yêu cầu bức thiết về quỹ đất, nguồn vốn, nhân lực, thời gian lao động, vệ sinh môi trường..., mà tục cải táng truyền thống là một trong những tác nhân cản trở việc đáp ứng các yêu cầu trên.

- Theo ông, khó khăn lớn nhất trong việc thay đổi phong tục này là gì?

Đó là tư tưởng, đặc biệt là với những người lớn tuổi. Tập quán này đã ăn sâu vào tư tưởng của người Việt mấy trăm năm nay rồi. Bây giờ thay đổi tập quán là rất khó, nhất là những tập quán liên quan đến tâm linh. Nó có sức bảo lưu, sức ì rất lớn.

Ngay như trong gia đình tôi, tôi từng nói với các con là sau này bố mẹ chết thì cứ mang đi hỏa táng rồi đưa về quê. Nhưng có người thân đã không ủng hộ chủ trương này.

Rồi có những chuyện như con cháu đưa các cụ đi thiêu thì đêm nằm mơ các cụ về than ‘chúng mày thiêu tao nóng quá’. Thực ra chỉ là do tâm lý mà thôi.

Hiện nay, có những nơi dù không hỏa táng nhưng người dân cam kết với chính quyền là đào sâu chôn chặt, chỉ mai táng một lần.

Tôi cho rằng để thay đổi được tập quán này cần phải có thời gian. Đó là một cuộc cách mạng trong nhận thức về tang ma.

- Xin cảm ơn những chia sẻ của ông.

‘Nên bỏ tục bốc mộ đi, lạc hậu lắm rồi’

'Vợ chồng tôi nay thuộc hàng thất thập, đã căn dặn con cái là khi cha mẹ mất thì nhớ mang đi thiêu rồi đem tro ra biển mà rải'.